ING verwacht lager groeitempo flexbranche. Ongelijk speelveld zet uitzenders onder druk

Het groeitempo in de flexbranche vlakt in 2023 verder af vanwege de personeelstekorten in combinatie met de toegenomen kans op een recessie. Naast de structureel krappe arbeidsmarkt door vergrijzing en vergroening, zet ook nieuwe regelgeving het verdienmodel van veel flexbedrijven onder druk. Dat stelt ING Research in haar nieuwste outlook voor de flexbranche. 

Ongelijk speelveld

ING ziet het ‘ongelijke speelveld’ tussen uitzendkrachten en zzp’ers, dat ontstaat door de modernisering van de arbeidsmarkt, als het grootste risico voor de uitzendsector. Door nieuwe regelgeving wordt flexwerk in de toekomst duurder en minder flexibel.

‘De nieuwe beleidsplannen voor de arbeidsmarkt bieden uitzendkrachten meer zekerheid, maar zetten tegelijkertijd het verdienmodel van veel flexbedrijven onder druk’, stelt Katinka Jongkind, econoom Services bij ING Research. ‘Het grootste risico voor de sector betreft het ongelijke speelveld tussen uitzendkrachten en zzp’ers dat dreigt te ontstaan. Ondanks dat er zowel plannen voor de uitzendmarkt als voor zzp’ers zijn, worden ze naar alle waarschijnlijkheid niet gelijktijdig uitgevoerd. Zo wordt de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers vanwege uitvoeringsproblemen tenminste naar 2027 doorgeschoven. De handhaving op schijnzelfstandigheid door de Belastingdienst wordt eveneens doorgeschoven naar uiterlijk 1 januari 2025. Hierdoor worden de fiscale verschillen tussen zzp’ers en uitzendkrachten op korte termijn eerder groter dan kleiner. Dit vergroot het risico op een verdere verschuiving van uitzendcontracten naar zzp’ers.’

ING gaat hier overigens wel voorbij aan het feit dat de belangrijkste fiscale voorziening voor zzp’ers – de zelfstandigenaftrek – ook dit jaar en de komende jaren – verder wordt afgebouwd. Daarbij richten een aantal van de huidige kabinetsplannen – het werken met een ‘rechtsvermoeden van werknemerschap’ bij een tarief onder de 35 euro per uur (zie hier) en het omarmen van het EU voorstel voor inperking van inzet zzp via platformen (zie hier)- zich juist op het marktsegment waarin uitzenders last hebben van concurrentie van (dienstverleners die werken met) zzp’ers.

Lager groeitempo voor de flexbranche

ING constateert dat de groei in de flexbranche, bestaande uit uitzendbureaus, arbeidsbemiddelaars en payrollers, dit jaar afvlakt. Naast het feit dat de economische vooruitzichten momenteel verslechteren, zet de personeelskrapte ook een rem op de groei, zo constateerde de bank ook al eerder dit jaar.

De structureel – vergrijzing en vergroening – krappe arbeidsmarkt zet het verdienmodel van veel flexbedrijven onder druk doordat volumes steeds moeilijker zijn te realiseren. Dit geldt met name voor de grote generieke flexbedrijven die vooral volumegedreven zijn. Immers, door het personeelstekort stokt de toestroom van (nieuwe) uitzendkrachten en daarmee ook de groei. De kleinere, specialistische uitzenders hebben hier weliswaar ook last van, zij het in mindere mate.

• Lees ook : Structurele krapte zet het verdienmodel van flexbedrijven onder druk

“Het is voor flexbedrijven immers steeds lastiger om geschikte kandidaten te vinden. Naar verwachting bedraagt de volumegroei, gemeten in het aantal uitzenduren, in 2022 circa 4%. Vanwege de toegenomen kans op een recessie verwachten we dat de vraag naar flexwerkers eind 2022, begin 2023 afzwakt. Voor 2023 wordt met circa 3% dan ook een lagere volumegroei verwacht. Daarmee is de sector eind 2023 qua volume nog altijd niet terug op het pre-coronaniveau.”

Hogere tarieven door personeelstekort

Ondanks dat de personeelskrapte een rem op de groei zet, leidt het ook tot hogere tarieven. Zo zijn de tarieven in de flexbranche in het eerste kwartaal 2022 met 6% fors gestegen ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2021. Niet alleen stijgen de loonkosten, ook het zoeken naar een juiste kandidaat duurt langer vanwege de krappe arbeidsmarkt. Hierdoor stijgt de zogenoemde ‘cost-per-hire’. Om dit te compenseren verhogen flexbedrijven hun tarieven, zo ziet ING.

Van uitzender naar HR-dienstverlener

Flexbedrijven ontkomen er niet aan om duidelijke strategische keuzes te maken om ook in de toekomst bestaansrecht te hebben, zo adviseert ING. “Door de arbeidskrapte verschuift bijvoorbeeld de rol van uitzendorganisaties meer naar die van werving & selectie en detachering. Ook wordt door de aanhoudende krappe arbeidsmarkt het binden van personeel steeds belangrijker. Uitzenders kunnen hier op inspelen door zich te richten op loopbaanbegeleiding van flexwerkers gedurende hun gehele loopbaan. Daarmee schuiven uitzendorganisaties steeds verder op richting bredere HR-dienstverlening.”