ABU roept op tot heroverweging meldplicht discriminerende verzoeken

Op 10 december 2020 is het wetsvoorstel Toezicht gelijke kansen bij werving en selectie ingediend bij de Tweede Kamer. Dit wetsvoorstel heeft tot doel arbeidsmarktdiscriminatie tegen te gaan. Het verplicht werkgevers om te beschikken over een werkwijze om discriminatie te voorkomen.

Meldplicht voor intermediairs

Het wetsvoorstel is aangehouden, met als doel dit samen te behandelen met de nota van wijziging. Die voegt een meldplicht voor intermediairs toe aan het wetsvoorstel. Hiermee worden intermediairs verplicht om te beschikken over een procedure voor hoe zij met discriminerende verzoeken van opdrachtgevers omgaan. Indien de opdrachtgever volhardt in het discriminerende verzoek, is de intermediair verplicht dit te melden bij de Nederlandse Arbeidsinspectie.

Raad van State kritisch

De ABU staat voor een inclusieve arbeidsmarkt. Toch zijn wij geen voorstander van de meldplicht. Ook de Raad van State is kritisch. In het op 26 september jl. gepubliceerde advies, adviseert de Raad op meerdere punten om het voorstel beter te motiveren, en als dat niet mogelijk is het hele voorstel te heroverwegen. De kritiek op de toegevoegde waarde, de effectiviteit en de handhaafbaarheid van het voorstel laat zich als volgt samenvatten:

• Er is onvoldoende gemotiveerd of de invoering van een meldplicht voldoende toevoegt aan al bestaande gelijkebehandelingswetgeving en het wetsvoorstel Toezicht gelijke kansen;
• De Raad van State onderschrijft de twijfels over de effectiviteit van een meldplicht. Het is o.a. onduidelijk of intermediairs beschikken over de benodigde capaciteit en expertise om (indirecte) discriminerende verzoeken te herkennen;
• In het voorstel moet een private partij een melding doen bij de overheid over het gedrag van een andere private partij. Deze werkwijze komt niet vaak voor en vraagt om nadere uitleg;
• Het is onduidelijk hoe de handhavende taak van de Nederlandse Arbeidsinspectie zich verhoudt tot andere taken van de inspectie en waar de prioriteit ligt.

Antidiscriminatiebeleid

Bovenstaande punten sluiten aan bij de zorgen die de ABU heeft over een mogelijke meldplicht en die ook zijn gedeeld via de internetconsultatie. De ABU steunt het doel: ‘het verder tegengaan en het voorkomen van discriminerende verzoeken van opdrachtgevers’. De laatste jaren zijn diverse acties ondernomen om arbeidsmarktdiscriminatie terug te dringen. Zo is een verplichting te beschikken over een werkwijze om discriminatie tegen te gaan, zoals in het wetsvoorstel, voor ABU-leden niet nieuw. Sinds 2019 beschikken alle leden over een antidiscriminatiebeleid.

Wetsvoorstel heroverwegen

Hoe graag de ABU ook discriminerende verzoeken wil tegengaan, geconstateerd wordt dat een meldplicht hiervoor niet de oplossing is. Hoewel de ABU zeker een rol ziet voor intermediairs in het creëren van bewustzijn door het gesprek aan te gaan met opdrachtgevers, dient de aanpak van discriminatie zich te richten op de bron van het discriminerende verzoek en dient rechtstreeks ingezet te worden op bewustwording van opdrachtgevers. Het advies van de Raad van State is een steun in de rug bij onze oproep aan de minister het wetsvoorstel te heroverwegen.