“Een overheid die zich bemoeit met persoonlijke keuzes, past niet bij de tijdgeest”

Kun je zzp’ers dwingen om in loondienst te gaan? Dit gaat behoorlijk tegen de tijdgeest in. Zo zie ik de spandoeken langs de snelwegen veranderen. Van noodkreten en leuzen over het belang van de landbouwsector naar leuzen over de inperking van vrijheid door kabinet en World Economic Forum. De spandoeken maken zichtbaar wat er breder leeft in de samenleving. Behoefte aan vrijheid en een overheid die zich niet bemoeit met persoonlijke keuzes.

Tegelijkertijd maakt de overheid een tegenovergestelde beweging. Een mobieltjesverbod op middelbare scholen, verplichte relatietherapie in het basispakket, spotjes over koud douchen en de verwarming lager zetten, om maar een paar voorbeelden te noemen.

En ook de arbeidsmarkt ontkomt niet aan de behoefte van de overheid om gedetailleerd te willen sturen. Bijvoorbeeld met het voltijds werken als nieuwe norm of de nieuwe verplichte regels die in de maak zijn om discriminatie te voorkomen in sollicitatieprocedures.

Ongewenste ontwikkelingen corrigeren

Er waait een andere wind dan een paar jaar geleden. Het kabinet wil betrokken en aanwezig zijn en een overheid vertegenwoordigen die zich uitspreekt. “Om maatschappelijke normen te stellen en ongewenste ontwikkelingen in de arbeidsmarkt te corrigeren“, zo klinkt het op pagina 4 van de Hoofdlijnenbrief Arbeidsmarkt van minister Van Gennip.

Ook de zelfstandig ondernemers moeten dealen met een overheid die zelf de norm wil stellen en de arbeidsmarkt wil corrigeren. De minister heeft al aangekondigd dat zij voor het einde van het jaar met een brief komt waarin staat hoe zij ongewenste ontwikkelen rondom zzp wil voorkomen. Ik ben benieuwd hoe dat gaat vallen bij hoogopgeleide professionals die gewend zijn om autonome keuzes te maken.

En aan de andere kant begrijp ik heel goed dat de overheid zoekt naar manieren om in te grijpen bij misstanden. Net zoals ik ook zie dat de huidige onduidelijke regels en gebrek aan handhaving tot een ongelijk speelveld in de markt leiden.

Snel veranderende samenleving

Ik denk wel dat het draagvlak en het effectiviteit van nieuwe regelgeving groter is, als het kabinet zich rekenschap geeft van de tijdgeest, die past in de snel veranderende samenleving die wij met elkaar vormen. Zoals Zygmund Bauman het zo treffend verwoordt: “In a liquid modern life there are no permanent bonds, and any that we take up for a time must be tied loosely so that they can be untied again, as quickly and as effortlessly as possible, when circumstances change as they surely will in our liquid modern society, over and over again.”

Het streven naar generieke regels die voor alle zelfstandig ondernemers hetzelfde zijn, past niet in de tijdgeest. Wat dan wel? Allereerst meer maatwerk door sectorale criteria. Om gericht te kunnen handhaven bij excessen. En misschien moet er wel een heel andere aanvliegroute gekozen worden. Wordt vervolgd!