Minister maakt haast met certificering uitzendbureaus en detacheerders. Reikwijdte veel breder dan sec bescherming arbeidsmigranten.

Nog te veel arbeidsmigranten werken onder omstandigheden die Nederland onwaardig zijn. Daarom is het nodig dat het wetsvoorstel verplichte certificering zo snel als mogelijk wordt ingevoerd. Dat schrijft Minister Van Gennip (SZW) in een brief aan de Tweede Kamer. Het wetsvoorstel moet er voor gaan zorgen dat uitzendbureaus arbeidsmigranten onder goede werk- en woonomstandigheden laten werken. In het voorjaar van 2023 gaat het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer.

In 2024 moeten alle (uitzend)bureaus die vallen onder de Waadi een certificaat aanvragen. De reikwijdte van de wetgeving is daarmee veel groter dan alleen uitzendbureaus die arbeidsmigranten ter beschikking stellen. Hij geldt ook voor uitzenders die nooit met arbeidsmigranten werken en voor detacheerders, die veelal werken met hoog opgeleide professionals die een vast contract hebben bij de detacheerder.

Vraagtekens bij reikwijdte

In de detacheringswereld wordt dan ook met zorg naar het haastige wetgevingstraject gekeken. “Het probleem zit kennelijk bij de arbeidsmigranten. Die snap ik. Als je snel iets wilt, voer dan – desnoods tijdelijk – een extra toets in voor het werken met arbeidsmigranten en ga niet overhaast een hele sector opzadelen met een mogelijk ondoordacht certificeringsysteem. Voor je het weet zit je wéér met een handhavingsmoratorium,” zo stelt Alexander Kist, detacheringsondernemer en onafhankelijk deskundige op het gebied van wet- en regelgeving.

Stef Witteveen van branchevereniging VvDN vindt dat “een verplichte certificering als een soort sleepnet door de gehele intermediaire markt wordt gehaald. Dat is controversieel omdat de details onvoldoende goed zijn uitgewerkt.” Witteveen ziet een “levensgroot gevaar” in de tijdsdruk waaronder de wet tot stand moet komen. “Straks zitten we – wederom – met half of geheel mislukte wetgeving omdat dan de veelvormige intermediaire markt in een keurslijf wordt geduwd waar de werkgevers, de werknemers en de opdrachtgevers – en dus de gehele arbeidsmarkt – last van zullen hebben.” Dat terwijl het gros van de bureaus niets van doen heeft met de problemen die aanleiding zijn tot de nieuwe wet.

Witteveen: “Meer dan 60% van de mensen die werken bij leden van de VvDN zijn in vaste dienst. Ze zijn allen SNA geregistreerd en NEN gecertificeerd. Ook zonder die verplichte certificering zou de overheid nu al van haar handhavingsmogelijkheden gebruik kunnen maken en zodoende selectief de kwaadwillenden kunnen aanpakken. Dit nog afgezien van de wens om nieuwe zzp-regels tegelijk in te voeren en zo het waterbed effect te voorkomen.”

Certificering

Voor het uitgeven van certificaten wordt komend jaar een nieuwe organisatie opgericht die in de zomer van 2024 operationeel moet zijn, zo laat het ministerie weten. Om te bereiken dat bureaus zo vroeg mogelijk een certificaat aanvragen, worden ze via een ingroeimodel gestimuleerd om dit voor 1 augustus 2024 te doen. Daarvoor moet het (uitzend)bureau voldoen aan de eisen voor het certificaat.

De Arbeidsinspectie wordt vanaf 2023 uitgebreid om te handhaven op de certificeringsplicht. De Arbeidsinspectie kan pas handhaven als alle uitzendbureaus in staat zijn gesteld om een certificaat te krijgen. Dat zal, afhankelijk van de parlementaire behandeling en de uitvoering, op 1 januari 2025 zijn. Vanaf dat moment zullen bureaus die zonder certificaten arbeidskrachten (waaronder arbeidsmigranten) beschikbaar stellen, beboet worden. Ook inleners die uitzendkrachten – en gedetacheerden – van niet-gecertificeerde bureaus inlenen, kunnen een boete krijgen.