Hugo-Jan Ruts 17 februari 2023 11 reacties Print Prognose: Het aandeel zzp groeit naar een derde van beroepsbevolking. Klopt dat?Jeroen Tiel, CEO van Randstad Nederland, gooide wat knuppels in het hoenderhok met uitspraken over zzp’ers. Ze haalden uitgebreid de pers. Maar kloppen ze ook? Een ZiPconomy factcheck, Telegraaf-lezend Nederland werd donderdagochtend wakker met de stelling “Zzp’ers gevaar voor de economie”. Immers, zo viel te lezen bij de toelichting: “Het aantal zzp’ers groeit razendsnel. De prognose is dat het aandeel groeit van een vijfde naar een derde van de beroepsbevolking.” Dat vraagt natuurlijk om een factcheck. De bron De stelling bleek gebaseerd te zijn op een eerder artikel in De Telegraaf over een persmeeting die Randstad organiseerde. Daarin kon de nieuwe CEO van Randstad Groep Nederland, Jeroen Tiel, zijn zorgen kwijt. Naast een groot voorpaginabericht in De Telegraaf (‘Zorgen over ‘zzp-explosie’ ‘) leverde dat ook een artikel in het FD op. Tiel daarin “Ik ben voor mensen die er bewust voor kiezen zzp’ers te zijn en die dat goed regelen. Die een arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten en sparen voor hun pensioen Dat zijn mensen die niet in een diep gat vallen als hun situatie verandert.” Maar – zo stelt Tiel – zij vormen een minderheid. De feiten gecheckt. Factcheck A: “Een vijfde van de werkzame beroepsbevolking is zzp’er” Om te beginnen maar even de ‘een op de vijf van de beroepsbevolking is zzp’er’. Die komt – blijkt uit navraag – voor rekening van de Telegraaf. Maar kloppen doet het niet. “Hebben we online aangepast. 1 op 6 is laatste stand, zo bleek uit CBS-cijfers deze week,” reageerde Martin Visser, journalist van De Financiële Telegraaf. Maar ook dat klopt niet. Visser gebruikt hier cijfers van de ‘zelfstandigen’, met en zonder personeel. Die laatste CBS-cijfers geven aan dat er 1.236 duizend zzp’ers zijn, op een beroepsbevolking van 10.014 duizend. Dat is 12,3%. Zeg maar 1 op de 8, in plaats van 1 op de 5 (of 6). Overigens bleef De Telegraaf bij de stelling het cijfer 1 op de 5 gebruiken. Factcheck B: “Prognose: we groeien naar een derde zzp” Dan de ‘prognose’ dat het aantal zzp’ers groeit naar een derde van de beroepsbevolking. Die komt wel bij Tiel vandaan. “Als we niks doen is straks een op de drie werkenden zzp’er”, heeft hij bij de presentatie tegen Telegraafverslaggever Connie de Jonge gezegd. Navraag bij de woordvoerder van Randstad leert ons dat hij die uitspraak niet gedaan heeft bij de officiële presentatie, waarin ook de nodige zzp-cijfers getoond werden, maar in een ‘gesprek dat met aanwezige journalisten ontstond.’ Een prognose zou ik het dan ook niet willen noemen. Onderbouwd is hij in ieder geval niet. Tiel wees op de flinke groei van het aantal zzp’ers. Die groei was er in 2022 zeker. Al was dat vast ook weer een reactie op de daling in 2021. We zitten – als aandeel van de beroepsbevolking – weer op het niveau van 2020. En ja, dat aandeel is best gegroeid de afgelopen jaren. Vooral dan voor 2015. In dat jaar zaten we op 12,3% van de werkzame beroepsbevolking (dat is een gebruikelijkere norm dat totale beroepsbevolking wat die de Telegraaf gebruikt). Nu dus op 12,8%. Echt spectaculair zou ik die groei niet willen noemen. Hoe je de onderstaande trend realistisch door kan trekken naar 33% lijkt me een raadsel. Factcheck C: “Zzp’ers die voor zichzelf kunnen zorgen vormen een minderheid.” Van de Telegraaf naar het FD. “De zzp’ers die niet in een diep gat vallen als hun situatie verandert, vormen een minderheid”, zo wist Elfanie Toe Laer van het FD uit de mond van Tiel op te tekenen. Terug weer naar de woordvoerder van Randstad. “Dit heeft hij niet zo gezegd of bedoeld.” Hij zou alleen gezegd hebben dat ‘er een groep is die kwetsbaar is.’ Als onderbouwing daarvan verwijst hij naar de ZAE-cijfers (Zelfstandigen Arbeid Enquête) van CBS/TNO, die Randstad gebruikte als onderbouwing van het verhaal van Tiel. “63% van de zelfstandig ondernemers zonder personeel (zzp’ers) heeft een of meer voorzieningen hebben voor arbeidsongeschiktheid. Dit is een lichte stijging ten opzichte van 2019. 37% dus niet.” En dat in 2021 83% aangaf “een of meer voorzieningen voor hun pensioen te hebben. 17% dus niet.” Een groep kwetsbare zzp’ers is er zeker. Dat maar een minderheid voor zichzelf kan zorgen, daar lijken geen feiten voor te zijn. Maar goed, volgens de woordvoerder heeft hij dat ook niet gezegd. Toe Laer (FD) houdt overigens vol dat Tiel het wel gezegd heeft. Conclusie Kortom: een losse flodder wordt gepromoveerd tot een prognose. Er is wel of niet gesproken over een ‘minderheid’. Tiel lijkt in ieder geval na zijn presentatie wat losjes geweest te zijn in zijn uitspraken. Vervolgens worden cijfers worden verkeerd gebruikt en/of niet gecheckt. De uitzendbaas, die de uitzendomzet ziet dalen terwijl het aantal zzp’ers stijgt, heeft in ieder geval zijn doel bereikt. Hij haalde vele kranten en vakbladen met zijn verhaal over een ‘zzp-explosie; . De lezers van De Telegraaf heeft hij in ieder geval nog (net) niet in meerderheid achter zich. 48 procent koos voor ‘ja’ bij de stelling (met de verkeerde cijfers) dat ‘zzp’ers een gevaar voor de economie zijn’. factcheck, Jeroen Tiel, randstad Print Over de auteur Over Hugo-Jan Ruts Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts
Nu maar hopen dat de kamerleden en ambtenaren dit ook lezen want zoals het er nu uitziet wordt ook daar gedacht dat de zzp’er de vijand van onze samenleving is. Ik hoop ook dat de rest van de bevolking ook wel weet dat de Randstad vooral bakken met geld verdient aan (of over de rug) van de flexibel werkenden want zoveel zekerheden biedt uitzendwerk niet.
Ach het is bonton om groepen tegen elkaar op te zetten, rijk vs arm, zelfstandige vs vaste baan, huiseigenaar vs huurder, hoogopgeleid vs laagopgeleid, etc. Ambtenarren hebben blijkbaar het volk nodig, niet er te zijn voor het volk. Word er moedeloos van, iedereen die niet buiten zijn eigen kokertje wil kijken.
Wat ik in dit soort discussies ook altijd interessant vind, is de vraag welk deel van de zgn. zzp-ers ook daadwerkelijk afhankelijk zijn van hun inkomsten als zzp-er? Er zijn legio mensen die, naast een baan in loondienst, een eigen bedrijfje ernaast hebben. Hun hoofdinkomen komt dan uit loondienst en een beetje uit het zzp-schap. Tellen die parttime-zzp-ers ook mee in de tellingen?
Wilfred, relevante vraag. Parttimers (weinig uren en/of loon uit loondienst is hoofdinkomen) vallen buiten de hierboven gebruikte CBS cijfers. Het meest gebruikte CBS cijfer zzp is de groep voor wie de werkkring als zelfstandige de ‘hoofdbaan’ is. Dat cijfer gebruikt ook Randstad als Telegraaf, en ik hier dus ook. Er is zeker ook nog een flinke groep (ong 400.000) voor wie zzp-schap een bijverdienste is.
Ik vind dat we wat aardiger mogen zijn tegen mensen welke werken en deze niet tot maatschappelijke paria hoeven te verklaren. En daarvoor feiten en cijfers uit het verband halen.
En wat is dit een zwaktebod van deze Randstad baas…..! Een onzekere bestuurder is de doodsteek voor dit soort bedrijven….! Randstad heeft dus haar langste tijd gehad of men moet deze bestuurder per omgaande zijn congé geven en een nieuwe en ook innovatief denkende bestuurder/ CEO aanstellen…..!!! Misschien ook een idee voor Randstad om zich als Intermediar in te gaan zetten voor de groeimarkt die “Zelfstandig Ondernemer” heet…..successs….!!!
Dank, zeer zorgvuldig en dus verduidelijkend. Randstadfunctionarisen hebben vermoedelijk vooral een commerciële taak voor hun beursgenoteerde onderneming. De beurskoers en de winst voor de aandeelhouders zijn normaliter hun belangrijkste doelen én beweegredenen. Ze zullen vandaar uit dus proberen invloed uit te oefenen op de belangrijke dossiers zoals de publieke opinie, de DBA-/Zzp-discussie en de certificeringsplannen. Overigens lijkt het Randstadconcern nogal groot en dus diffuus. En zijn naar het lijkt meerdere onderdelen van dit concern betrokken bij het uitlenen/detacheren/ter beschikking stellen van zzp’ers, zo valt te vermoeden. Zou transparantie daarover in hun jaarcijfers niet écht moedig zijn?
Misschien moet er ook eens gekeken worden naar waarom mensen ZZP-er worden en waarom dit in onder andere de zorg en het onderwijs zo’n probleem aan het worden is? Zou het misschien iets te maken kunnen hebben met falend bestuur bij zowel zorginstellingen (waarvan er veel alleen maar worden opgericht om werknemers uit te buiten en (mega-)winst te maken over de hoofden van degenen die de zorg nodig hebben, met goedvinden van de ‘partij voor de ondernemer’, en in het onderwijs waar onderwijskoepels bestuurd worden door ‘beroeps’-managers voor wie alleen een fixe geldvoorraad in de boeken telt, immers dat is ‘goed’ management! Werknemers weigeren gewoon nog langer uitgebuit te worden en bepalen liever zelf wanneer ze voor wie werken, en nemen de onzekerheid daarbij voor lief.
Ik heb geen problemen met ZZPers in de zorg, bij mij zijn ze welkom als het betrokkenheid voor langere tijd is.. Het brengt minder risico voor de zorgonderneming mee bij ziekte en bij tijdelijk minder werk-aanbod. Waar ik me wel zorgen om maak is de steeds groter wordende groep ‘invliegende’ zzpers in de zorg. Zoveel sollicitanten uit de Flevopolder, Overijssel, Westland die hun diensten aanbieden aan zorgaanbieders in ZO brabant en Limburg. Ze komen een dienst draaien en zijn weer weg, soms plakken ze er in de buurt nog een dienst achteraan. Onverantwoord aantal uren? Geen band met cliënten die toch allemaal vaak een flinke rugzak hebben, geen kennis van het dossiers. Dienstje draaien en naar de volgende. Dat gun ik onze hulpvragers niet en ik denk dat het uiteindelijk de zzper in de zorg ook niet gelukkig maakt.
