Verslag lunchbijeenkomst: wat gaat er veranderen voor zzp’ers in de zorg?

Er liggen nieuwe arbeidsmarktplannen van het kabinet klaar. De Hoge Raad oordeelde in maart dat Deliveroo-koeriers geen zzp’ers, maar werknemers waren. Gaan deze ontwikkelingen iets veranderen voor de inzet van zorg-zzp’ers in andere sectoren?

Naar aanleiding van deze ontwikkelingen organiseerde Hero – bemiddelaar van interim professionals en MSP-dienstverlener – een lunchmiddag voor zorgprofessionals. Doel van de middag was om de uitdagingen te bespreken en kennis te delen.

Wat vinden de zorgprofessionals zelf van de plannen voor arbeidsmarkthervormingen? Gaan de plannen de krapte oplossen of juist verergeren? Kortom: waar staan we nu, wat kunnen we de komende tijd verwachten en hoe spelen we daar slim op in? Een verslag van een zeer vruchtbare bijeenkomst.

Meer regie als zzp’er

‘’We zitten nu in een standstill op het gebied van wet- en regelgeving, maar er gaat wat veranderen”, zegt Joop der Weduwen, jurist en een van de gastsprekers. “Iedere vier jaar komen er weer nieuwe plannen van de regering over zzp’ers. Negen van de tien keer gaan die over het inperken van flex.”

Vorig jaar schreven 125.000 nieuwe zzp’ers zich in bij de KvK. Het leeuwendeel van die groei komt van het aantal zzp’ers in zorg- en welzijnsberoepen. Want, als zorg-zzp’er kun je meer verdienen. Maar belangrijker nog: je hebt meer regie over waar en wanneer je werkt. Ondertussen wordt er al jaren gediscussieerd over de vraag wat de grens is tussen een werknemer en een zelfstandig ondernemer.

Bezorgt Deliveroo de zorg zorgen?

In maart dit jaar was er een nieuwe ontwikkeling in die discussie. De Hoge Raad oordeelde dat de fietskoeriers van Deliveroo geen zelfstandigen waren, maar dat er sprake was van een arbeidsovereenkomst. De kans is groot dat deze uitspraak gevolgen heeft voor andere sectoren. Der Weduwen: “Uit de Deliveroo-uitspraak is lering te trekken. Je kunt de zaak naast je eigen organisatie leggen en conclusies trekken.”

Minister Karien van Gennip van Sociale Zaken werkt op dit moment namelijk aan nieuwe wetgeving die duidelijkheid moet scheppen over wie nu eigenlijk een zzp’er is en wie een werknemer. In een brief aan de Tweede Kamer heeft ze laten weten dat ze daarbij ook naar eerdere rechterlijke uitspraken kijkt.

Lost ontmoediging zzp-schap problemen op?

Nu lijken de gevolgen voor het fiscale- en sociale zekerheidsrecht niet groot. Er is nog steeds het moratorium op handhaving – de Belastingdienst kan enkel boetes opleggen als er sprake is van opzettelijke overtredingen.

De vraag is of de ontmoediging van het zzp-schap arbeidsmarktproblemen in de zorg ook echt oplost. Lie San Tan, corporate recruiter in onder andere de zorg, interviewde veel verpleegkundigen. Ze vroeg onder andere wat ze zouden doen als ze niet meer als zelfstandige in de zorg konden werken. “Ze zeggen allemaal: als ik in dienst zou moeten dan ga ik in een andere sector aan de slag.”

Als ik in dienst zou moeten, ga ik in een andere sector aan de slag.

Onvoldoende oog voor tijdgeest?

Is er bij de discussie over zelfstandigen in de zorg – maar ook andere sectoren, zoals het onderwijs – onvoldoende oog voor de huidige tijdgeest? Uit alle onderzoeken blijkt keer op keer: de belangrijkste reden om als zelfstandige aan de slag te gaan is niet zozeer het meer verdienen, maar wel meer autonomie en flexibiliteit. Meer kunnen bepalen welke diensten je draait, meer afwisseling van werkomgeving, minder administratieve werkzaamheden en meer onafhankelijkheid.

Zo zag Joachim Berkenbosch van GGZ instelling Care to Change vooral zorgmedewerkers bij grote organisaties die gek werden van de bureaucratie, regeldruk en processen. ‘’Om die reden kozen ze ervoor om als zelfstandige verder te gaan.’’ Die wens is alleen maar sterker bij Gen Z. De aanwezigen horen hoe de jongste generatie op de arbeidsmarkt nog meer waarde hecht aan autonomie en vrijheid om de werktijd zelf in te delen.

Operatieassistent versus ouderenverzorger

Hans Krikke, werkzaam als consultant in de zorg en HR en tweede spreker van de middag, ziet dat sommige functies in de zorg makkelijker door een zelfstandige ingevuld kunnen worden dan andere functies. Neem als voorbeeld een operatieassistent. Iemand onder narcose heeft geen idee wie daar staat. Daarentegen is in de ouderenzorg continuïteit belangrijker. Het is niet wenselijk dat er elke dag iemand anders aan je bed staat.

Als Krikke aan iemand in de zorg vraagt waarom hij of zij ontslag neemt om zich vervolgens als zzp’er te laten inhuren, hoort hij steevast: meer vrijheid. Hoe dan ook, het lijkt er vooral op dat werknemerschap in de zorg aantrekkelijker gemaakt moet worden voordat het zzp-schap onaantrekkelijker gemaakt wordt. Anders is de kans groot dat ook zelfstandige zorgverleners de zorg vaarwel zeggen.

“Hero kijkt terug op een succesvolle dag waar vanuit diverse invalshoeken veel kennis, ervaringen en situaties zijn gedeeld.”