"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Kabinet akkoord met voorstel nieuwe wet DBA: drie criteria en rechtsvermoeden bij een laag tarief

Mag een zzp’er een opdracht uitvoeren of hoort bij dit werk een dienstverband? Het kabinet komt met een wetsvoorstel ““Verduidelijking beoordeling arbeidsrelatie en rechtsvermoeden”. Het bestaat uit drie criteria en een rechtsvermoeden van werknemerschap voor wie werkt voor een uurtarief van €32,24 of minder.

De ministerraad heeft vrijdag ingestemd om een internetconsultatie te starten over de de wet “Verduidelijking beoordeling arbeidsrelatie en rechtsvermoeden”. Deze wet  moet verduidelijken wanneer een opdrachtgever een zzp’er mag inhuren. Het voorstel bestaat uit twee delen:

  • Een formule en criteria om het onderscheid tussen werknemers en zzp’ers te bepalen
  • Een rechtsvermoeden van werknemerschap bij een tarief van €32,24 of minder. 

Zo bepaal je op je een zzp’er mag inhuren

De formule om het onderscheid tussen een zzp-opdracht en werk in loondienst te bepalen, bestaat uit drie criteria:

  • A) werkinhoudelijke aansturing van de werkgever;
  • B) het werk of de werknemer is organisatorisch ingebed in de organisatie van de werkgever;
  • C) werken voor eigen rekening en risico.

Criteria A en B wijzen op een mogelijk loondienstverband. Als A (werkinhoudelijke aansturing) en B (inbedding) ontbreken, dan mag een werkgever een zzp’er inhuren. Als sprake wel sprake is van aansturing en/of inbedding, dan wordt criterium C van belang, een contra-indicatie.

Criterium C wijst op ondernemerschap. Werkt de zzp’er voor eigen rekening en risico binnen de opdracht? Dan mag de zzp’er mogelijk toch het werk uitvoeren als zelfstandig ondernemer, ook als er sprake is van (enige mate van) aansturing of inbedding. 

Let wel: alle criteria gaan over de specifieke opdracht, niet over de persoon en zijn/haar onderneming. 

Rechtsvermoeden van werknemerschap

Het tweede deel van het wetsvoorstel is een rechtsvermoeden van werknemerschap. Dat houdt in dat wie werkt voor een uurtarief van € 32,24 of minder er het een rechtsvermoeden is dat die persoon als werknemer gezien moet worden. Deze persoon kan straks eenvoudig bij de rechter opeisen dat hij recht heeft op bijvoorbeeld een minimumloon, ontslagbescherming en doorbetaling bij ziekte.

Als werkgevers het hier niet mee eens zijn, dan moeten zij met bewijs komen waarom de werkende toch echt een zzp’er is. Dit rechtsvermoeden geldt alleen voor zzp’ers met zakelijke opdrachtgevers, niet voor zelfstandigen en hun particuliere klanten.

Verder is dit een civielrechtelijke mogelijkheid. Dat wil zeggen dat de Belastingdienst hier geen gebruik van kan maken om bijvoorbeeld te bepalen of een werkgever loonheffingen moet afdragen. 

Lees ook: SER: aanpak schijnzelfstandigheid focussen op uurtarieven onder 35 euro

Langverwachte vervanging Wet DBA

Dit wetsvoorstel is de langverwachte vervanging van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA). Die verving in 2016 de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR), een verklaring waarmee de Belastingdienst beoordeelde of een opdrachtgever verplicht was loonbelasting en sociale premies te betalen voor de persoon die hij inhuurt. Anders gezegd: uit de VAR bleek of je als zzp’er mocht werken of in loondienst moest zijn.

De VAR was te onduidelijk en deed te weinig tegen schijnzelfstandigheid, dus kwam er de Wet DBA. Maar de nieuwe wet verbeterde de situatie niet, integendeel: hij veroorzaakte veel onrust en opdrachtgevers werden bang om zzp’ers in te huren. Het kabinet schortte de handhaving op en besloot de Wet DBA te vervangen. Er moest een alternatief komen dat zowel schijnzelfstandigheid bestrijdt als zekerheid geeft aan echte ondernemers.

Exacte inhoud en weging

Wat betekenen de nieuwe criteria precies? En hoe zwaar wegen bepaalde aspecten? Die details staan niet in het wetsvoorstel, maar komen in een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB). Op deze manier kan de wet namelijk sneller tot stand komen. Met een AMvB hoeft het kabinet niet alle details uitgewerkt te hebben in het wetsvoorstel. Bovendien kan de regering een AMvB later veel makkelijker aanpassen dan een wet. 

Binnenkort start de internetconsultatie waarin iedereen op het voorstel kan reageren en suggesties doen. Of de Tweede Kamer het voorstel na deze internetconsultatie ook gaat bespreken hangt van de Kamer zelf af. Er is nog de mogelijkheid dat de Tweede Kamer dit onderwerp alsnog ‘controversieel’ verklaard, want over dit onderwerp is nog niet gestemd bij de beoordeling welke onderwerpen controversieel zijn.

13 reacties op dit bericht

  1. ZZP bestaat niet in de wet. Ik neem aan dat IB ondernemer wordt bedoeld. Maar veel IB ondernemers werken toch niet tegen een uurtarief?

    • IB ondernemer is een fiscaal begrip (meestal eenmanszaak) net als een dga van een BV (met geen ander personeel dan de dga zelf). Beiden worden gezien als zzp’er.
      De aanpassing zoals hierboven beschreven is vooral een arbeidsrechtelijke. In het arbeidsrecht wordt gekeken of iemand een werknemer is, of niet.
      Er is een overlap maar er zijn ook verschillen tussen de arbeidsrechtelijke beoordeling en de fiscale beoordeling.
      Om misverstanden te voorkomen: het hebben van een BV is geen garantie dat je als ondernemer gezien wordt (dat is nu ook niet zo).
      Uurtarief: klopt dat er ondernemers zijn die niet tegen een uurtarief werken. Ook dat is geen garantie, maar dan zal vaak toch wel makkelijker aan te tonen zijn dat je voor ‘eigen rekening en risico’ werkt.

  2. Voor eigen rekening en risico zal wel niet inhouden dat je niet doorbetaald krijgt bij ziekte want dat krijgt geen enkele zzp er. Terwijl dar er natuurlijk wel onder valt… Vermoed meer eigen materialen die nodig zijn om een opdracht uit te voeren. Een zpp er die in het ziekenhuis werkt of een docent heeft in feite bijna geen eigen middelen of kantoor nodig om zijn opdracht uit te voeren. Vermoed dat het deze richting in gaat

    Tenzij dat een docent uitsluitend thuis werkt of een verpleegkundige met eigen materialen en middelen en auto bijvoorbeeld voor de thuiszorg. Dan zou je wel aan criteria c voldoen. Dat houd dus in dat de meeste verpleegkundige leraren hier niet aan kunnen voldoen. Wat volgens mij ook het idee is.

    • Dat is niet geheel waar, er zijn ‘zzp-ers’ die een maand bedrag factureren ongeacht gewerkte tijd.

  3. William, het is nog niet duidelijk hoe kabinet de invulling van de begrippen ziet. Maar als je naar de huidige criteria kijken (zie bijv https://www.zipconomy.nl/2018/12/de-nieuwe-dos-and-donts-voor-opdrachtgevers-en-zzpers-wat-mag-wel-en-niet-van-de-belastingdienst-2/)
    dat zie je dat daar idd het werken met eigen middelen gezien wordt als een contra-indicatie (overigens in dat overzicht voor ‘gezag’, niet voor ‘ondernemerschap’).

    Voor eigen rekening en risico is bijv ook dat de beloning afhankelijk is van het resultaat. Je krijgt bijv iets opgeleverd en dan betaal je (bijv een in een offerte overeengekomen vast bedrag).

  4. Klopt, dan komt het er op neer als er slecht gewerkt wordt er de opdracht niet na behoren is uitgevoerd er niet betaald of minder betaald wordt. Echter zelfs dat zie je terug bij zzp contracten in de zorg ook dat ze dagelijks eruit gegooid kunnen worden….

    Dus dat is een moeilijke net zo als ziekte want dat geld ook voor elke zzp,er. Het grootste verschil zit in inbedding en eigen middelen.

  5. De onderstaande bijzin is imho het punt.

    “Let wel: alle criteria gaan over de specifieke opdracht, niet over de persoon en zijn/haar onderneming.”

    Dit betekent dat je in theorie 10 opdrachten in een jaar kan doen, waarbij er 9 als ondernemerschap gezien wordt en 1 als een loondienst. En dan kom je in een fiscale soep terecht met afdrachten, wel/geen pensioen, urencriterium, enzovoort.

    Daarom een eigen rechtsvorm en positie van ZZP’ers het enige dat écht in het belang is van zelfstandigen. Al het andere zoals ondernemerscriteria (C) als contra-indicator is een verzachting van pijn maar lost fundamenteel probleem niet op; te weten dat elke opdrachtgever zijn eigen interpretatie van grijs gebied heeft en uit voorzorg opdrachten intrekt.

  6. Met alle respect……het volgende arbeidsmarkt gedrocht is hiermee gecreëerd……

    Als voorbeeld: Inbreng zorg stoppen op dit moment maandelijks 22.000 vaste medewerkers. De reden is de abominabel slechte aansturing en de vastlopen bureaucratie…..en dan is er nu het plan om zzpersindezorg (beter: zelfstandige zorgondernemers) in een vast dienstverband te positioneren cq te duwen….

    Geen zorg beste mensen……ook dit bizarre plan gaat (ook) weer mislukken…..

  7. Nog even aanvullend:

    Van de 22.000 vaste medewerkers in de zorg die maandelijks stoppen gaan er 2.500 door als Zelfstandig Ondernemer in de zorg…….dat is dan toch nog iets…..de overige ruim 19.000 gaan verloren voor de zorg……

  8. Ik snap er niks van. Ik ben vrijwillig ZZP-er, niemand dwingt mij om dit te doen. De opdrachtgever is niet duurder uit onder aan de streep. Ik heb mijn verzekeringen, ben mij bewust van het risico etc….Maar mijn markt helpen ze hier wel mee om zeep. Ik wordt ook wel eens ingehuurd voor lijnfuncties, bijvoorbeeld ziekte verlof, om te testen of uitbreiding van het team noodzakelijk is maar ook gewoon omdat ze niemand kunnen vinden voor vast.

    De oorsprong hiervan is dat er in de bouw en zorg rare constructies ontstonden. Maar in het hogere tarief zijn we toch echt vrijwillige ondernemer.

    Echt te belachelijk dat ze zich ermee bemoeien.

  9. Dit is weer op zijn Nederlands. De zzp’ er moet naar de rechter om aan te tonen dat deze persoon eigenlijk als werknemer moet worden beschouwd. Naar de rechter kost vaak veel geld, naar de rechter is voor een eenvoudige zzp’ er ingewikkeld, advocaten willen wel geld verdienen en de opdrachtgever gaat niet meer verder met deze persoon. Wie verliest het weer? De gewone man!

    Waarom kijken we niet eens naar België, die niet alles zo liberaal heeft ingericht maar gewoon aan de voorkant controleert of iemand wel of geen zzp’er is, dus nog voordat er een werk relatie ontstaat. Zoiets hadden we in het verleden in de vorm van een middenstandsdiploma.

  10. Wel erg jammer dat er een internetconsultatie is gestart, maar dat daarbij als randvoorwaarde al is meegegeven: “Let wel: alle criteria gaan over de specifieke opdracht, niet over de persoon en zijn/haar onderneming.”
    Hoeveel beter zou het zijn als deze consultatie meer open is, en meer vraagt naar een oplossing die breed draagvlak heeft.