"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Zo wil Nieuw Sociaal Contract het onderscheid tussen zzp’ers en werknemers duidelijk maken

In het verkiezingsprogramma van NSC staat een ambitieus plan voor de hervorming van de arbeidsmarkt. Kandidaat kamerlid Tjebbe van Oostenbruggen: “Wij zijn fan van Borstlap.” Hij waarschuwt dat ook zijn partij pijnlijke keuzes gaat maken voor meer solidariteit. Zo wil NSC een verspoeling van het ontslagrecht en scherper onderscheid tussen zzp’ers en werknemers.

“We gaan werken aan een eerlijke, inclusieve en sociale arbeidsmarkt. Dat is namelijk de snelste en beste weg naar bestaanszekerheid”, zegt Tjebbe van Oostenbruggen, arbeidsmarktexpert en kandidaat Tweede Kamerlid voor Nieuw Sociaal Contract (NSC).

Lijsttrekker Pieter Omtzigt presenteerde dinsdag het langverwachte verkiezingsprogramma van zijn nieuwe partij. Een nieuw bestuur en bestaanszekerheid staan centraal en de arbeidsmarkt speelt een belangrijke rol. Van Oostenbruggen schreef het hoofdstuk over werk. Hij is arbeidsmarktdeskundige en vooral bekend als oud-directeur van MSP-dienstverlener Brainnet.

Rapport Borstlap is een goede basis voor een nieuw sociaal contract tussen werkgevers, werknemers en zelfstandigen

“De vraag hoe we tot een eerlijke, inclusieve en sociale arbeidsmarkt kunnen komen houdt me al jaren bezig”, vertelt Van Oostenbruggen. “Toen ik daar met Pieter Omtzigt over sprak, klikte het meteen tussen ons. Ik ben fan van de plannen van de Commissie Borstlap, hij ook.”

Het advies van de Commissie Regulering van Werk onder leiding van Hans Borstlap is dan ook het uitgangspunt van het verkiezingsprogramma als het gaat over de arbeidsmarkt. Waarom zijn jullie fan?

“De arbeidsmarkt is al jaren uit balans ondanks talloze wetswijzigingen. We zijn niet klaar voor de toekomst. De commissie Borstlap heeft allerlei onderzoeken bijeengebracht en een plan gemaakt om te komen tot meer bestaanszekerheid voor iedereen. Dat is precies wat wij willen. Het is een goede basis voor een nieuw sociaal contract tussen werkgevers, werknemers en zelfstandigen.”

Versoepel het ontslagrecht, de vaste baan weer de norm

Wat houden de plannen in?

“In het rapport staat in grote lijnen hoe we de arbeidsmarkt wendbaar, duidelijk, weerbaar en wederkerig kunnen maken. Borstlap adviseert een overzichtelijke basis van drie ‘rijbanen’. Ten eerste vaste dienst, dat moet weer de norm worden. Een vast contract moet zowel werknemers als werkgevers zekerheid bieden. Daarom versoepelen we ook het ontslagrecht en brengen we de loondoorbetaling bij ziekte in principe terug naar één jaar.

“De tweede rijbaan is uitzenden bij piek en ziek. Als een werkgever plotselinge drukte of ziekteverlof moet opvangen, kan hij een uitzendkracht inhuren. Dat kan dus voor even, niet jarenlang.

“Ten derde zijn er de zzp’ers: experts die hun kennis als ondernemer beschikbaar stellen aan de maatschappij. Er moet een heel scherpe scheidslijn komen tussen werken in loondienst en zzp. De fiscale en sociale behandeling van werknemers, uitzendkrachten en zelfstandigen maken we eerlijker, zodat uitzendkrachten en zelfstandigen niet met werknemers concurreren op arbeidsvoorwaarden en prijs.”

Een bekende slogan uit het rapport van Borstlap is ‘flex minder flex, vast minder vast’. Hoe geven jullie daar invulling aan?

“We willen het op allerlei manieren aantrekkelijker maken voor werkgevers om mensen in vaste dienst te nemen. Zo willen we de administratieve lasten voor mkb’ers verkleinen en de loondoorbetalingsverplichting bij ziekte inkorten naar één jaar. In die periode moet een werkgever zijn werknemer helpen re-integreren. Doet hij dat niet, dan kan het UWV een jaar langer loondoorbetaling opleggen.

“Werkgevers en werknemers worden samen verantwoordelijk voor bijscholing en ‘van werk naar werk’-trajecten bij ontslag. We willen de transitievergoeding echt inzetten voor duurzame inzetbaarheid door die te storten in het persoonlijk ontwikkelbudget van werkenden.”

Er is meer lef en visie nodig om te hervormen

Geldt zo’n persoonlijk ontwikkelbudget ook voor zelfstandig ondernemers?

“Ja, iedereen die werkt moet de mogelijkheid krijgen zichzelf om- of bij te scholen. Ook dat is een advies uit het rapport van Borstlap. Concreet willen we dat je straks naar een ‘loopbaanwinkel’ kunt gaan om een leerpad te volgen voor de top 10-functies met een groot personeelstekort. Kies je voor één van de leerpaden, dan wordt je sollicitatieplicht in de WW opgeschort.”

Op welke manieren verschillen jullie plannen met het vorige kabinetsbeleid?

“Cherrypicking is uit den boze, schreef Borstlap in zijn rapport. Toch is selectief winkelen uit het rapport precies wat het kabinet tot nu toe heeft gedaan. Is een partij het niet eens met een maatregel? Dan verdwijnt die uit de plannen. Volgens mij is er meer lef en visie nodig om te hervormen. Wij willen dat doen op basis van dit gezaghebbende onderzoek van Borstlap.

“De maatschappij zijn we samen. Daar horen solidariteit en compromissen bij. Vakbonden zijn het er bijvoorbeeld niet mee eens dat vast minder vast wordt, maar tegelijkertijd willen ze van het vaste contract weer de norm maken en flex terugdringen. Uitzendbureaus zijn het waarschijnlijk niet eens met strengere regels voor uitzenden en een deel van de zzp’ers zal het oneens zijn met hoe we onderscheid maken tussen werknemer- en ondernemerschap. We moeten allemaal water bij de wijn doen.”

Wetsvoorstel VBAR is niet duidelijk genoeg

Demissionair minister Karien van Gennip (CDA) bracht onlangs het wetsvoorstel Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR) in internetconsultatie. Er is veel discussie over deze wet om het onderscheid tussen werken met zzp’ers en werknemers te verduidelijken. Wat is de mening van NSC?

“Het voorstel VBAR bestaat uit twee delen: criteria en een rechtsvermoeden. Helaas zijn de criteria in het wetsvoorstel VBAR nog niet duidelijk genoeg. Maar we zijn wel enthousiast over het rechtsvermoeden van werknemerschap bij een laag uurtarief. Dat houdt in dat iemand die werkt voor minder dan 32,24 euro per uur, in principe werknemer is. Dat is een goed begin, maar niet genoeg.”

Op welke manier willen jullie onderscheid maken tussen werknemers en zzp’ers?

“Je kunt meer duidelijkheid scheppen door ook zo’n rechtsvermoeden in te stellen wat betreft duur en omvang. Als iemand langer dan 1-2 jaar minstens 20-28 uur per week ergens werkt, dan is die persoon in loondienst. Tenzij de werkgever kan bewijzen dat het niet zo is. Dit is een heldere regel en daardoor goed te handhaven. Als onderscheid maken kan met tarief, dan kan het ook met duur en omvang.”

AOV zzp een heel slecht idee

Het kabinet probeert ook nu al fiscale en socialezekerheidsverschillen tussen werkenden te verkleinen. Wat vinden jullie van de speciale arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen?

“Een heel slecht idee. Wij staan voor bestaanszekerheid en solidariteit, dus de voorwaarden en kosten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering moeten voor iedereen gelijk zijn. Wij maken ons dus hard voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle werkenden.”

Meer weten? Lees hier een samenvatting van het partijprogramma van NSC.

14 reacties op dit bericht

  1. Tegenstrijdig, graag vaste dienst medewerkers maar toch ontslagrecht versoepelen in deze crisis tijd waar de jongere generatie niet op zit te wachten.
    Een Uitzendkracht op de tweede plaats zetten na een vaste medewerker vind ik een slecht idee, dit omdat uitzendbureaus 2.6 keer het tarief van de werkgever vraagt dan dat de werknemer uiteindelijk ontvangt. Een hovenier ging hier aan bijna ten onder.
    De echte zelfstandig ondernemers (in de zorg) die in het bezit zijn van de Wkkgz/Wtza staan geregistreerd in het portaal toetreding zorgverleners.
    Max 70% van hun inkomen mogen zij genereren van 1 werkgever ongeacht of dit een instelling is of een cliënt thuis.
    Om een zelfstandig ondernemer tot een loondienst medewerker te bombarderen vind ik onterecht. De opdracht gever in dit geval de instelling , betaald geen verzekeringen, reiskosten, zorg- scholingen, vakantiegeld, ziekte-geld, eind jaar uitkering, geen premie aan zorgverzekeringswet, geen loonbelasting en geen Btw.
    Al deze kosten zijn voor de ZZP-er zelf ook bij langdurig zieke wat tegenwoordig onder het vaste personeel veel voor komt sinds de coronacrisis. Opgeteld is dit een flink kostenplaatje die de ondernemer voor haar/zijn eigen rekening neemt.
    Ik heb afgelopen jaren plus 1800 uur gewerkt bij 4 verschillende opdrachtgevers.
    De zelfstandig ondernemer bij een instelling staat los van de verplichte bijeenkomsten, gezellige team uitjes, computerwerk enz, en is vrij om extra uren te werken.
    Voor zover mijn ervaring zijn de instellingen daar erg blij mee.

    • Het ontslagrecht versoepelen en de doorbetaling bij ziekte terugbrengen van 2 naar 1 jaar, is een voorwaarde voor het vaker kunnen aanbieden van vaste contracten. Voor met name kleine bedrijven is het nu niet mogelijk veel vast personeel in dienst te nemen. De lasten zijn te zwaar: iemand wordt ziek, je moet die werknemer 2 jaar doorbetalen maar ook de vervanger betalen. Niet te doen. Deze constructie zie je binnen Europa nergens. Goed dat dit verandert. Maar..zzp’ers zijn ooit met reden vertrokken en echt niet altijd vanwege de betere verdiensten. Nee, zij konden de druk niet meer aan. De werkdruk, het totale gebrek aan autonomie. ..talloze managers, absurde regels, zinloze vergaderingen etc. En, ja, als er íets is wat je als zzp’er hebt, dan is het autonomie. Er moet dus meer gebeuren om die zzp’er terug te krijgen of om ervoor te zorgen dat hij/zij niet snel afbrandt, eenmaal terug in vaste dienst.

  2. Duidelijk weer een keuze gemakt voor symptoom bestrijding.
    Jammer ik had wel iets meer verwacht van NSC. Wat men in de politiek vergeet is dat als je voor ZZPer kiest, dat je dit doet om flexibel, vrij, en zelf keuzes wilt maken. En dit is ook meestal de overwegingen van de Opdrachtgever die daar veelal ook meer voor wil betalen.
    In bepaalde sectoren (en deze zijn echt wel bekend) wordt dit uitgebuit en die moet men aanpakken. Als er een min. tarief van boven de 50 euro/uur wordt ingesteld dan lossen de schijnzelfstandige problemen in die sectoren zichzelf ook op.

  3. Dus het wordt moeilijker om zelfstandige te worden, maar makkelijker om je eruit te trappen als je in loondienst gaat. Met andere woorden de werkgevers krijgen de macht. Als werknemer ben je dan niet zeker van je baan omdat je snel afgedankt kan worden en bij ziekte ben je sneller door de achteruitgang.
    ZZP’ ers in zorg moeten langer dan twee jaar ergens kunnen werken om de kwaliteit van zorg te waarborgen. Een flexibele schil is onmisbaar. Maar misschien moeten ze er zelf achterkomen als de helft niet meer ingezet wordt omdat ze vast zitten aan een werkgever of weg zijn. Een kwart stopt sowieso omdat ze ongediplomeerd zijn. De overheid weet dit, de instanties weten het, de uitzenders cq tussen partijen weten het. Daarom is dat tarief gezakt. Omdat iedereen de zorg ingaat zonder diploma.

  4. Ik ben in loondienst en langdurig ziek door het Delta virus. Er zijn veel langdurig zieken door corona. 1e ZW jaar was ik er ernstig aan toe en tot niets in staat. Ondanks dat volgde ik intensieve revalidatie. Fysio, ergo en psycholoog. Dat is het trajekt. Alleen al de gang ernaartoe was eigenlijk te veel inspanning. Het trajekt was zwaar, maar ik hield vol. Na dat 1e jaar kon ik eindelijk werken aan reïntegratie. Babystapjes met urenopbouw. De verhoging belastbaarheid ging steeds met terugvallen en hersteltijd waarna je er elke keer wat sterker uitkomt. Een rollercoaster, zowel mentaal als fysiek. De revalidatie gaat gewoon door tijdens de reïntegratie en door het 2e ZW jaar komt daar de reïntegratiecoach wegens spoor 2 bij naast spoor 1. Dus focus terugkeer eigen werk, maar ook voldoen aan wet en onderzoeken wat je nog meer zou kunnen via reïntegratie bij eventueel een andere werkgever. Deze belasting komt erbij. Veel opdrachten uitvoeren. Gekkenwerk. Je zou zo weer ziek kunnen worden, afhankelijk van je situatie.
    Maar het lukt mij, want ik wil en ik zet door. Ik kom ondanks de frustratie van spoor 2 terug in spoor 1 gedurende het 2e ZW jaar. Dit lukt ondanks de vele vele terugvallen waar ik steeds doorheen moet om uiteindelijk steeds sterker te worden. De werkgever heeft zijn specialist in mijn vakgebied terug en ik behoud mjjn baan. De werkgever hoeft niet op zoek naar een ander. Personeel is moeilijk te vinden in mijn vakgebied. Wat ben ik blij dat het 2e ZW jaar er is. Want met het beleid van Omtzigt zou ik arbeidsongeschikt zijn verklaard en/of in het sociaal vangnet zijn gevangen, waar je niet meer uitkomt. En kijk eens aan, ik ga weer fulltime aan de slag. Dus u begrijpt wel, ik vind een inperking tot 1 jaar loondoorbetaling verre van sociaal. Een partij die dat in zijn benaming heeft staan en dit soort maatregelen neemt moet zich doodschamen.

    • hallo Ellen, een mooi en aangrijpend verhaal. Toch wil ik even inhoudelijk reageren; ik weet niet zeker of het 2e jaar ziektewet vervalt. Volgens mij alleen de loondoorbetaling door de werkgever. En dit is voor het gemiddeld MKB-bedrijf natuurlijk wél een enorm verschil.

  5. Waarom wil Nieuw Sociaal Contract ZZP’ers dwingen in loondienst? Als de ZZP’er en opdrachtgever geen arbeidscontract met elkaar willen afsluiten moet de overheid zich daar niet mee bemoeien. Ik dacht dat Nederland toe was aan een Nieuw Sociaal Contract NIET aan een verplicht vast contract.

    Concurrentie tussen werknemers en ZZP’ers kun je oplossen door fiscale maatregelen. Gedwongen ZZP’ers die werknemer willen zijn los je niet op door ZZP’ers te dwingen een arbeidscontract aan te gaan.

    Als iemand meer dan 1-2 jaar voor 20-28 uur voor een onderneming arbeid verricht is hij automatisch werknemer is wel een heel slecht idee. Veel ondernemingen bieden niet eens een arbeidscontract voor 20 uur aan. Ook kan de ZZP’er dat moeilijk combineren met andere opdrachten. Een ZZP’er wil zich ook helemaal niet binden aan een klant. Die wil vrijheid en zelf bepalen hoe hij zijn werk indeelt. En de opdrachtgever zit niet te wachten op een werknemer die helemaal geen binding met het bedrijf wil.
    Een gedwongen huwelijk werkt niet.

    Stop nu eens met allerlei regeltjes te bedenken en maak ZZP’er een vrijwillige keus!

    Voor alle huidige problemen zijn eenvoudige oplossingen waarbij ZZP’ers gewoon ondernemer kunnen blijven . De meest domme oplossing is om te proberen mensen hun arbeidsvreugde af te nemen. Niemand wordt gelukkig van een verplicht vast contract.

  6. Helemaal mee eens .Al 11 jaar een zeer tevreden ZZP en ben helemaal zelf voorziened .Betaal belasting ,krijg geen subsidie, kom nooit om www vragen .Geen energie toeslag nodig .Spaar zelf voor mijn pensioen en ziek ben ik nooit . Maar dit is dus een reden om niet op NSCte stemmen ,schijn baar word je meer gewaardeerd als je in de sociale dienst zit of bij een uitzendbureau werkt en vaak een beroep doet op onze overheid . Ik dacht dat NSC juist voor alle burgers opkwam maar nu worden ZZP gewoon weg geblazen omdat op eigen benen staan niet gewaardeerd word .

  7. Er zijn punten waar ik benieuwd ben hoe het uitgewerkt wordt en in hoeverre het realiseerbaar is. Feit is dat de afgelopen 10 jaren er op dit dossier alleen maar vooruitschoven is gebeurd en niets concreets dat echt heeft bijgedragen aan de positie van werkvormen in onze maatschappij.
    Tjebbe is iemand die iets op tafel legt waar we WEL iets mee kunnen en waar (eindelijk) een richting in zit.
    Dan is het jammer dat mensen alleen problemen zien en totaal niet kijken naar het macro-economisch effect waarbij juist de “zwakkeren” zullen profiteren van een duidelijk beleid.
    Wat mij betreft: ga zo door Tjebbe en ben blij dat je wat duidelijkheid geeft.
    Anderen hebben dat nog steeds niet gedaan (BBB, VVD, GL, etc.). Wie volgt ?

    • Er zijn betere/humanere oplossingen die zelfstandige de keuze voor vrijheid van ondernemen niet ontnemen.

      Als je kiest voor oplossingsrichtingen zoals hieronder bestaat de term “schijnzelfstandige” niet meer.

      Er zijn tenslotte ook geen schijnambtenaren.

      Oplossingen:

      -Gelijk trekken fiscale/financiële verschillen werknemers en zelfstandige
      -Zorg dat werkgevers minimaal zes maanden een ontslagen werknemer niet als zelfstandige kunnen inhuren.
      -Maak een uitzondering voor zzp’ers boven de 75,- euro om de onderkant van de markt te beschermen.
      -Laat zelfstandige het recht op een arbeidscontract opbouwen indien ze onder een bepaald tarief (bijvoorbeeld 40,- euro) en langer als 1 jaar voor dezelfde opdrachtgever werken. Veel zelfstandig moet de keus wel vrijwillig blijven.

      Zo bescherm je de zwakkere in de samenleving EN laat je de zzp’er die kiest voor vrijheid en die graag ondernemer wil zijn met rust…

  8. Ik snap eerlijk gezegd geen reedt van Omtzigt. Eerst de held die voor zzp’ers in de bres sprong versus Wiebes. En dan nu “fan van Borstlap” wiens ideeen nou juist de oorzaak zijn van de deconfiture die we al bij Wiebes gezien hebben en nu nog een factor 5 erger kunnen worden. Onder het mom: “het gaat nu eenmaal pijn doen”. Dan wil je wel weten of die pijn ook enig nut heeft en dat ze zich realiseren dat dit veel gezinnen in onzekerheid kan storten. Juist waar Omtzigt zich hard voor maakte. Het is als een brandweerman die pyromaantje wil spelen. Of alsof hij er naast het toeslagenschandaal nog eentje bij wil.

  9. Wat jammer dat NSC niet ook kijkt naar wijziging van het sociaal stelsel. Zit hier niet het echte probleem? Wederom wordt geprobeerd om alles op basis van ‘oud denken’ en arbeidsrecht op te lossen. Wat is er mis met het verzekeren van een basisinkomen in geval van ziekte of bijvoorbeeld (beroeps)arbeidsongeschiktheid voor zzp-ers?

  10. Dank je voor je reactie en medeleven.

    Blijft het 2e ZW jaar in stand, maar zonder loondoorbetalingsplicht door werkgever, dan zouden die kosten bij UWV terechtkomen, denk ik. Daar heb ik niet meteen aan gedacht. Ik vraag me dan wel af of reïntegratie bij de eigen werkgever er dan nog wel inzit. Ik denk het niet.
    Ik reintegreer nu via spoor 2 naast spoor 1. Dus terugkeer eigen werkgever is nog steeds de focus, ondanks de inzet spoor 2 in het 2e ZW jaar.
    (De werkgever is weliswaar verantwoordelijk voor dit reïntegratietrajekt via een reintegratiecoach. Dat kost best veel geld voor de werkgever. Dus ik snap het probleem wel voor het MKB in huidige tijden. Daarbovenop komt nog de loondoorbetalingsplicht en wellicht het aantrekken van een uitzendkracht om de zieke waar te nemen. Dat is allemaal niet mis.)
    Stel het 2e ZW jaar wordt door UWV overgenomen, dan zal alleen reïntegratie bij een andere werkgever nog mogelijk zijn. Dat reïntegratietrajekt wordt dan door UWV geleid. Daaruit volgt aangepast werk en minder inkomen, als zo’n werkgever al te vinden is.
    (De arbeidsdeskundige liet weten dat ze vanuit statistieken opmaken dat slechts 8% op die wijze weer aan het werk komt.)

    Vergelijk dat met mij nu in mijn huidige situatie. Ik behoud mijn eigen werk bij eigen werkgever en mijn salaris wordt zodra ik 100% werk weer als vanouds. Geen terugval.
    Mijn werkgever kost dit dus wel veel geld om mij te behouden.
    (Ik heb het geluk dat de werkgever mij graag in dienst houd, anders lag de focus nu zeker meer op spoor 2. En mijn werkgever zal de nodige afwegingen hebben gemaakt).

    Dus ook al is het fijn als het 2e ZW jaar blijft, maar dan via UWV, het wordt toch een verslechtering. Echter wel beter dan wanneer er maar 1 ZW jaar zou zijn.

    Hoop dat je er nog een beetje uitkomt want ik beschrijf wat situaties door elkaar

  11. Cherry picking is volgens Tjebbe uit den boze. Om direct daarna aan te geven dat niet de criteria maar wel het rechtsvermoeden uit het wetsvoorstel VBAR hem aanspreekt. Om vervolgens met 1 van de criteria (uurtarief) aan de slag te gaan.
    Het NSC-verhaal moet nog iets meer doordacht worden 🙂

    Ik zie het echter niet als cherry picking. Het is slim van de commissie Borstlap om het zo te noemen als je integraal je rapport erdoorheen wilt krijgen. Als nieuwe beleidsmaker hoef je het echter niet met alle onderdelen eens te zijn, of in samenhang op te lossen. Dan zijn we zo weer 10 jaar verder – 2015 was het einde van de VAR…
    Starten op onderdelen kan direct helpen. Dat is geen cherry picking maar low hanging fruit. Als voorbeeld het minimum-uurtarief voor zzp, ook gebruikt in Belgie: dit maakt dat bestaanszekerheid bij zzp-schap is gewaarborgd, en dat daaronder werkgeverschap de norm is, met bijbehorende valschermen. Simpel uit te leggen, simpel uit te voeren.