Dorien Blommers (D66): ‘We moeten zorgvuldig zijn om een nieuw zzp-debacle te voorkomen’

Kandidaat-Kamerlid Dorien Blommers (D66) werkt al bijna 10 jaar in Den Haag, op dit moment als politiek adviseur van viceminister-president Sigrid Kaag. Haar hart ligt bij de arbeidsmarkt, vertelt ze. “Bij D66 hebben we twee doelen op het gebied van werk: ondernemers niet in de weg zitten en misstanden bestrijden”, vertelt ze. “Zo zet [red. Tweede Kamerlid] Steven van Weyenberg zich sinds 2012 vooral in om te voorkomen dat regels werkenden in de weg zitten. De laatste jaren leggen we de nadruk meer op problemen aanpakken rondom de manier waarop flexwerk georganiseerd is.”

Vast minder vast

Op basis van het advies van de Commissie Regulering van Werk en de Sociaal-Economische Raad (SER MLT-advies) werkt het kabinet aan beleid om vaste contracten minder vast te maken en flexibele contracten minder flexibel.

“Het ministerie van Sociale Zaken heeft al maatregelen genomen om flex minder flex te maken, maar eerlijk is eerlijk: er mist nog beleid rondom vast minder vast”, zegt Blommers. “Er moet meer gebeuren, vinden wij. Tegelijkertijd is er een plan en moeten we ook voorzichtig zijn. Daarom lijkt het ons goed om de evaluatie van de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) af te wachten, voordat we een volgende stap zetten.”

Van zelfstandigenaftrek naar urenvoordeel

In het verkiezingsprogramma van D66 staan meer plannen om de krappe arbeidsmarkt te bestrijden dan in de meeste andere partijprogramma’s. Om meer werken meer te laten lonen wil D66 de zelfstandigenaftrek verdubbelen en veranderen in een ‘urenvoordeel’ voor iedereen die meer dan drie dagen per week werkt. “Omdat dit een bestaande regeling is, kan de uitvoering makkelijk zijn”, zegt Blommers. “Dit zou volgens mij echt kunnen helpen.”

Duidelijkere zzp-regels

Zoals ook in het coalitieakkoord staat, wil D66 fiscale verschillen tussen werknemers en ondernemers verkleinen. De partij wil daarom zowel belasting op inkomsten uit ondernemingen in lijn brengen met inkomsten uit arbeid als de mkb-winstvrijstelling verder beperken. Ook wil D66 de criteria op basis waarvan je kunt ondernemen als zelfstandige veel duidelijker maken ‘zodat er ruimte en rust ontstaat voor deze ondernemers’. 

Wat betreft nieuwe zzp-wetgeving is de demissionaire minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid goed op weg, vindt Blommers. Eind september kwam minister Karien van Gennip met het conceptwetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelatie en rechtsvermoeden (VBAR). “Van Gennip geeft goede handvatten om het onderscheid tussen werknemers en zzp’ers te verduidelijken”, zegt ze. “De manier waarop zij de criteria ‘gezag’ en ‘inbedding in de organisatie’ heeft omschreven zijn een stuk helderder. Hier kunnen we verder mee komen.”

Aard van het werk

Terwijl de VVD bijvoorbeeld vindt dat de regel moet beginnen met het ondernemerschap van de werkende, kijkt D66 liever naar de specifieke opdracht. Dat komt overeen met het wetsvoorstel van Van Gennip. “Je kunt prima een paar dagen werken als zzp’er en daarnaast werk in loondienst doen”, vindt Blommers. “De aard van het werk moet daarom leidend zijn.”

Toch is D66 nog niet helemaal overtuigd van het concept-wetsvoorstel. “We kunnen ons goed vinden in wat op papier staat, maar uiteindelijk telt wat er in de praktijk gebeurt”, zegt Blommers. “Hoe groot is het grijze gebied, welke werkenden vallen daarin en wat doen opdrachtgevers bijvoorbeeld? Ik ben benieuwd naar de reacties op de internetconsultatie.”

‘We moeten nu echt aan de slag’

Het kabinet is sinds 2016 bezig met de verduidelijking van de zzp-wetgeving. “Dat is lang, maar ik begrijp wel waarom”, zegt Blommers. “Het is onontgonnen gebied, geen enkel ander land in Europa deed het ons voor. Bovendien hebben we een trauma opgelopen van de invoering van de Wet DBA. Dat ging te snel en leidde ertoe dat opdrachtgevers huiverig werden zelfstandigen in te huren. Dit keer willen we zorgvuldig zijn om een nieuw debacle te voorkomen. Er moet ruimte zijn voor zzp’ers die bewust kiezen voor ondernemerschap. Tegelijkertijd moeten wij wel echt aan de slag nu, want we zien een te snelle groei van zzp’ers in sectoren waar dat niet past.”

Daarmee doelt ze op bijvoorbeeld de zorg en het onderwijs. “Nieuwe regels zijn daar niet genoeg”, zegt ze. “We willen de werkomstandigheden in deze sectoren verbeteren, zodat werknemer zijn aantrekkelijk wordt. Veel werkenden in deze branches worden zzp’er, omdat ze als werknemer bijvoorbeeld te weinig flexibiliteit hebben. Vakbonden en werkgevers moeten dus aan de slag om te zorgen dat het niet meer uitmaakt of je nu als zzp’er of in loondienst werkt.”

Van zzp-aov naar aov voor alle werkenden

Ook qua sociale zekerheid moeten de verschillen tussen werknemers en zzp’ers kleiner worden, vindt D66. Daarom vindt de partij een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) voor zelfstandigen een goed idee, als die tenminste een opt-out heeft. Dat wil zeggen dat zzp’ers ook een andere aov mogen afsluiten, als die ten minste gelijkwaardig is. “Uiteindelijk streven we naar een aov voor alle werkenden”, zegt het kandidaat-Kamerlid. “Maar dat is ingewikkeld, het moet stap voor stap.”

Verder wil D66 dat het makkelijker wordt om zzp’er te worden als je een uitkering hebt. “Nu is het vaak moeilijk om vanuit de bijstand voor jezelf te beginnen”, vertelt Blommers. “Dat is jammer, want het kan een heel passende, flexibele manier van werken zijn.” 

(foto: Phil Nijhuis)

• Zie voor meer interviews met (kandidaat) Kamerleden, plus alle informatie over partijprogramma’s en de standpunten over arbeidsmarkt en zzp : www.zzpkiest.nl