Josette Dijkhuizen: ‘Zet duurzame inzetbaarheid voor zelfstandigen op de kaart’

Duurzame inzetbaarheid is een thema dat we regelmatig langs horen komen. Want het is belangrijk dat medewerkers vitaal, energiek en taakfit blijven. Maar wanneer we het hebben over duurzame inzetbaarheid, vergeten we vaak een hele grote groep werkenden, namelijk de zelfstandigen. Het is belangrijk om ook duurzame inzetbaarheid van zelfstandig ondernemers op de kaart te zetten, zo stelt Josette Dijkhuizen. In de podcast ZiPtalk sprak ze daarover met Narada Bouwland en Hugo-Jan Ruts.

Dijkhuizen is zelf zelfstandig ondernemer en als bijzonder hoogleraar verbonden aan de Tilburg University. In die hoedanigheid houdt zij zich bezig met de duurzame inzetbaarheid van zelfstandigen. Onlangs is zij benoemd tot kroonlid van de SER. Dijkhuizen: “Ondernemers zijn van groot belang voor de economie en maatschappij. Als we willen dat ook zij mee kunnen komen in de snel veranderende wereld, zullen zij ook inzetbaar moeten blijven. Dat maakt duurzame inzetbaarheid van zelfstandigen een belangrijk thema.” 

Duurzame inzetbaarheid

Duurzame inzetbaarheid gaat over het kunnen blijven werken tot het einde van je loopbaan. Voor een ondernemer betekent dit dus tot het einde van je werkzame leven kunnen blijven ondernemen. Bij een werknemer gaat duurzame inzetbaarheid over de vraag: hoe blijft de werknemer ‘happy, healthy and productive’? Bij ondernemers komt er nog een heel ander aspect bij kijken, namelijk dat zij een bedrijf hebben. En dat bedrijf moet ook meegaan door de tijd heen. “Het gaat niet alleen over persoonlijke ontwikkeling, maar je bedrijf moet ook mee ontwikkelen in die snel veranderende wereld.” 

Eigen verantwoordelijkheid

Dijkhuizen: “We moeten ons realiseren dat de groep zelfstandigen enorm divers is, met ondernemers met verschillende omstandigheden. Wat de zelfstandigen wel bindt, is dat veel van hen hebben gekozen voor het zelfstandig zijn. De grote verantwoordelijkheid ligt dan ook bij hen om vooruit te denken: hoe wil ik mijn zelfstandig ondernemerschap blijven vormgeven?”

Uit onderzoek blijkt dat zelfstandig ondernemers zich best persoonlijk of bedrijfsmatig willen ontwikkelen, vertelt Dijkhuizen. Over het algemeen doen ze echter niet zoveel aan persoonlijke ontwikkeling. Ze vinden het te duur of nemen de tijd niet om zich erin te verdiepen.

Rol van de opdrachtgever

Opdrachtgevers zouden daar een rol in kunnen spelen. Voor hen is het ook van groot belang dat de zelfstandige inzetbaar blijft. Zeker in bepaalde branches waar krapte heerst. Dijkhuizen: “De opdrachtgever kan het gesprek aangaan met de zelfstandige over de vraag hoe zij gezamenlijk kunnen zorgen dat de zelfstandige inzetbaar blijft. Omdat de opdrachtgever hem of haar erg waardevol vindt en wil dat hij/zij dat ook blijft naar de toekomst toe.” Investeren in de inzetbaarheid van zelfstandigen maakt je aantrekkelijk als opdrachtgever.

“Dat doe je niet door te zeggen: ‘je moet die training verplicht volgen, anders krijg je geen opdrachten meer van ons’. Het gaat om het aanbieden van een pallet aan ontwikkelmogelijkheden voor bepaalde groepen. Dat zouden brancheverenigingen ook kunnen doen. Het collectief aanpakken en dan aanreiken aan de zelfstandigen, bijvoorbeeld in de vorm van masterclasses. Die kunnen vervolgens zelf de keuze maken of ze van het aanbod gebruikmaken.” 

Rol van de overheid

Zelfstandigen zijn niet meer weg te denken. Daarom zou de overheid volgens Dijkhuizen moeten pleiten voor een gezond ondernemerschapsland. Ondernemers moeten zich blijven ontwikkelen, ook om productief te blijven. Dijkhuizen denkt dat daar aanvullende maatregelen vanuit de overheid voor nodig zijn, bijvoorbeeld in de vorm van subsidies.

Bekijk de opname op YouTube of beluister deze aflevering van ZiPtalk op Spotify