Zelfstandig professional draagt flink bij aan de maatschappij: 4,4 miljard euro per jaar

Hoogopgeleide, gespecialiseerde zzp’ers leveren de maatschappij jaarlijks miljarden euro’s extra op. Ze dragen minder sociale premies af dan werknemers  (1,3 miljard euro per jaar), maar compenseren dat ruimschoots met hun belastingafdracht (1,6 miljard euro).

De maatschappelijke kosten en baten van zelfstandig professionals zijn 4,4 miljard euro per jaar, blijkt uit het rapport ‘De economische en maatschappelijke waarde van zelfstandig professionals’ van SEO Economisch Onderzoek in opdracht van HR-dienstverlener HeadFirst Group.

Het rapport gaat specifiek over hoogopgeleide zzp’ers die veelal werken voor grote opdrachtgevers in de zakelijke dienstverlening. Dit zijn 110.000 mensen, ongeveer een tiende van alle Nederlandse zzp’ers.

Misvattingen en gevolgen

“Er bestaan nog veel misvattingen over hoogopgeleide zzp’ers, bijvoorbeeld dat zij de samenleving meer kosten dan opleveren”, zegt Marion van Happen, CEO van HR-dienstverlener HeadFirst Group. “Dit rapport laat zien dat zelfstandig professionals onmisbaar zijn voor onze samenleving en economie. Zonder hun inzet zou een deel van onze productie niet plaatsvinden of naar het buitenland worden verplaatst. Dat zou ten koste gaan van vele arbeidsplaatsen.”

Van Happen hoopt dat politici het rapport lezen en beseffen dat zelfstandig professionals hard nodig zijn voor de Nederlandse economie. “Wij roepen de politiek op aandacht te hebben voor de grote meerwaarde van zelfstandig professionals en te luisteren naar de behoeften van opdrachtgevers”, zegt zij. “Opdrachtgevers waarderen de flexibiliteit en de mogelijkheden van gespecialiseerde professionals. Dit rapport laat zien dat er per saldo een maatschappelijke meerwaarde is door de mogelijkheid om als zelfstandig professional te werken.”

Wetgeving in de maak

De overheid werkt al jaren aan nieuwe wet- en regelgeving om schijnzelfstandigheid te bestrijden. Het meest recente conceptwetsvoorstel kreeg veel kritiek. Werkgevers en zelfstandigen vrezen onder andere dat het te veel beperkingen oplevert voor hoogopgeleide, zelfredzame zelfstandig professionals.

“Regelgeving om bijvoorbeeld schijnzelfstandigheid te bestrijden, kan nadelige consequenties hebben voor de rest van de markt”, zegt Van Happen. “Dit kan leiden tot welvaartsverlies. Daarnaast bleek uit ons eerdere rapport over de gehele zzp-populatie dat het aantal gedwongen zelfstandigen minimaal is, in tegenstelling tot wat veel beleidsmakers denken.”

• Lees ook: Grip op het zzp-dossier – Feiten en cijfers over zelfstandigen zonder personeel in 2023

Kosten en baten

De maatschappelijke kosten en baten van zelfstandig professionals komen volgens het onderzoek uit op 4,4 miljard euro per jaar. Dit komt vooral doordat zelfstandig professionals zorgen voor extra productie en winst. Verder hebben ze gemiddeld een hogere gemiddelde productiviteit (+10 procent) dan werknemers of uitzendkrachten. Verder betalen zelfstandig professionals meer winst- en inkomstenbelasting.

Als het niet meer mogelijk zou zijn om als zzp’er te werken, zou bijna een derde van de zelfstandig professionals een vaste baan in loondienst zoeken. Zo’n 20% zou aan de slag gaan als gedetacheerde, 12% zou een baan zoeken met een tijdelijk contract. De overige 10% zou stoppen met werken of naar het buitenland gaan.

Meer feiten en cijfers

In het rapport staan meer inzichten over hoogopgeleide zzp’ers. Een overzicht:

• Er zijn ongeveer 110.000 hoogopgeleide zelfstandige professionals op de Nederlandse arbeidsmarkt actief. Dit komt neer op 10,2% van alle zzp’ers en 1,1% van alle werkenden.
• Hoogopgeleide zzp’ers werken vooral voor de overheid (22%), de zakelijke dienstverlening (19%), de financiële dienstverlening (15%) en in de gezondheidszorg en IT-sector (beiden 9%).
• De meeste hoogopgeleide zzp’ers werken voor een beperkt aantal grote opdrachtgevers per jaar. De meeste werken voor één opdrachtgever (38%) of voor twee tot vijf opdrachtgevers (45%). Slechts een klein deel werkt voor vijf tot tien opdrachtgevers (10%).
• De helft van de hoogopgeleide zzp’ers is tussen de 35 en 55 jaar oud. Daarnaast is het aandeel 55-plussers (33%) bijna twee keer zo groot als het aandeel dat jonger is dan 35 jaar (17%.
• Bijna een derde van de hoogopgeleide zelfstandig professionals werkt al meer dan 10 jaar als zzp’er. Zo’n 13% is meer dan 20 jaar ondernemer.
• Zo’n 60% van de hoogopgeleide zzp’ers werkt voltijds. Een derde werkt tussen de 20 en 35 uur per week, 7% werkt minder dan 20 uur per week.

Meer weten? Download hier het volledige rapport.