AI vraagt om een ethisch kader in organisaties

Jovana is Assistant Professor aan de Rotterdam School of Management, Erasmus University en erkend expert op het gebied van digitale platformen. Haar onderzoek bevindt zich op het snijvlak van platformstrategie, platform governance en nieuwe organisatievormen. Vanuit haar passie voor digitale innovaties en hun potentieel om de economie naar een duurzame toekomst te leiden, richtte ze Reshaping Work op, dat nu wordt erkend als een van de toonaangevende autoriteiten op dit gebied.

AI heeft zeker een impact

“AI zal zeker banen impacteren, zoals boekhouders of copywriters, en zelfs doen verdwijnen. Maar zoals het verleden ons leert, de technologie zal ook huidige banen verbeteren en nieuwe banen doen ontstaan. Er zijn diepmenselijke aspecten zoals empathie en intuïtie die je nooit kan automatiseren. Zaak is om daar nog beter in te worden, ‘to excel in these domains’. We hebben ook een plan nodig om niemand achter te laten. Iedereen moet mee zijn en worden opgeleid, ‘reskilling en upskilling are crucial’. Bovendien moeten we er over waken dat de kwaliteit van werkomstandigheden voor werkenden verzekerd blijft door ook de impact van AI op hoe we werken te monitoren. Ik maak me hier erg veel zorgen over en hoop met Reshaping Work impact te hebben op dit specifiek domein.”

Reshaping Work is een stichting met hoofdkantoor in Amsterdam. De stichting is in 2016 opgericht om bedrijven, startups, vakbonden, onderzoekers, beleidsmakers en andere relevante belanghebbenden samen te brengen om samen de toekomst van werk te bespreken en manieren te vinden om dit vorm te geven. Het bereiken van maatschappelijk verantwoorde praktijken op economisch, sociaal en milieugebied is de kern van wat ze doen.

Ethisch kader ontbreekt

Haar eerdere onderzoek naar de platformen in de ‘Gig Economy’ maakt Jovana alert voor de consequenties van AI voor werkenden. Consequenties waar de enthousiaste ‘early adopters’ in bedrijven nu doorgaans niet aan denken, stelt ze. “Je ziet drie soorten bedrijven: zij die erg enthousiast zijn en volop experimenteren met AI toepassingen, naast bedrijven die wat afwachten, en tot slot zij die geen mening hebben en ik als agnostisch omschrijf. De early adopters denken het is goedkoop, gemakkelijk in gebruik en het resultaat is meer dan voldoende goed.”

Maar, zo waarschuwt Jovana “wat bijvoorbeeld hr managers die AI inzetten om door stapels cv’s te gaan niet zien, is het algoritme achter de AI-toepassing die ze gebruiken. Voor hen tellen enkel de voordelen van gemak en snelheid. Ze vergeten dat in de toepassing ‘biases’, vooroordelen, zijn ingebouwd, en dat het getrainde algoritme de ideale kandidaat enkel matcht met de ideale kandidaat uit het verleden. Veel bedrijven experimenteren dus, maar ze hebben nog geen visie en een ethisch kader opgesteld, laat staan processen en procedures bepaalt. Er moet meer dialoog komen tussen alle betrokken partijen want er is niet een exclusieve waarheid en ervaringen moeten worden uitgewisseld om innovaties in toepassingen van AI te versnellen. Kennisdeling over gebruik van AI en een ethisch kader zijn belangrijk voor organisaties omdat ze hierdoor meer duurzaam, efficiënt en succesvol zullen zijn, ‘misuse of algorithms will hurt them in the long run’.”

Wetgeving komt er aan, bereid je nu voor

Er komt allerlei wetgeving aan, daar kunnen organisaties nu al op anticiperen. Neem nu je voorsprong, is de wijze raad die Jovana meegeeft. “Nu is er in veel organisaties geen echt eigenaarschap of een strategie maar zijn het enkelingen die enthousiast aan de slag gaan met AI technologie. Het is uitdagend om in organisaties partijen die nu amper met elkaar overleggen te laten samenwerken. Aan een zijde heb je data analisten en zij die algoritmes ontwikkelen, en aan de andere kant zij die de strategie uitzetten en de groei verzekeren, maar er is ook hr, die de gebruikers van de nieuwe technologie vertegenwoordigt. Weg dus met experimenteren binnen silo’s, er moet een structurele afstemming komen tussen alle belanghebbenden!”

Vijf belangrijke inzichten van de ‘EU in the age of AI’ bijeenkomst in Brussel

1. AI op de werkplek vereist nieuwe bescherming
2. EU omarmt een risico gebaseerde aanpak bij het reguleren van AI
3. De impact van AI op de basisrechten van werkenden moet worden onderzocht
4. Het EU AI Office is verantwoordelijk voor de naleving en het toezicht
5. De EU beschikt al over beleidsinstrumenten om AI-risico’s te beperken

Je vindt hier het volledige verslag van deze avond, met toelichting en conclusies.

Global conference AI@Work

Om het complexe landschap van de toepassing van AI in werk en bedrijfsvoering te kunnen navigeren, is een multistakeholder-benadering van beleidsontwikkeling nodig. Door een diverse groep belanghebbenden, waaronder leiders uit de sector, vakbonden, start-ups, kmo’s, het maatschappelijk middenveld en de academische wereld, hierbij te betrekken, wil Reshaping Work een consensus tot stand brengen die verschillende perspectieven waardeert en een inclusieve digitale omgeving bevordert.

Deze gezamenlijke aanpak is cruciaal om ervoor te zorgen dat AI-technologieën ethisch, transparant en in overeenstemming met het algemeen belang worden ontwikkeld en ingezet.

Je kan deze gezamenlijke inspanning samen met Reshaping Work voortzetten tijdens de conferentie op 23 en 24 oktober in Amsterdam, of tijdens de Reshaping Work Dialogue on AI die gepland staat voor 2025.