Meer aandacht nodig voor employee experience van freelancers

De krapte op de arbeidsmarkt vraagt verschillende dingen van ondernemers. Een belangrijk wapen in de strijd om talent is de employee experience (EX). Een positieve werknemerservaring is een vereiste geworden om werknemers aan te trekken en te behouden. Maar de krapte op de arbeidsmarkt vraagt ook om een andere visie op de bemensing van je organisatie. Mensen moeten centraal staan, los van de contractvorm. Uit onderzoek van Welliba, naar de employee experience van HR-professionals, gaat dat – in elk geval bij deze doelgroep – nog niet echt goed.

Welliba definieert employee experience als hoe medewerkers hun werk en leven ervaren, wat een resultaat is van de interactie tussen persoonlijke kenmerken en hun omgeving. Een positieve EX maakt het waarschijnlijker dat werknemers zullen floreren. Werken aan employee experience is ernaar streven een organisatie te zijn waar medewerkers graag willen werken en blijven werken omdat ze er gelukkig zijn. Welliba onderzocht in samenwerking met HX Work, de employee experience van HR-professionals en maakte daarbij onderscheid tussen vaste krachten en freelancers. Hoewel de groep freelancers klein was, konden er toch significante verschillen aangetoond worden.

Aspecten die bijdragen aan een positieve EX

Allereerst de sterke punten. Uit het onderzoek blijken lichaamsbewustzijn, verbondenheid met anderen en optimisme sterke punten van freelance HR-medewerkers. Dat betekent dat freelancers over belangrijke persoonlijke bronnen beschikken die helpen als een soort positieve buffer en bescherming als er sprake is van stress of veranderingen.

Vanuit de omgeving dragen autonomie, flexibele werkregelingen, taakvariatie en zingeving en impact van werk op een positieve manier bij aan de employee experience. Deze werkinhoudelijke factoren hebben ook een positieve invloed op de EX van HR-professionals in vaste dienst. Wel wordt bijvoorbeeld autonomie nog vaker genoemd door freelance HR-professionals als booster van de EX.

Tweederangs medewerkers

Bijna een kwart van de freelancers ervaarde het beleid op het gebied van diversiteit en inclusie als demotiverend. Dat betekent dat dit beleid een negatieve invloed heeft op hun employee experience, terwijl dit onderwerp bij medewerkers in vaste dienst niet voorkomt in de top 10 van demotiverende factoren. ‘Inclusief HR-beleid’ betekent dat alle medewerkers op eenzelfde manier worden behandeld. Mogelijk ervaren freelancers dat zij anders worden behandeld dan medewerkers in vaste dienst. Ook kwam naar voren dat freelancers zich soms ‘tweederangs’ medewerkers voelen: ze ervaren dat ze niet volledig meetellen in de organisatie.

Daarnaast kwam uit het onderzoek naar voren dat freelancers een lage weerbaarheid ervaren. Zij ervaren de conjunctuur ook sterker. Direct na de coronaperiode was het aantal opdrachten groot, maar recent zien we een afname van het aantal opdrachten, terwijl het aantal freelancers lijkt toe te nemen. Bij reorganisaties moeten interim professionals vaak eerst de organisatie verlaten. Daarom moeten freelancers bij uitstek hun weerbaarheid leren vergroten. Kiezen voor zelfstandig ondernemerschap betekent kiezen voor een minder zeker bestaan.

EX flexibele schil ook belangrijk

Hier is dus werk aan de winkel voor organisaties. Met de krapte op de arbeidsmarkt en steeds meer werk op projectmatige basis, zijn flexibele krachten zoals freelancers steeds belangrijker voor organisaties. Zij zouden geïntegreerd beleid moeten voeren voor vast en flexibel talent, waarbij de mens centraal staat, los van de contractvorm. Bij EX-management moet dus ook aandacht zijn voor sollicitanten, uitzendkrachten, ingehuurde freelancers, stagiairs, vrijwilligers en anderen.

Renate Hezemans, employee experience expert en country leader bij Welliba in Nederland: “We zien dat de flexibele schil vaak niet wordt meegenomen in medewerkersonderzoeken. Dat kan verschillende redenen hebben: flexibele medewerkers staan niet in het HRIS-systeem en worden dus niet uitgenodigd als er een medewerkersonderzoek is. Of organisaties denken dat de vragen niet allemaal relevant zijn. Dat is jammer. Er zijn simpele manieren om medewerkers (zonder bedrijfse-mail) te bereiken en het is ook gemakkelijk om een vragenlijst wat aan te passen, zodat je relevante inzichten krijgt. Het is belangrijk om toch ook de EX van je flexibele schil in kaart te brengen. Dit kunnen de vaste werknemers van de toekomst zijn of ze kunnen anderen wijzen op vacatures binnen de organisatie.” EX-management moet zich richten op iedereen die een bijdrage levert aan de organisatie: alle medewerkers moeten voelen dat zij betrokken worden. Onderscheid wordt alleen gemaakt als dat voor de doelgroep zelf relevant is.