Carmen de Graaff 19 maart 2015 8 reacties Print Zijn interim-professionals ondernemers?Carmen de Graaff plaatst vraagtekens bij het huidige ondernemersklimaat voor interimmers.Interim-professionals zijn in de zin van wet- en regelgeving ondernemers. Zij verklaren dat ze meerdere opdrachtgevers hebben, voor eigen rekening en risico werken en hun werkzaamheden niet vergelijkbaar zijn met werk in loondienst. Carmen de Graaff plaatst vraagtekens bij het huidige ondernemersklimaat voor interimmers. Flexibilisering van de arbeidsmarkt is de trend en vloeibaar organiseren is een hype. Onder dat mom en onder druk van het UWV begeven zich steeds meer mensen op de markt van het zelfstandig ondernemerschap. Ik vraag me af of dat voor de nieuwkomers een bewuste keus is of dat de omstandigheden hen dwingen zich te oriënteren op een verdere loopbaan als interim-professional. De cijfers lijken te wijzen op een bewuste, weloverwogen keuze. Als je echter kijkt naar wat zich feitelijk in deze markt afspeelt, dan kun je daar vraagtekens bij zetten. Wat zeggen de cijfers? In de eerste plaats zeggen de cijfers dat Nederland beschikt over een groot leger aan mensen die het vak interim-professional of interim-manager uitoefenen. Volgens onderzoek zijn zij heel gelukkig. Weg onder het juk van werkgevers, met veel meer keuzevrijheid, uitdagend werk en volop ruimte om zich te ontwikkelen naar eigen inzicht. Is dat nu echt zo of zijn er sociaal wenselijke antwoorden gegeven? Onlangs las ik hoe een collega-auteur op ZiPconomy interim-professionals wegzette als ‘intellectuele luiaards’ (omdat ze te weinig aan opleiding zouden doen). Dat steekt me enorm. (advertentie) Wat speelt zich feitelijk af? Interim-professionals die bewust kiezen of hebben gekozen voor de uitoefening van dit vak, beschikken over kennis, kunde en ervaring die organisaties niet permanent nodig hebben. Een langdurige verbintenis met een organisatie biedt hen te weinig mogelijkheden om van toegevoegde waarde te zijn. Zij komen langs als er een uitdagend probleem is, lossen dat op en gaan weer weg. Tegelijkertijd geldt dat organisaties niet continu complexe problemen hebben. Het heeft dus weinig zin om daarvoor iemand in loondienst aan te stellen. Zo zat de markt in elkaar: vraag en aanbod hielden elkaar redelijk in evenwicht. Hoe kijken opdrachtgevers? De markt van de interim-professional is de afgelopen jaren ingrijpend veranderd. Opdrachtgevers zien – mede door de enorme toestroom van nieuwkomers – interim-professionals als een commodity. Als ze een opdracht uitzetten, ontvangen ze honderden cv’s. Bij het maken van een eerste selectie wordt vooral gekeken naar de prijs. Je moet tenslotte ergens beginnen bij het maken van een schifting. In de huidige markt lijken bewezen kwaliteiten en geleverde toegevoegde waarde niet doorslaggevend te zijn voor het gunnen van een opdracht. In zo’n markt is het lastig ondernemen als jouw onderscheidend vermogen kwaliteit is. Ik zie collega’s dan ook terugtrekkende bewegingen maken. Zij gaan zich gaan oriënteren op werk in loondienst, terwijl dat helemaal niet bij hen past. Dat verontrust me. Zij en de organisaties die hen hard nodig hebben, zijn hier niet bij gebaat. Hoe ondernemend zijn de interim-professionals? Ik heb me altijd verbaasd over het fenomeen van werken van een opdracht naar een volgende opdracht (bij dezelfde klant). Dat lijkt in het huidige ondernemingsklimaat in opmars, terwijl een tegendraadse ontwikkeling meer in de rede ligt. Interim-professionals die een opdracht hebben, hoor en zie je niet meer. Alsof na die opdracht nieuwe uitdagende opdrachten voor het oprapen liggen en de klant jou wel een vervolgopdracht gaat gunnen. Interim-professionals zijn ondernemers en in het huidige ondernemingsklimaat is dat hard werken. Een goed cv en een aardig netwerk zijn al jaren niet meer genoeg om een passende opdracht te vinden. Een opdracht waarin de professional zijn of haar toegevoegde waarde voor een organisatie kan laten werken. Intellectuele luiaards Ik schreef al dat de stelling ‘interim-professionals zijn intellectuele luiaards’ me raakt. Deze stelling wordt onderbouwd met cijfers. In een ver verleden was ik statistisch onderzoeker. Ik heb het onderzoeksrapport bekeken. Het is volstrekt onduidelijk in hoeverre de resultaten gebaseerd zijn op een representatief onderzoek en wat er precies wordt verstaan onder opleiding of zelfstudie. Ik vind het ontgoochelend hoe een collega zulke populistische uitspraken doet over een groep mensen die – naar mijn inschatting – hard aan het werk is. Ondernemen tegen wil en dank of toch niet? Ik denk dat heel veel interim-professionals en interim-managers geen blije en trotse ondernemers (meer) zijn. Voor een deel zal gelden dat zij veel liever gewoon weer werknemer willen zijn, dat ze met hart en passie voor een organisatie willen werken en zich daarmee willen identificeren. Het is triest dat opdrachtgevers dat niet zien en hun opdrachten – die tegenwoordig lang niet altijd een tijdelijk karakter hebben – gunnen aan de goedkoopste aanbieder. Nog treuriger is dat onze (semi-)overheid daarin koploper is. Net als ondernemers zouden interim-professionals zich ook kunnen verenigen. Aan alle ondernemende interim-professionals zou ik een oproep willen doen: ga actief participeren in een netwerkorganisatie van gelijkgestemden. Dan kun je samen ondernemen en sterker staan als het gaat om visievorming, propositieontwikkeling, opleiding, studie en (eigen) profilering. goed ondernemerschap, ondernemerschap, opinie Print Over de auteur Over Carmen de Graaff Carmen L.M. de Graaff biedt met ZPACT een geselecteerde groep van interim professionals de mogelijkheid om kennis, kunde en ervaring te delen. Daarmee vormen zij een krachtig en slagvaardig netwerk, waarmee opdrachtgevers graag zaken doen. ZPACT organiseert netwerkbijeenkomsten, ontwikkelt marktproposities en publiceert eigenzinnige visies. Meer info: www.zpact.nl Bekijk alle berichten van Carmen de Graaff
Jammer Carmen dat zo’n in de kern defensief geschreven stuk noodzakelijk is. Het zijn de interim professionals in allerlei specialismen, die in de crisis na 2008 de grootste klappen hebben opgevangen. Die door hun flexibiliteit en hun ondernemingszin de werkeloosheid beperkt hebben gehouden en die er ook voor gezorgd hebben, dat minder ondernemende personen in hun vaste banen konden blijven zitten. Het zijn de interim professionals die onze economie de flexibiliteit en creativiteit geven die in veel andere landen gemist wordt! Hoe gemakkelijk is het voor een bedrijf dat je top professionals kunt inhuren op het moment dat je een ernstig probleem hebt? Een daadkrachtig deskundig iemand in een vakgebied dat je niet dagelijks nodig hebt. Iemand van buiten die gevestigde structuren en bestaande organisatie paradigma’s kan doorbreken. Die er voor kan zorgen dat je organisatie zich snel en flexibel kan aanpassen aan nieuwe uitdagingen. Dat alles alléén wanneer en voor zolang als noodzakelijk. Is zo’n professional een commoditie? Waarom laat men het werk dan niet veel goedkoper door een eigen werknemer uitvoeren? Kies je als bedrijf zo’n professional voornamelijk op prijs? dan krijg je een commoditie! Is het bedrijf dan geen goede aanpak van het probleem waard? Is hier de ondernemer zelf of de inkoper aan het werk? Interim professionals en bedrijven hebben in de kern het zelfde probleem. Het probleem hoe ze elkaar kunnen vinden! Dat komt vooral doordat als gevolg van de situatie op de arbeidsmarkt veel mensen al dan niet gedwongen zich zelf als interim professional aanbieden, Mensen die dat niet echt willen en die ook beter passen in een vast dienstverband. Alle internet sites ten spijt is voor deze disconnect in de markt nog geen goede oplossing voorhanden.
Ook ik heb bewust 5 jaar geleden gekozen om als zelfstandige verder te gaan, of eerlijker gezegd: om mij als zelfstandige te presenteren. De trend toen was dat (potentiële) werkgevers opzoek waren naar mensen die zeer ‘ondernemend en autonoom’ waren ingesteld. In vaste dienst, een jaarcontract maar toch zelf actief op zoek naar opdrachten, het onderhouden en uitbreiden van je netwerk en het schrijven van columns en/of blogs over relevante thema’s binnen het eigen vakgebied. Bovendien was het van belang om je kennis en kunde op peil te houden door het volgen van opleidingen, vaardigheidstrainingen en het bezoeken van seminars en (vak)bijeenkomsten. Doorgaans in eigen tijd en voor eigen kosten. Volgens mij is deze trend nu gemeengoed geworden in diverse sectoren. Voor de zelfstandige zeer herkenbaar maar ik denk voor de medewerker in loondienst ook noodzakelijk om in de huidige dynamische arbeidsmarkt ‘overeind’ te blijven. Ik besef terdege dat bovenstaande niet voor iedereen is weggelegd. Niet iedereen is behept met de competenties om zich als ‘ondernemer’ te kunnen presenteren. Niet iedereen heeft de energie, de (legitieme) wil of de (financiële) mogelijkheden om zich ondernemend en autonoom op te stellen. Ook ik worstel zelf enorm met het vinden van een mooie en prettige balans tussen werk (opdrachten), recente kennis en kunde en sociale omgeving. De stelling ‘intellectuele luiaards’ raakt ook mij. Ik vind het verdomd hard werken als ‘jaarcontract-medewerker’ en bewust zelfstandige om elke dag weer, waar mogelijk in gezamenlijkheid, waarde voor een organisatie te kunnen toevoegen. De angst van geen (betaald) werk meer kunnen vinden of geen opdrachten meer kunnen verwerven hangt al jarenlang en regelmatig als ‘het zwaard van Damocles’ boven mijn hoofd. Actief deelnemen aan een netwerkorganisatie kan mogelijk helpen bij de diverse geschetste onderwerpen en het vinden en behouden van de zo gewenste kwalitatieve en gezonde balans tussen werk en privé.
Het is ook mijn ervaring dat het een uitdaging blijft om zichtbaar en onderscheidend te zijn in de markt. In jouw stuk Carmen stip je ook de kwestie aan: interim-professionals zijn ondernemer en geen ‘gewone werknemer’ . We hebben het dan over interim-professionals die als ondernemers hun vakmanschap en vakkennis aanbieden op de markt. Net als iedere andere ondernemer verrichten zij hun werkzaamheden voor eigen rekening en risico. Met name in de overheidsmarkt zie je dat concurrentie vaak primair op tarieven plaatsvindt, terwijl kwaliteit en wat je als opdrachtgever wilt bereiken – mijns insziens de prijs / prestatie – dominant zou moeten zijn. Daarnaast staan tarieven onder druk, mede onder invloed van sentimenten in de publieke opinie en het parlement (WNT). Wij moeten ons eigen werk creëren en geven de economie de broodnodige veerkracht en flexibiliteit. Onze belangrijkste meerwaarde blijft vaak onderbelicht: wij brengen kennis, kunde en ervaring en benutten deze om andere organisaties verder te brengen. Ook in economische moeilijke tijden overleven we door innovatief en creatief te zijn, door nieuwe samenwerkingsverbanden aan te gaan en door onze dienstverlening aan te passen. Als ondernemer loopt een interim-professional (financiële) risico’s. Een zelfbewuste en verstandige interim-professional treft zelf voorzieningen die hem in staat stellen de financiële gevolgen van die risico’s te beperken. De overheid kan wel betere randvoorwaarden creëren voor deze beroepsgroep, zodat hij in staat is om zijn risico’s beter af te dekken. Momenteel maken de Ministeries een analyse, inventarisatie en beleidsopties beschikbaar voor publieke discussie over de inkomens- en vermogensposities van zelfstandigen, hun positie op de arbeidsmarkt, de voor- en nadelen van hun fiscale behandeling, de verhouding tot andere groepen werkenden en de aansluiting van het stelsel van sociale voorzieningen en verzekeringen. Daaruit zal blijken dat ondernemen en inkomsten uit een dienstbetrekking in hun aard wezenlijk van elkaar verschillen: een interim-professional is geen ‘gewone’ werknemer en wil daar ook niet mee gelijkgesteld worden. Laten we hopen dat de overheid met daarbij passende fiscale maatregelen komt. Joost Struijk Directeur BEMC
Carmen, je snijdt een mooi onderwerp aan. We zitten zelf midden in een overgang naar een ander tijdperk. Het is de kunst om (over)zicht te krijgen op de wereld van vandaag van morgen. Dit brengt onzekerheid met zich mee omdat we het bekende moeten loslaten. Organisaties veranderen ingrijpend. Werk verandert ingrijpend en wij als werkers veranderen ingrijpend. Als ik inzoom op de markt van de interim professionals zien we de veranderingen dagelijks vorm krijgen. De discussie over ondernemerschap van interim professionals gaat over beeldvorming en belangen in de veranderende wereld. De Interim professionals tegen wil en dank heb ik zien komen maar ook heel snel een ‘exit strategie’ zien ontwikkelen. De hardcore Interim professionals zijn dagelijks bezig met conceptontwikkeling en via netwerken kennis en werk te delen. Het zijn mensen met visie, ze zijn creatief en vooral volhardend. Die intellectuele luiaard (drie keer strafpunten in plaats van woordwaarde!) ben ik nog niet tegengekomen. Maatschappelijk gezien hebben Interim Professionals bijgedragen aan de economie en aan innovatie. Ze dragen bij aan vergroting van het ondernemend vermogen in en buiten Nederland. Interim Professionals zijn gewoon ondernemers. Het verwerven en uitvoeren van een opdracht is toch gewoon business tot business (vertel ik iets nieuws?). En zo moeten we daar ook mee omgaan. Het is voor een interim professional als kleine ondernemer op dit moment soms lastig om zichzelf zichtbaar te maken. Daarom ondersteun ik jouw oproep: verenig je, samen ben je sterker. Samen kunnen we dan ook een lobby vormen om als ondernemer behandeld te worden. Geen betutteling vanuit de politiek. Weg met de VAR en andere pogingen iets te controleren wat je niet kan en niet zou moeten willen controleren. Van de aannemer die jouw huis verbouwt vraag je toch ook niet een VAR? Je hebt naar aanleiding van een offerte samen een zakelijke overeenkomst getekend. De aannemer zal je echt niet voor de rechter slepen om een dienstverband af te dwingen. Hij is ondernemer en wil dat blijven. Hoe moeilijk kan het zijn? Pieter van Bergen
Intellectuele luiaards, dat steekt mij (ons) Dat de kop boven mijn blog van 26 februari steekt begrijp ik, maar dat was ook de bedoeling! Afgezien van de opmerking over de representativiteit van het onderzoek en wat verstaan wordt onder zelfstudie, wordt verder niet ingegaan op het punt dat ik wilde maken. Het is daarmee een beetje een losse flodder in het blog ’Zijn interim-professionals ondernemers?’ Nu zijn representativiteit en definities altijd punten waarover in wetenschappelijk onderzoek discussie wordt gevoerd. Maar het zijn ook punten die ook nogal eens als afleidingsmanoeuvres worden gebruikt voor bevindingen die als onwelgevallig of als te stekelig worden ervaren. Je moet naar het totaal plaatje kijken, dus niet alleen naar de uitkomsten van het onderzoek. Zo valt het onder andere moeilijk te ontkennen dat veel opleidings- en trainingsprogramma’s voor interim-professionals en meer in het bijzonder die voor interim-managers, wegens gebrek aan belangstelling een zachte dood hebben gehad. Interim-professionals (interim-managers) hebben als vaak een geheel eigen beeld van hun professionaliteit. Een beeld dat, meer dan we willen toegeven, afwijkt van het beeld dat opdrachtgevers hierover hebben. Dat blijkt maar weer eens uit de reacties. Om in dat kader maar eens stelling uit een proefschrift te gebruiken waarin opdrachtgevers centraal stonden: “Het vermogen om te reflecteren op de klantwens, is een competentie die bij interim-managers slechts matig ontwikkeld is”
Dat je voor die kop kiest, snap ik. Ik snap niet waarom je er een uitroepteken achter zet. Een vraagteken lijkt mij meer op zijn plaats. Je schrijft dat ik naar het totaal plaatje moet kijken. Het klopt dat de programma’s voor interim-managers een stille dood sterven. Ik heb er ook eentje gevolgd, die kostte 10 duizend euro en 12 dagen gemiste omzet. Dat is wat anders dan een opleiding die deels door jouw werkgever wordt betaald en waarvoor je studiedagen krijgt. Zolang er geen fatsoenlijk onderzoek is gedaan naar wat werkelijk speelt, blijven stellingen losse flodders. Daarom plaats ik ook graag vraagtekens bij mijn ‘visie’.
Interessant! Ook de reacties. Ik heb zelf vroeger gebruik gemaakt van adviseurs op één gebied, terwijl ik op andere gebieden adviseerde. Nu adviseer ik alleen nog maar. Ik ben altijd zelfstandig geweest, dus dat deel van de discussie mis ik een beetje. Zie het wel natuurlijk. Een interim-professional moet gewoon in hart en nieren een prof zijn. Of dat in het kader is van een grote organisatie waarin het mogelijk is om zo iemand steeds te verplaatsen of via een gespecialiseerd bureau of dat iemand geheel zelfstandig opereert is een tweede. Wat mij betreft moet die persoon doen wat de opdrachtgever graag wil. Nu begrijp ik heel goed, dat de kracht van de interim is dat hij of zij beschikt over heel veel kennis, ervaring en vergeet dat niet contacten die de organisatie veel beter kunnen laten verlopen. Heel vaak zal de interim al kort na binnenkomst al een plaatje in het hoofd hebben van wat er allemaal niet kan worden verbeterd. Tenminste, dat heb ik altijd. De opdrachtgever komt met een probleem, maar je ziet meteen al dat er een andere achterliggende oorzaak is. Maar daar wou ik het niet over hebben. Ik denk wel dat goede communicatie, betere afstemming en meer nadenken over trajecten kan voorkomen dat veel trajecten een stille dood sterven en beter zijn voor de naam van het beroep. En ja, laten zien dat je ergens voor staat, dus je verenigen, is inderdaad geen geek idee, mits dat leidt tot een kwaliteitsmerk of iets in die geest. En dat betekent organisatie, naamsbekendheid, logo, vergaderen, enz. enz.
Beste allemaal, Dank jullie wel voor jullie reacties. Interim-professionals zijn inderdaad geen gewone werknemers. Ik zie alleen dat we te vaak wel als zodanig worden beschouwd. Dat we onderdeel uitmaken van een grote groep ZZP’ers en daar onvoldoende onderscheidend in zijn. We worden niet meer vertegenwoordigd door de RIM bureaus (bestaan die nog), registers zijn totaal onbekend en een vereniging als het NVIM is opgegaan in het Nive. Ik ben het geheel met Peter eens: hoe vindt een opdrachtgever de interim-professional die hem of haar echt kan bijstaan in moeilijke tijden. Idem geldt voor de interim-professional: hoe vind je de opdracht waar je echt van toegevoegde waarde kan zijn door al jouw kennis, kunde en ervaring.
