Wil de échte zelfstandige professional nu opstaan?

De Wet deregulering verklaring arbeidsrelaties is een feit en scherpt het onderscheid tussen zelfstandige professionals en professionals in loondienst aan. De betreffende wet beoogt schijnzelfstandigheid tegen te gaan en streeft naar een fiscale ordening op gedegen gronden. Motto: Wil de échte zelfstandige professional nu opstaan?

Interessant is de vraag: Wat kenmerkt een zelfstandige professional écht en waarin verschilt hij wezenlijk van een professional in loondienst?

Professionals in loondienst versus zelfstandige professionals

Genoeg professionals in loondienst kunnen, gezien hun attitude, evengoed zelfstandig ondernemer zijn. Ze getuigen van professionaliteit, niet alleen op de inhoud van hun vak, maar ook in hun gedrag naar de klant en naar de eigen organisatie toe. Ze nemen verantwoordelijkheid en zijn ondernemend voor zover dat mogelijk is binnen de grenzen van de organisatie.

Een belangrijk verschil tussen de professional in loondienst en de zelfstandige professional is de hiërarchische verhouding waarin zij werken. De zelfstandige professional werkt niet in een hiërarchische verhouding en de professional in loondienst wel. De aansturing van de zelfstandige professional kenmerkt zich door overleg en is tweezijdig van aard, terwijl de aansturing van de professional in loondienst vaak meer aanwijzend en eenzijdig van aard is. De professional in loondienst opereert over het algemeen dan ook voorzichtiger dan een zelfstandige professional.

Een ander verschil is dat een zelfstandige professional veelal een zeer bewuste afweging maakt in kosten en baten, voordat hij besluit een opleiding of training te volgen of een opdracht aanneemt. De professional in loondienst maakt een dergelijke bewuste afweging niet altijd. Verschillen tussen beide groepen doen zich verder voor in de balans tussen werk en privé. Een zelfstandige professional geniet bijvoorbeeld vakantie in de periode dat zijn opdrachten dat toelaten. Zijn vakantieplanning is derhalve afgestemd op de klant. De insteek van een professional in loondienst kan van een andere aard zijn.

Het grootste verschil tussen de professional in loondienst en de zelfstandige professional is gelegen in hun inkomstenvoorziening. Over het algemeen gaat, indien het werk in omvang afneemt, de schoorsteen van de professional in loondienst gewoon door met roken (op de korte termijn) en die van de zelfstandige professional niet. Mede daardoor ontstaat vaak een andere attitude, die tot uiting komt in diverse, vaak kleine, verschillen op diverse fronten.

Overigens bestaan onder de professionals in loondienst en onder de zelfstandige professionals net zo veel verschillen als daar individuen werkzaam zijn. Naarmate een professional in loondienst meer maakt van het vak, de klant centraal stelt, verbeteringen nastreeft en resultaten wil boeken, zullen de verschillen kleiner worden en/of verdwijnen. Naarmate een professional in loondienst meer kijkt naar zijn rechten dan naar zijn plichten, wordt het verschil in negatieve zin groter.

Voorwaarden voor succes

Of een professional nu in loondienst is of zelfstandig opereert, ondernemerschap onderscheidt de succesvolle van de minder succesvolle professionals. Professionals in loondienst zijn, net als zelfstandige professionals, zelf verantwoordelijk om  arbeidsmarkt-proof te blijven. De arbeidsmarkt is continu in beweging en vergt dat zij boven het maaiveld moeten uitsteken, willen zij aantrekkelijk zijn en blijven op de arbeidsmarkt.

De eisen en wensen op de arbeidsmarkt zijn al lang niet meer puur functiegericht. Ongeacht de functie en de aard van de arbeidsverhouding is het steeds belangrijker om ‘social skills’ te hebben. De business-modellen van de toekomst drijven immers op samen werken en samen creëren. Niet alleen de relaties tussen (zelfstandige) professionals en de organisaties zijn daar meer en meer op geënt; ook in de relaties tussen de zelfstandige professionals onderling is het aan de orde.

Elke zelfstandige professional heeft bovenal de uitdaging zichzelf als een merk in de markt te zetten. Dat kan door onderscheidend te zijn op de markt en waarde toe te voegen aan (potentiële) opdrachtgevers. Social media is hét kanaal voor de zelfstandige professional om zichzelf te profileren. Ook effectief netwerken helpt om klanten te vinden, aan opdrachten te komen en goed op de hoogte te blijven van ontwikkelingen in het vak en in de markt. Tot slot kan een zelfstandige professional niet zonder goede onderhandelingsvaardigheden in zijn repertoire, wil hij succesvol ondernemen.