Aanpassen of verdwijnen.

Vergrijzing en sociale kenteringen: het zijn demografische veranderingen waar we niet omheen kunnen. In veel industrieën betekent dit een toenemende concurrentie, soms uit totaal onverwachte hoek: denk aan Uber, Airbnb, HelloFresh en Picnic. Nieuwe technologieën als 3D-printing en Internet of Things brengen een golf van digitale disruptie teweeg.

Bedrijven moeten zich anders inrichten om voorbereid te zijn op disrupties of juist om deze te veroorzaken. Het is noodzakelijk om je strategieën aan te passen om zo de externe ontwikkelingen te vertalen naar de interne organisatie. Vervolgens worden op basis van deze nieuwe strategie organisatieschema’s aangepast, taken en verantwoordelijkheden herverdeeld, nieuwe functies ontworpen waardoor oude verdwijnen en ga zo maar door.

Overuren voor HR

Vaak worden ook de processen opnieuw gedefinieerd op basis waarvan aanpassingen in de systemen plaatsvinden. Echter, tussen implementatie van de nieuwe structuur en het aanpassen van processen en systemen zit tijd. Vaak veel tijd – een jaar is niets. Al met al zijn de harde kanten goed opgezet, maar de HR afdeling maakt overuren om ze door te voeren.

Uit onderzoek blijkt dat maar liefst zeventig procent van implementaties uiteindelijk mislukt. Oorzaak: het gedrag van mensen. ‘Uit onderzoek blijkt dat het gedrag van mensen op alle niveaus in bedrijven voor zeventig procent de belangrijkste verklarende factor te zijn bij het mislukken van een verandertraject.’ (Cozijnsen, 2000).

Mensen worden geacht zich aan te passen aan de nieuwe strategie en nieuwe skills inzetten, gebruiken en eigen te maken. Maar iedereen weet hoe lastig gedrag te veranderen is. Voorbeeld: Als je elke dag je tandenborstel met rechts vasthoudt, moetje dat vanavond eens met links proberen te doen. Vreemd toch? Zelfs de meest simpele veranderingen zijn lastig.

De gevolgen laten zich raden. Wat doet een mens in nood, iemand die bang of onzeker is over zijn eigen situatie?

Niets aan de hand?

Het verraderlijke, zeker in de wereld van supply chain management, operations en logistiek, is dat over dergelijke gevoelens niet wordt gepraat. Het lijkt op het eerste gezicht alsof er niets aan de hand is. De onvrede wordt gemaskeerd. Maar er is wel degelijk iets heel fundamenteels aan de hand, dat is af te leiden uit zogenaamd ‘ongewenst gedrag’. Denk aan de politieke spelletjes die gespeeld worden op de werkvloer, de machtsstrijd tussen mensen, het roddelen over elkaar; noem maar op. Dit gebeurt niet zonder reden. De organisatie die zich moet richten op de veranderingen in de markt – tenslotte was daar de strategiewijziging uiteindelijk voor bedoeld – gaat zich steeds meer richten op zichzelf, de interne organisatie. De energie die mensen hebben, gaat zitten in hun onderlinge machtsstrijd en niet in het samen veroveren van de markt.

De bijzondere positie van supply chain professionals

In het geval van supply chain management komt hier nog een extra complicerende factor bij. Supply chain management is het vakgebied waarop verschillende disciplines elkaar raken: inkoop, verkoop, marketing, productie, productontwikkeling en logistiek. Supply chain professionals bekleden een bijzonder positie. Ze hebben vaak geen directe zeggenschap over deze verschillende disciplines, maar hebben wél tot taak om voor onderlinge afstemming en coördinatie te zorgen. En dat in een organisatie waar onderlinge verdeeldheid heerst en de energie naar binnen en niet buiten is gericht. Waar dan te beginnen?

Er is maar één mogelijkheid om deze neergaande spiraal te doorbreken en dat is door middel van de juiste leiderschap en visie.

De supply chain professional moet over diverse leiderschapsstijlen beschikken. Ze moeten resultaatgericht zijn, charismatisch, coachend en inspirerend. Nogal wat dus. Daarnaast moet de leider, afgeleid van de bedrijfsstrategie, visie op verandering hebben geformuleerd en deze veranderingsprocessen kunnen organiseren en leiden. Het is niet de sterkste of de intelligentste die overleeft, maar degene die zich het beste weet aan te passen aan veranderende omstandigheden.

Michel van Buren, directeur BLMC