Peter Boerman 7 juli 2017 7 reacties Print ‘Marktplaats voor inhuur moet gewoon mogelijk blijven’Mogen overheden elektronische marktplaatsen gebruiken om hun flexibel personeel in te huren? De Rijksaccountant sprak zich er recent tegen uit. Maar die stellingname is onzinnig, zegt nu een bekend juridisch adviesbureau.Overheden moeten gewoon een marktplaats kunnen blijven gebruiken voor de inhuur van hun flexibel personeel. De argumenten van de rijksaccountant om zo’n DAS te verbieden ‘slaan feitelijk nergens op’. Dat stelt Paul Oldenburg van Staffing Management Services, in reactie op het oordeel van de Rijksauditdienst dat zo’n Dynamisch Aankoop Systeem eigenlijk niet geschikt zou zijn voor inhuur. PIANOo, het aanbestedingen-expertisecentrum van de overheid, nam in juni dat oordeel meteen over in een nieuwe handreiking. Althans: er werd in die handreiking behoorlijke twijfel gezaaid over de rechtmatigheid van de inzet van een DAS. Ten onrechte, stelt Oldenburg, die het bekende juristenkantoor Van Benthem & Keulen ernaar heeft laten kijken. ‘Inhuur van personeel is volgens ons een gangbaar proces’, zegt hij. ‘Zo gangbaar als het maar zijn kan. Zo kijkt de hele wereld er volgens mij tegenaan. Behalve dan de rijksaccountant. Maar wij willen nu PIANOo vragen die handreiking als niet verzonden te beschouwen en snel met een versie 3.0 te komen.’ ‘Inhuur van personeel is volgens ons een gangbaar proces. Zo gangbaar als het maar zijn kan. ‘De wetgever promoot een DAS juist!’ Sinds de nieuwe Aanbestedingswet een jaar geleden in werking is getreden, gebruiken steeds meer overheidsorganisaties Dynamische Aankoop Systemen. Hiermee willen zij de inhuur van hun personeel openbaar aan te besteden. De Rijksauditdienst kwam daar in mei echter tegen in het geweer. Het hele dossier draait eigenlijk om twee punten. Aan de ene kant is er de vraag of je inhuur van mensen kan scharen onder ‘gangbaar en standaard’ diensten. Aan de andere kant is er de vraag of je bij een aanbesteding volgens de nieuwe wet een ‘mondeling interview’ mag houden met een kandidaat. Volgens Van Benthem & Keulen zijn beide vragen duidelijk met een ‘ja’ te beantwoorden. Over de eerste vraag stellen ze bijvoorbeeld: ‘Voorafgaand aan de wetswijziging van 1 juli 2016 werden voor de inhuur van personeel elektronische marktplaatsen gebruikt. In de memorie van toelichting bij deze wetswijziging heeft de wetgever expliciet gezegd dat (die) elektronische marktplaatsen kunnen gaan worden ingericht als een DAS. Wij menen dat uit de wetsgeschiedenis van de gewijzigde Aanbestedingswet volgt dat de wetgever het gebruik van een DAS juist promoot.’ Is een interview toegestaan? De tweede vraag, of een interview is toegestaan, komt voort uit de opmerking van PIANOo dat als men een interview onderdeel wil laten uitmaken van de procedure dat dat een DAS ‘niet voor de hand ligt’. Dit omdat een interview ‘niet logisch past bij gangbare aankopen’. Maar, stelt Van Benthem & Keulen: ‘Een interview lijkt ons juist bij een procedure die ziet op de inhuur van personeel wel logisch.’ Dat een aanbestedingsprocedure volledig concreet, transparant en controleerbaar moet zijn? Dat staat een interview bepaald niet in de weg, zeggen de juristen. ‘Wij menen dat een interview zodanig kan worden ingericht dat het aan deze eisen voldoet.’ PIANOo stelt dat mondelinge interviews sowieso verboden zouden zijn in een aanbestedingsprocedure, omdat de nieuwe wet voorschrijft dat aanbestedingen elektronisch moeten verlopen. Maar ook die vlieger gaat niet op, aldus Van Benthem & Keulen. ‘Zoals de memorie van toelichting bij de (gewijzigde) Aanbestedingswet stelt, is het niet goed denkbaar dat bij het instellen van een DAS en het plaatsen van opdrachten in het DAS géén gebruik van elektronische hulpmiddelen wordt gemaakt. Maar dit wil nog niet zeggen dat een interview niet is toegestaan.’ ‘DAS kan gewoon worden toegepast’ Voor de goede orde, stellen de advocaten: ‘Een DAS bestaat uit twee fasen, enerzijds de instelling van het systeem en anderzijds de fase van opdrachtverlening daarbinnen. Bij de instelling kunnen marktpartijen verzoeken om deel te nemen. Ook tijdens de looptijd kunnen zij dat nog doen. Doel is dat het laagdrempelig en kosteloos is om in te stappen. Een interview bij instappen is wat ons betreft daarom niet gerechtigd.’ Maar als het gaat om een concrete opdracht, die wordt weggezet onder de deelnemers van de DAS? Dat is een ander verhaal. ‘Dan is een interview wat ons betreft wel logisch en gerechtvaardigd.’ En dus, samenvattend, aldus Van Benthem & Keulen, ‘concluderen wij dat een DAS nog steeds kan worden gebruikt voor het inhuren van personeel.’ Een DAS is heus niet altijd ‘de meest ideale procedure’, stellen zij ook. Maar waar de PIANOo-handreiking de indruk wekt dat een DAS niet toepasbaar is voor de inhuur van personeel? ‘Dat vinden wij niet terecht. In zijn algemeenheid geldt (nog steeds) dat voor het inhuren van personeel een DAS kan worden toegepast. Verder menen wij dat een interview onderdeel kan uitmaken van een DAS, mits dus goed toegepast. De wetgever sluit een interview niet uit en ons is geen jurisprudentie bekend die dat wel doet.’ In zijn algemeenheid geldt (nog steeds) dat voor het inhuren van personeel een DAS kan worden toegepast. ‘Verwarring zeer kwalijk’ Oldenburg zegt ondertussen blij te zijn met het stuk van Van Benthem & Keulen. ‘De verwarring die PIANOo schept in de markt, vind ik zeer kwalijk. De wetgever heeft letterlijk gezegd dat een DAS een goede manier is om diensten aan te besteden. Ook als het gaat om de inhuur van personeel. Waarom zou de accountantsdienst dan ineens op de stoel van de wetgever gaan zitten?’ Oldenburg wil nu naar PIANOo stappen ‘om hen te vragen waarom zij in hun handreiking zoveel twijfel en verwarring zaaien over de toepassingsmogelijkheden van het DAS. Wij vragen ons af welk belang daarmee wordt gediend.’ Het oordeel van Van Benthem & Keulen noemt hij ‘een steun in de rug om verder te bouwen aan de verdere ontwikkeling van onze DAS-dienstverlening. Want een DAS blijft voor ons hét mechanisme voor aanbestedingsplichtige organisaties om voor hun inhuurbehoefte zaken te kunnen doen met lokale ondernemers.’ En Oldenburg is de enige niet die graag meer helderheid wil. Ook Mark Bassie (van Flex-Beheer) en de ABU hebben contact opgenomen met PIANOo. Zij vragen gezamenlijk om zo snel mogelijk een sessie te organiseren met een brede samenstelling van betrokken organisaties vanuit overheid en bedrijfsleven, om te praten over de ontstane onzekere situatie over alle DAS’en. Lees ook: Zelfstandigen winnen slechts 1 op de 8 opdrachten op marktplaatsen Marktplaats inhuur personeel: in hoeverre is dat een Dynamisch Aankoop Systeem? DAS, dynamisch aankoopsysteem, marktplaats Print Over de auteur Over Peter Boerman Peter Boerman was tussen 2016-2018 (eind)redacteur bij ZiPconomy. Hij is hoofdredacteur van Werf& ; over arbeidsmarktcommunicatie en recruitment. Hij is gefascineerd door de vraag hoe menselijk talent en organisaties bij elkaar worden gebracht, en wil met zijn verhalen bijdragen aan een wereld waarin mensen zoveel mogelijk van hun potentie kunnen verwezenlijken. Bekijk alle berichten van Peter Boerman
De echte vraag die nu op tafel ligt is of de overheid zelf een duidelijk standpunt gaat innemen over de toelaatbaarheid van het gebruik van een DAS voor externe inhuur of niet. Als de overheid dat niet zelf gaat doen, dan is het dus afhankelijk van wat de rechter ervan zal vinden en dat is dan weer afhankelijk van de vraag of er een marktpartij te vinden is die hiervoor een juridische procedure zal starten. Wat juristen en advocaten er verder allemaal van vinden is eigenlijk niet zo interessant. Zoveel hoofden, zoveel zinnen……..
Jammer dat de discussie zich uitsluitend toespitst op de vraag of een marktplaats juridisch gezien bestaansrecht heeft. Een interessantere stellingname las ik enige tijd geleden vanuit één van de auteurs van de Gids Proportionaliteit: “In de Gids Proportionaliteit wordt aangegeven, dat het niet proportioneel is om bij een meervoudig onderhandse aanbesteding meer dan 3 à 5 offertes te vragen. Bij gebruik (ik noem het misbruik) van een DAS voor een marktplaats ben je in feite bezig met een MVO, en wordt deze norm ver overschreden. Een DAS is NIET geschikt om voor een marktplaats ingezet te worden, überhaupt is een marktplaats een onding. Blijkbaar realiseren veel aanbestedende diensten zich niet wat ze marktpartijen (meestal ZZP-ers of kleine ondernemingen) aandoen…. Ik heb als iemand die iets van proportionaliteit denkt te weten Pianoo ook geadviseerd om dit zeker niet te promoten, dan wel sterk af te raden, helaas… Politiek is sterker dan inhoudelijke argumenten…” Persoonlijk denk ik dat de discussie over proportionaliteit van de marktplaats zinvoller is om te voeren. Ik kan me goed vinden in bovenstaande mening. Anderzijds is het waarschijnlijk eenvoudiger om naar de juridische levensvatbaarheid van de marktplaats. En in dat kader vraag ik mij ook af of het inhuren van individuele personen nou wel zo goed past binnen een DAS.
Beste Thijs, Ga je ook een proces tegen Funda starten dat zij een disproportionele hoeveelheid huizen te koop aanbieden? Hoe wil je als lokale ondernemer of zelfstandige aan een opdracht komen bij de overheid als je er geen zicht op hebt? En hoe wil je voorkomen dat als partijen er zicht op hebben, dat ze niet mogen reageren? Hoe transparant is dan die selectie van 3 tot 5 partijen? En tot slot praten we in een DAS niet over meervoudig onderhands, maar over een volwaardige Europese procedure. Vriendelijke groet, Paul Oldenburg
Beste Paul, De reden dat niemand een proces aanspant is vrij simpel. Procederen kost veel geld en weegt niet op tegen de opbrengst. Zelfs al krijg je het voor elkaar om het gebruik van een marktplaats te verbieden/beperken dan nog schiet je daar als leverancier niet direct wat mee op. Kortom je hebt wel de lasten maar de lusten zijn beperkt. Funda is een prima platform. Echter het aanbieden van huizen is toch wezenlijk wat anders als het inhuren van mensen. Dat is nu juist een gedeelte van het probleem: mensen worden met produkten vergeleken. Soft skills zijn van groot belang bij het werven van de juiste kandidaat en op soft skills selecteren is erg lastig. Dat kan eventueel wel in interviews maar dat is weer erg subjectief. Los daarvan is er op funda geen uitvoerige registratieprocedure nodig, staan er geen huizen op funda die eigenlijk niet te koop zijn, kan je simpel en direct schakelen met de verkopende partij en heb je met funda zelf eigenlijk vrijwel niets te maken. Een volwaardige Europese procedure om 1 externe in te huren lijkt me nog steeds disproportioneel.
Disproportioneel is inderdaad een passend wordt voor hoe ik mij als freelancer tegenover al die DASsenburchten voel. Een bolwerk met een ongekend aantal partijen waar ik mezelf als eenpitter waarschijnlijk nooit succesvol zal kunnen presenteren. Ik ga het niet eens proberen in de huidige setting met zoveel burchten. Mijn nieuwe artikel http://www.zipconomy.nl/2017/07/internet-is-niet-het-antwoord-en-dus-ook-niet-voor-freelancers/ gaat voornamelijk over tarieven, maar ik zie ook wel overeenkomsten met huidige DASsen.
Het feit alleen al dat men spreekt over alle DAS’en maakt het al moeilijker dan het is. Waarom zoveel versnipperingen toepassen. De overheid is kunstenaar als het gaat om zaken gecompliceerder te maken dan eigenlijk nodig is. Europese Aanbestedingen hadden een doel, marktwerking. Op ICT branche zijn er enkele grote spelers die zeer dominanten aanwezig zijn en de kleine spelers op slimme wijze buiten spel zetten. Diverse organisaties zoals onderwijs en zorg welke verplicht moeten aanbesteden klagen steen en been. Mijn bescheiden menig is dat het model Europees aanbesteden in zijn huidige vorm zijn beste tijd heeft gehad.
