The British Way. Een inclusieve arbeidsmarkt, met zelfstandigen en flexkrachten

Nieuwe vormen van werk en contracten ontwikkelen zich sneller dan wetgeving en regulering kan bijhouden. Ook in Groot Brittannië beklagen zelfstandigen zich over het feit dat bij aanscherping van wetgeving om kwetsbare flexwerkers te beschermen het kind met het badwater voor de welwillende zelfstandigen wordt weggegooid.

Zeven uitgangspunten voor goed werk

Aanleiding voor de Britse regering om een commissie aan het werk te zetten. Die kwam in juni met haar advies.  Het rapport (‘Employment practices in the modern economy’) heeft het over ‘7 principles for good quality work for all’.

Een interessant rapport dat, anders dan bijvoorbeeld ons IBO-rapport, meer is dan een beschrijving van trends rond de flexibilisering en het groeiende aantal zelfstandigen. Het schetst een concreter plan met zeven stappen naar ‘fair and decent work with a realistic scope for development and fulfilment’.

Het rapport roept op tot een nationale strategie voor de arbeidsmarkt (the British Way), waarbij expliciet het streven naar meer werkgelegenheid hand in hand moet gaan met ‘goed werk’. Waarbij dat principe moet gelden voor alle vormen van werk. Van het vaste contact tot de meest flexibele gigwork.

Concreet wordt gesproken over het gelijktrekken van de belastingregels over alle vormen van arbeid plus verbetering van de rechten van zelfstandigen.

De beste manier om kwetsbare flexwerkers te beschermen is niet nationale regulering maar verantwoordelijk gedrag van opdrachtgevers, goed management en een sterke band tussen werkenden en organisaties.

De mogelijkheden die online platformen bieden worden omarmd, omdat het ook kansen biedt voor wie minder makkelijk aan een baan komt, mits er regels komen waardoor geen misbruik ontstaat. Het rapport pleit ervoor om het minimumloon door te trekken voor alle typen werk, inclusief sectoraal beleid om ervoor te zorgen dat mensen niet voor altijd op dat minimum blijven.

“Wetgeving, de manier waarop die wordt geïntroduceerd en gehandhaafd, helpt bedrijven om de juiste keuzes te maken en geeft individuen de mogelijkheid te weten welke rechten ze hebben en waar ze zich op kunnen beroepen”, zo stelt het rapport vast. Waarbij ook wordt geconstateerd dat ‘goede flex’, om het zo maar even te noemen, niet alleen kan ontstaan door wetgeving alleen. Opdrachtgevers hebben daarin een grote, eigen, verantwoordelijkheid. Alleen dan ontstaat er een krachtige flexibele economie, met de juiste zekerheden en ontwikkelmogelijkheden voor iedereen.

“De beste manier om dat te bereiken is niet nationale regulering maar verantwoordelijk gedrag van opdrachtgevers, goed management en een sterke band tussen werkenden en organisaties”.

Er wordt ook gepleit om de kwetsbare flexwerker (the ‘Dependent Contactor’), die het grootste risico heeft om de nadelen van de nieuwe economie te ondervinden, een onderscheidende plek te geven ten opzichte van de zelfstandig ondernemer.

Tot slot wordt het belang van formeel en informeel leren, aandacht voor gezondheid en werkomstandigheden en – last but not least – om de beginselen van het minimumloon door te trekken naar alle contractvormen bepleit. Inclusief een sectoraal beleid om er voor te zorgen dat werkenden niet op het minimumniveau blijven hangen.

Nieuw beleid?

Tamelijk ronkende taal uit een rapport dat – althans in woorden – positief werd ontvangen door Theresa May met de woorden “Flexibility cannot be one-sided, with workers shouldering the requirement to be available for work at very short notice, without any guarantee that work will actually be available or that they will be rewarded for their flexibility.”

De Britse premier belooft een beleid dat “remains the flexibility that people value, and recognising that most employers treat their staff not just fairly but well. But I am clear that the government will act to ensure that the interests of employees on traditional contracts, the self-employed and those people working in the ‘gig’ economy are all properly protected.”

Benieuwd hoe dit rapport en met name de woorden van May zich gaan vertalen naar daadwerkelijk beleid. En interessant om de parallelen in de discussie en beleid met Nederland te volgen, de andere voorloper in de wereld als het gaat om de hoeveelheid zelfstandige professionals. Genoeg om van elkaar te leren.