"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU
dynamisch aankoopsysteem

DAS blijft toch gewoon mogelijk om zzp’ers in te huren

Overheden kunnen toch gewoon een marktplaats blijven gebruiken voor de inhuur van personeel. Dat vergroot de kansen voor zzp’ers om werk voor provincies en gemeenten gedaan te krijgen. Maar hoe groot is die kans?

Wie als zzp’er aan de slag wil voor een (semi-)overheidsinstelling moet tegenwoordig bijna altijd gebruik maken van een dynamisch aankoopsysteem (kortweg DAS genoemd). Op zo’n marktplaats kunnen leveranciers inschrijven op de projecten die de instellingen gedaan willen krijgen. De bedoeling was dat op die manier zelfstandigen meer kans zouden maken voor de overheid aan de slag te gaan, al bleken in de praktijk veruit de meeste aanbestede opdrachten nog steeds bij bureaus of intermediairs terecht te komen.

Voor iedereen afgeraden?

De marktplaatsen, ontstaan vanuit de vernieuwde aanbestedingsweg, kwamen voor de zomer ineens onder vuur te liggen. Eerst was het de Rijksauditdienst die een DAS ‘onrechtmatig’ verklaarde,  als het gaat om de inhuur van personeel. PIANOo, het EZ-onderdeel dat belast is met voorlichting over zaken als inkoop en aanbesteden, was er vervolgens als de kippen bij om een nieuwe handreiking te doen uitgaan waarin een DAS maar meteen voor iedereen werd afgeraden.

De soep wordt niet zo heet gegeten

Maar inmiddels blijkt dat de soep toch niet zo heet gegeten wordt als hij wordt opgediend. Na geluiden uit de markt heeft PIANOo de teksten op de site inmiddels aangepast. Zo is er sinds kort een extra zinnetje te lezen naar aanleiding van de ontstane discussie: ‘PIANOo heeft getracht enige richting te geven aan de discussie over recht- en doelmatig inzetten van het DAS voor de inhuur van personeel. PIANOo constateert dat een DAS niet voor alle inkoopcategorieën de meest geschikte procedure is, maar sluit een DAS voor de inhuur van personeel niet categorisch uit. De handreiking geeft geen absolute zekerheid en bevat geen bindende adviezen. Het is uiteindelijk aan de rechter om een oordeel te geven hierover.’

‘Het is aan de aanbestedende dienst om te bepalen of de betreffende categorie van personeel als gangbaar gezien kan worde’, aldus een woordvoerder. ‘Maar hoe specialistischer de inhuur, hoe minder gangbaar het zal zijn om personeel via een DAS in te huren, zo stelt onze handreiking.’ Ze voegt nog toe: ‘De handreiking is weloverwogen tot stand gekomen nadat deze met diverse partijen en overlegorganen is besproken.’

‘Interview? Dan geen DAS’

Veel van de commotie kwam voort uit de vraag of je een interview mag doen met leveranciers. In de aanbestedingswet zijn zulke gesprekken min of meer verboden, omdat de selectie dan niet meer transparant zou zijn. Maar als het gaat om de inhuur van personeel is het in de praktijk weer nauwelijks denkbaar dat je dat zónder interview zou kunnen doen.

Daarom, zegt PIANOo nu, ligt een DAS ‘niet voor de hand’ als de aanbestedende dienst toch een interview deel wil laten uitmaken van de inhuurprocedure. ‘Als een interview nodig is om bijvoorbeeld vast te stellen of een kandidaat geschikt is, kun je niet meer stellen dat het gaat om gangbare producten of diensten’, aldus de woordvoerder.

Maar wat betekent het nu?

Maar de grote vraag is: wat betekent dat nu? De kans dat de rechter zich er daadwerkelijk over zal uitspreken, wordt immers niet groot geacht. Wie moet dat bij de rechter aanhangig maken? En dus: mogen overheden nou wel of geen DAS gebruiken om de inhuur van personeel openbaar aan te besteden? En hoe komen zzp’ers anders ooit nog aan opdrachten bij een (semi-)overheid? Of zou het misschien wel de bedoeling zijn geweest om het voor zzp’ers nog moeilijker te maken dan het al is, zoals enkele kwade tongen beweren?

‘Mijn reactie is: jammer dat het ministerie het als wetgever nalaat om duidelijkheid te scheppen waaraan de praktijk behoefte heeft’, zegt bijvoorbeeld Mark Bassie, oprichter van Het Comité van Marktplaatsgebruikers. ‘En jammer dat diezelfde overheid het als voorlichter – in de vorm van PIANOo – ook nalaat om een duidelijk standpunt in te nemen en alleen te verwijzen naar de rechter.’

Win-loose-situatie

Bassie constateert dat ‘inmiddels honderden verschillende overheidsorganisaties allemaal gewoon met een DAS doorwerken en leveranciers en zzp’ers gek maken met hun verschillende platformen, kleine lettertjes, onduidelijke gunningscriteria en intransparante procedures. Op deze manier maakt de overheid er een win-loose-situatie van. Veel mooier zou een win-winsituatie zijn, waarbij de overheid met het bedrijfsleven en zzp’ers bespreekt hoe DAS’sen te verbeteren waardoor beide partijen elkaar naar tevredenheid op een DAS kunnen vinden.’

Paul Oldenburg van Staffing Management Services (dat 12 DAS’sen onder beheer heeft) heeft inmiddels ook contact gehad met PIANOo. Hij zegt bij te zijn dat hun standpunt nu wat meer genuanceerd is. ‘Wij voelen ons verder gesterkt door de notitie van advocatenkantoor Van Benthem & Keulen over de toepassingsmogelijkheden van het DAS. Daarbij is het houden van een interview nog steeds mogelijk.’

Als eerste in de markt organiseerde zijn bedrijf in Rotterdam onlangs twee goedbezochte bijeenkomsten voor leveranciers. Die bleken daar veel waardering voor te hebben, omdat ‘eindelijk weer eens wordt geprobeerd de afstand tot de leverancier te verkleinen’, zoals een van de bezoekers het verwoordde.

Staffing MS maakte op die bijeenkomst onder meer bekend met video-interviews te gaan werken, waarbij kandidaten zich dus ook in beeld en geluid aan potentiële opdrachtgevers kunnen voorstellen.

Peter Boerman was tussen 2016-2018 (eind)redacteur bij ZiPconomy. Hij is hoofdredacteur van Werf& ; over arbeidsmarktcommunicatie en recruitment. Hij is gefascineerd door de vraag hoe menselijk talent en organisaties bij elkaar worden gebracht, en wil met zijn verhalen bijdragen aan een wereld waarin mensen zoveel mogelijk van hun potentie kunnen verwezenlijken. Bekijk alle berichten van Peter Boerman

2 reacties op dit bericht

  1. Ik heb opnieuw de handreiking bestudeerd maar ik constateer geen wijzigingen. Kunnen jullie mij aangeven waar de wijzigingen in de handreiking zitten?

  2. Het gaat met name om de extra toevoeging op de site:
    ‘PIANOo heeft getracht enige richting te geven aan de discussie over recht- en doelmatig inzetten van het DAS voor de inhuur van personeel. PIANOo constateert dat een DAS niet voor alle inkoopcategorieën de meest geschikte procedure is, maar sluit een DAS voor de inhuur van personeel niet categorisch uit. De handreiking geeft geen absolute zekerheid en bevat geen bindende adviezen. Het is uiteindelijk aan de rechter om een oordeel te geven hierover.’
    Terug te vinden op https://www.pianoo.nl/document/14180/handreiking-dynamisch-aankoopsysteem-das.
    Ik zal dat in het stuk ook nog iets duidelijker verwoorden