Ewoud de Ruiter 18 september 2017 13 reacties Print Kan de Belastingdienst aan de zzp’er nou wel of niet de zelfstandigenaftrek ontzeggen?Paniek onder zelfstandigen: heeft de fiscus het nu wel of niet op hun zelfstandigenaftrek voorzien? Het ‘vertrouwensbeginsel’ biedt hen gelukkig hoop op een goede afloop.Met de invoering van de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) hebben opdrachtgever en opdrachtnemer gezamenlijk de verantwoordelijkheid gekregen om de arbeidsrelatie te beoordelen. De gevolgen voor die beoordeling komen ook bij hen samen te liggen. Hierdoor komen correcties van de Belastingdienst niet eenzijdig meer voor rekening van opdrachtnemer. Tenminste, dat was de bedoeling bij invoering van de wet. Maar is dat in de praktijk ook zo? Opdrachtgevers terughoudend met inhuur Al snel bleek dat de uitvoering van de wet in de praktijk tot onzekerheid leidde. Opdrachtgevers werden terughoudend bij de inhuur van zzp’ers. Om partijen te laten wennen aan de nieuwe regelgeving, kondigde Eric Wiebes als staatssecretaris van Financiën aan dat de Belastingdienst niet zal handhaven als er toch een dienstbetrekking wordt geconstateerd tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Alleen in gevallen waarbij er overduidelijk sprake is van kwaadwillendheid, zal er een naheffing volgen. In eerste instantie gold deze toezegging tot 1 mei 2017, maar inmiddels is deze toezegging verlengd tot 1 juli 2018. Voorwaartse aanwijzingen Via een WOB-verzoek zijn er recent een tweetal interne notities van de Belastingdienst gepubliceerd, waarin de interne controle en handhavingsstrategie met betrekking tot de Wet DBA is beschreven. De vraag is of de soep zo heet gegeten wordt. Gaan er correctieaanslagen opgelegd worden? In de interne notitie staat dat de Belastingdienst zogeheten ‘voorwaartse’ aanwijzingen zal geven, ter voorkoming van ‘achterwaartse’ heffingen en boetes, als bij een controle een loondienstbetrekking wordt geconstateerd. Dit betekent dat de Belastingdienst aan opdrachtgever én opdrachtnemer – waar dat mogelijk is – de helpende hand biedt, om de werkwijze zo aan te passen dat conform de modelovereenkomst wordt gewerkt. De vraag is dus of de soep zo heet gegeten wordt. Gaan er wel correctieaanslagen opgelegd worden? En in welke gevallen gebeurt dat dan? Wat als er geen ondernemerschap is? In het memorandum bronbeoordeling en implementatiefase DBA wordt aandacht besteed aan de vraag wat te doen als de Belastingdienst oordeelt dat de opdrachtnemer de werkzaamheden in loondienst uitvoert, of in elk geval niet als ondernemer. De handhaving van de Wet DBA raakt de loonheffingen en in beginsel niet de inkomstenbelasting. Als er onder een modelovereenkomst is gewerkt en er dus géén sprake was van een loondienstbetrekking, wil dat nog niet zeggen dat de werkzaamheden kwalificeren als winst uit onderneming. In het memorandum gaat de Belastingdienst daar op in. Het uitgangspunt is dat gedurende de implementatietermijn tot 1 juli 2018 de Belastingdienst terughoudend is met onderzoek bij de opdrachtgever of er feitelijk toch sprake was van een loondienstbetrekking. Als bij een onderzoek bij de zzp’er het vermoeden bestaat dat er géén sprake is van winst uit onderneming (de zogenoemde bronkwalificatie), wordt het inkomen gekwalificeerd als ‘resultaat uit overige werkzaamheid’ (row). Met grote financiële gevolgen voor de betrokken zelfstandige. De fiscus neemt immers alleen het standpunt in dat sprake is van een dienstbetrekking, als hier zonder nader onderzoek overduidelijk sprake van is. Helpt het vertrouwensbeginsel? Maar wat nu als de Belastingdienst besluit om tot zo’n correctie bij de zzp’er over te gaan? Kan hij of zij dan een beroep doen op het vertrouwensbeginsel? De staatssecretaris heeft nadat de Wet DBA in werking is getreden immers meermalen gezegd dat er bij zowel opdrachtgever als opdrachtnemer niet gecorrigeerd wordt, als toch een dienstbetrekking wordt geconstateerd. Een beroep op het vertrouwensbeginsel is dan mogelijk. Alleen gaat de Wet DBA over de verplichting om wel of niet loonbelasting in te houden door de opdrachtgever/werkgever. De vraag is vooral: werkt dat dan ook door naar de inkomstenbelasting? Ik betwijfel dat. De eerste modelovereenkomst die ik erop nasla (de algemene modelovereenkomst geen werkgeversgezag) is al voorzien van een duidelijke waarschuwing in de toelichting: de Belastingdienst kan op basis van de overeenkomst geen oordeel geven over de kwalificatie van de inkomsten van de opdrachtnemer in de inkomstenbelasting. Deels een politieke discussie Daar waar het overduidelijke gevallen betreft dat iemand feitelijk een loondienstbetrekking heeft, is het trouwens de vraag of het onwenselijk is dat de Belastingdienst corrigeert. Zou de fiscus dat niet doen, dan zou immers een rechtsongelijkheid ontstaan ten opzichte van de werknemers, die met soms substantieel hogere belastingen te maken krijgen. Dit is deels natuurlijk ook een politieke discussie. Zolang de belastingheffing van zzp’ers fors lager is dan die van werknemers (wat het geval is bij een inkomen tot ongeveer 25.000 euro), blijft het ondernemerschap immers trekken voor mensen met lage inkomens. Hoe onwenselijk is het dat de Belastingdienst corrigeert als overduidelijk is dat iemand feitelijk een loondienstbetrekking heeft? Overigens is het de vraag of in de praktijk veel van die overduidelijke gevallen bestaan. Opdrachtgever en opdrachtnemer moeten namelijk eerst de arbeidsrelatie beoordelen. En als zij dan tot een loondienstbetrekking komen, wat in een overduidelijk geval toch evident zal zijn, kom je aan het gebruik van de modelovereenkomst niet toe. Toegang tot de Wet DBA en de geboden bescherming heb je in zo’n geval dan ook niet. Vertrouwen op niet-handhaving Voor de minder duidelijke gevallen denk ik dat we – in het kader van het vertrouwensbeginsel – de uitlatingen van de staatssecretaris zwaar mogen wegen. De zzp’er moet erop kunnen vertrouwen dat als de staatssecretaris aankondigt niet te handhaven tot 1 juli 2018, dat dan de Belastingdienst op grond van een interne beleidsnotitie niet afwijkt van dat standpunt. Dat betekent dat de zelfstandigenaftrek mijns inziens dan ook niet gecorrigeerd mag worden. Volgens mij staat dat ook met zoveel woorden in een van de notities: ‘De uitlatingen die de staatssecretaris tijdens de behandeling van het wetsvoorstel Wet DBA heeft gedaan en daarna in de Tweede Kamer, laten het initiëren van gerichte bronkwalificatie-acties op DBA-situaties, zoals de toetsing van de dienstbetrekking, niet toe.’ Webinar Op 29 september om 14:30 uur geeft Hugo-Jan Ruts tijdens de tweede WebinarWeek van ZiPconomy, Werf& en HRcommunity een gratis webinar. Daarin belicht hij de laatste stand van zaken over de politiek, arbeidsmarkt en de zzp’ers. Het webinar richt zich op zowel opdrachtgevers, bemiddelingsbureaus als zelfstandigen. Gratis aanmelden kan op deze website. belasting, dba, inkomstenbelasting, zelfstandigenaftrek Print Over de auteur Over Ewoud de Ruiter Ewoud de Ruiter (1975) is fiscaal jurist. Hij is al meer dan 15 jaar actief als belastingadviseur en heeft zijn kantoor in Utrecht. Hij adviseert ondernemers over allerhande fiscale onderwerpen onder andere over de inhuur van tijdelijke arbeidskrachten. Tot zijn klanten rekent hij onder andere: ICT-, bouwbedrijven en intermediairs. Daarnaast is hij directeur van Apollo Tax bv , een webshop voor belastingadvisering. Naast zijn werk als belastingadviseur schrijft hij ook geregeld over fiscale onderwerpen en is als vaste auteur onder andere verbonden geweest aan het tijdschrift Fiscaal Advies en het Fiscaal Praktijkblad. Bekijk alle berichten van Ewoud de Ruiter
Dank voor het artikel, maar ik kan mij niet aan de indruk onttrekken, dat hier sprake is van wens denken. Onder de VAR systematiek werd vrolijk gecorrigeerd bij de zelfstandigen. Zou dat nu na de DBA niet meer gebeuren? Nogmaals ik zou dit wens denken willen noemen. Let op: hier gaat het niet om alsnog verhalen van af te dragen gelden, maar om het wel of niet in aanmerking komen voor een (forse) tegemoetkoming. Als iemand niet aan de criteria daarvoor voldoet, zou je dan dit cadeau niet mogen afnemen? Daar heeft de staatssecretaris volgens mij geen toezegging over gedaan. Mijn vertaling van zijn toezeggingen: wij straffen (halen LB en premies) alleen bij kwaadwillenden, niet bij anderen. Wat hij naar mijn idee niet heeft gezegd is dat onterecht gegeven cadeaus niet worden teruggehaald. We zullen zien wat de uitkomst is.
Zo zie ik het ook Joop, als je onterecht een vorm van ondernemers subsidie hebt ontvangen, dan is het niet meer dan normaal dat je dat terug met betalen als blijkt dat je ala.jaren bij dezelfde klant 9-5 zit te werken op kantoor. Zelfs met terugwerkende kracht als dat mogelijk is. En zoveel paniek hoeft daar toch ook niet om te zijn, het gaat niet om enorme bedragen toch. Eindelijk komt er dus.een vorm van handhaving, iets wat onder de VAR tijd al had moeten gebeuren, dan was het nooit zover gekomen.
Uit alle uitlatingen/publicaties haal ik dit vertrouwensbeginsel ook niet. Wat ik er (in eenvoudige verwoording) uit haal is: 1) Als er via boekenonderzoek bij een opdrachtgever twijfel ontstaat over het ondernemerschap van de ZZP-er leidt niet tot boekenonderzoek bij die ZZP-er. Dit staat op gespannen voet met de bedoelingen van de wet DBA. 2) Als er via boekenonderzoek bij de ZZP-er twijfel ontstaat over het ondernemerschap van de ZZP-er leidt niet tot boekenonderzoek bij diens opdrachtgevers. Men kan toch niet handhaven bij de opdrachtgever. De optie “Als uit boekenonderzoek bij de ZZP-er te weinig ondernemerschap van de ZZP-er blijkt, kan de BD het inkomen van de ZZP-er als ROW kwalificeren” bestaat dus nog gewoon. Ik denk dus dat ZZP-ers die minder dan 3 opdrachtgevers per jaar hebben of meer dan 70% van de omzet bij één bepaalde opdrachtgever halen heel voorzichtig moeten zijn indien zelfstandigenaftrek en MKB korting claimen in hun aangifte.
Sorry hoor, maar waar haal je die laatste wijsheid vandaan? Toen er nog een VAR was, kon je bij de invulling van de VAR aanvraag aangeven dat je minder dan 3 opdrachtgevers had en meer dan 70% van de omzet bij een bepaalde opdrachtgever haalde in 1 jaar en toch een VAR WUO krijgen van de belastingdienst als de overige vragen zo beantwoord waren dat daaruit naar voren kwam dat je een wel degelijke een zelfstandige ondernemer was. En als je de VAR naar waarheid ingevuld had en ook gehandeld had naar wat je tijdens de VAR aanvraag had ingevuld, dan was je gedekt. Daar is een rechtzaak over geweest, waarbij de belastindienst bakzijl moest halen. Dat je door de belastingdienst per definitie niet als zelfstandige gezien wordt als je niet aan de genoemde criteria voldoet is dus gewoon onzin. Sterker nog, de belastingdienst kan beoordelen dat voor een bepaalde opdracht je toch in loondienst was vanwege een aanwezige gezagsverhouding ook al heb je meer bijvoorbeeld 6 klanten verspreid over het jaar. Dat was bij de VAR zo en is bij de wet DBA nog steeds zo, alleen kan in het laatste geval ook de opdrachtgever aansprakelijk gesteld worden.
quote Sorry hoor, maar waar haal je die laatste wijsheid vandaan? Toen er nog een VAR was, kon je bij de invulling van de VAR aanvraag aangeven dat je minder dan 3 opdrachtgevers had en meer dan 70% van de omzet bij een bepaalde opdrachtgever haalde in 1 jaar en toch een VAR WUO krijgen van de belastingdienst als de overige vragen zo beantwoord waren dat daaruit naar voren kwam dat je een wel degelijke een zelfstandige ondernemer was. Rare geschiedenis heeft de BD dan toch met de VAR. Volgens de ondernemerscheck ben je dan geen ondernemer en valt je inkomen onder “overige werkzaamheden”. Ik heb als proefje alle vragen zo gunstig mogelijk ingevuld, en alleen het aantal opdrachtgevers en de omzet bij de grootste opdrachtgever ongunstig ingevuld.
Eddy, de BD is inderdaad onduidelijk bezig hierin. Zo is de ondernemerscheck in 2017 aangepast. In 2016 werd de volgende vraag gesteld bij bedrijfsomgang: “Je hebt meer dan een (1) opdrachtgever per jaar”. Dus als je er 2 in een jaar hebt, kun je deze met ja beantwoorden. In 2017 is deze vraag verandert in “Je hebt minimaal drie (3) opdrachtgevers per jaar.” Vul je hier nee in, dan krijg je inderdaad de melding dat je waarschijnlijk geen ondernemer bent. Dus in 2016 was je nog ondernemer volgens de BD als je 2 opdrachtgevers per jaar had, maar in 2017 geldt dat niet meer? Met die ondernemerscheck laat de BD ook duidelijk zien dat het ze vooral om de zelfstandigen met een eenmanszaak te doen is en niet DGA’s met een eigen BV. De centrale vraag bij deze check is of je een ondernemer voor de inkomstenbelasting bent en recht heb op ondernemersaftrek. Als DGA ben je per definitie geen ondernemer voor de inkomstenbelasting, want je bent in loondienst van je BV. Je BV is in dit geval de ondernemer en je hebt geen recht op ondernemersaftrek.
Ook met 1 opdrachtgever kan je ondernemer zijn, stel je loopt zelf het debiteurenrisico, bijvoorbeeld je opdrachtgever betaalt jou niet wanneer hij zelf niet betaald krijgt, dan ben je nog ondernemer voor de belastingdienst, immers je haalt 1 van de 3 criteria voor ondernemerschap weg, namelijk loon. Ik denk nog steeds dat de DBA een gedrocht van een regeling is evenals de VAR, geen wonder dat deze iedere keer wordt uitgesteld. De BD wil niet tornen aan de zelfstandigenaftrek maar door de DBA naar mijn idee zo beladen te maken zijn er al vele ‘schijn’zelftandigen gestopt met hun onderneming omdat ze zelf ook wel weten dat ze eigenlijk geen ondernemer zijn. Zo blijven de echte zzp’ers over en hoeft men niet aan de zelfstandigenaftrek te komen.
Er zijn een aantal algemene richtlijnen waar men naar kijkt om te beoordelen of er sprake is van ondernemerschap: meer dan drie opdrachtgevers en de omzetverdeling. In de praktijk ligt dat niet zo zwart-wit, ook met 1 opdrachtgever kun je als ondernemer kwalificeren. Voorafgaand aan de invoering van de Wet DBA lag er eerst een ander voorstel, waarbij opdrachtgever en opdrachtnemer via een internetmodule vragen moesten beantwoorden over hun werkrelatie voorafgaand aan het aangaan van de opdracht. Die antwoorden zouden dan leiden tot een beschikking geen loonheffing op het moment dat de opdracht als zelfstandige werd uitgevoerd. Uitvoeringstechnisch kwamen ze niet uit de vragenset en daarom is de Wet DBA er gekomen. Het verkrijgen van de VAR-WUO betekende nog niet dat de Belastingdienst bij een controle niet meer het standpunt mocht innemen dat er geen sprake was van winst uit onderneming. In de praktijk wist iedereen hoe het verzoekschrift voor de VAR-verklaring aangevraagd moest worden of dat ook altijd aansloot bij de feitelijke situatie, betwijfel ik.
Klopt Ewoud, doordat mensen jarenlang (misschien ten onrechte zoals je zegt) een VAR-wuo hebben gekregen zijn ze nu zelf gaan geloven dat ze ondernemer zijn… Maar de situatie is nu anders en langzaam worden de kaders steeds duidelijker door dit soort gelekte memo’s. Ik denk dat de komende jaren flink het mes gezet gaat worden in de ZZP “uren makers” en interimmers, enerzijds door correcties van de Belastingdienst en anderzijds simpelweg door het kopschuw worden van werkgevers (nu al). Ik verwacht dat er weer een opleving komt van de detacheringsbureau’s, die gaan hier garen bij spinnen. En dat is wel jammer, want de toegevoegde waarde daarvan is vaak nihil, zeker voor de professional. Beter worden de “probleem” zzp’ers zelf creatief. En bedenken contracten en constructies (fixed price aannemen?), Zodat ze toch op de een of andere manier zelfstandig kunnen blijven, zonder allerlei lagen ertussen die niets toevoegen. Het blijven mauwen in de media gaat niet helpen, los je probleem op, als je dan echt zo’n ondernemer bent…. Normale ondernemers moeten continue problemen oplossen, die hebben veel vaker te maken met wetswijzigingen die hun bedrijfsvoering raken. Neem bijvoorbeeld boeren, wat die allemaal voor hun kiezen hebben gekregen de afgelopen jaren….
Het wordt mij betreft tijd dat het niet-handhaving-regime wat er nu is wordt aangepast : ” Ga wel handhaven bij opdrachten groter dan (bijvoorbeeld) 800uur per jaar ! ” Praktisch bereik je dan heel veel van de aanbevelingen van de commissie Boot. En diegene die onterecht fiscale voordelen genieten lopen ook een groter risico op correctie.
Ja precies. En dat geeft dan gelijk ook de duidelijkheid waar iedereen om vraagt. Dan weet je waar je aan toe bent, dat is beter dan de huidige onzekerheid.
Goh wat zouden enkele stevige handhavingsacties toch verhelderend werken voor onze arbeidsmarkt. Misschien niet leuk voor de enkeling maar oh zo nodig voor het soepel functioneren van een moderne arbeidsmarkt.
Het door u genoemde vetrouwensbeginsel gaat niet altijd op. De rechter deed een paar weken geleden uitspraak over zzp-ers in de zorg. Die worden meer en meer ingezet ipv mensen met een vast dienstverband. Dit loopt niet altijd goed: vaste medewerkers moeten vaak wel het ziekteverzuim van de zzp-ers oplossen maar kunnen dat zelf niet als declarabele uren opvoeren. In de uitspraak kwam naar voren dat, ookal was overduidelijk dat hier gezagsverhouding, vervanging, en werkinstructie etc. een vast dienstverband lieten zien, de inhurende zorginstelling toch premies moest afdragen mbt tot de ingehuurde zzp-ers. U zegt “geen paniek”, ik zou zeggen: “let op”. https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBGEL:2017:4583
nieuws - CDA wil zelfstandigenaftrek verlagen en zo 100 miljoen extra binnenhalen voor innovatiesubsidie
nieuws - Grote zorgen onder zelfstandig professionals in zakelijk dienstverlening door handhaving Wet DBA
