9 experts over wat we in 2018 kunnen verwachten in de wereld van ZP & Politiek.

 Rond de thema’s ‘zzp & politiek’ staat ons in 2018 weer het nodige te wachten. Althans dat verwachten negen experts toen we ze vroegen wat zijn het komende jaar verwachten. Een mooie mix van optimisme tot oproep tot verzet….

(In dit artikel komen acht andere experts aan het woord over hun verwachtingen voor 2018, maar dan over het thema ‘Professioneel inhuren extern talent’ en ‘De toekomst van werk & organiseren’.)

   ‘Steeds meer nieuwe creatieve oplossingen gezocht’

Josien van Breda 

In 1894 werd de Diamantbewerkersbond opgericht. Met stakingen werden loonsverhogingen en een 9-urige werkdag bereikt. De glorietijd duurde amper 25 jaar. Bond en werkgevers probeerden de prijs hoog te houden door de aanvoer van diamanten te beperken en zzp’ers te dwarsbomen. Drie keer raden wat er gebeurde: de diamantsector verplaatste zich naar Antwerpen.

De les bijna 125 jaar later: omarm nieuwe ontwikkelingen, zoals de gig economy, en zoek nieuwe creatieve oplossingen. Mijn voorspelling is dat hiermee in 2018 een start wordt gemaakt.

Josien van Breda (zelfstandig adviseur)

   ‘De revival van de sociale partners’

Joop der Weduwen 

Politiek Den Haag heeft ingezien dat niet alles maakbaar is zonder medewerking van en draagvlak bij de sociale partners. Mooiste voorbeeld is de wet DBA. Wat een debacle. Dit nieuwe kabinet lijkt in te zien dat het beter niet vanuit een ivoren toren met een nieuw toverstokje de arbeidsrelaties van een miljoen zzp’ers kan gaan regelen. Laten we hopen en verwachten dat de partijen aan de overlegtafel het gezamenlijk belang voor ogen houden en een robuuste oplossing voor dit vraagstuk weten te vinden. Daarbij is de rol van de overheid overigens wel cruciaal. Niet zozeer als wetgever, dat is pas stap twee, maar wel als grootste werkgever van Nederland en grootgebruiker van freelancers. Ook de handhaving moet nu eindelijk eens op professioneel niveau gebracht worden. Daarvoor moet de overheid intern eerst maar eens de boel op orde brengen en moeten de handhavers zich eerst maar eens buigen over de eigen boekhouding.

Joop der Weduwen (Juridisch EHBO)

  ‘2018 wordt een rampjaar voor zzp’ers!’

Mark Bassie  

Het kan zomaar een rampjaar worden voor zzp’ers. Geen werk in overvloed, geen stijgende tarieven en zwarte wolken boven de markt!

Het begint als Minister Koolmees zijn plannen voor de nieuwe Opdrachtgeversverklaring in de ijskast zet, omdat de materie veel complexer blijkt dan gedacht. ’

Wel gaat in de tweede helft van 2018 de huidige wet DBA gehandhaafd worden.

Controleteams van de Belastingdienst treffen in elke organisatie wel zzp’ers aan die werken als gewone werknemers. Interim-managers, verplegers, administratieve ondersteuners, ingehuurde trainers, projectleiders en I’T’ers, niemand ontkomt meer aan de kritische en gretige ogen van de inspecteurs.

Na een eerste paniekgolf breekt spontaan een opdrachtgeversstaking uit. Wie durft nu nog een zzp’er in te huren? De tarieven raken in een vrije val, omdat er opeens meer dan genoeg ’mensen zijn voor de paar opdrachtgevers die wel nog een z’p’er durven in te huren.

De vakbonden steunen deze acties van de Belastingdienst; zij hebben immers altijd al gezegd dat er veel schijnconstructies en schijnzelfstandigen waren.

Intermediairs en uitzend-/ payrollbureaus zijn ook niet rouwig, want als er nog sprake is van inhuur van een zzp’er, dan verloopt dat via hen. Goed voor hun business.

Politici blijken ook niet al te kritisch, want de inkomsten voor de schatkist schieten wel omhoog door alle naheffingen en boetes.

Hierdoor kan 2018 zomaar het jaar worden waarin het Malieveld voor het eerst volloopt met 100.000‘en boze zzp’ers uit het hele land.

Mark Bassie  (Flex-Beheer)

  ‘Eindelijk erkenning voor Modern Werkenden’  

Roos Wouters

“In 2018 worden Modern Werkenden eindelijk erkend als werkenden van wie de wensen en behoeften zich niet laten vertalen naar die van de traditionele werknemer, werkgever en (zelfstandig-) ondernemer. Al zullen de polderpartijen moeite hebben de arbeidsmarkt en het socialezekerheidsstelsel naar de behoefte van deze nieuwe groep te plooien, toch zal de druk, vanuit de markt en vanuit de Modern Werkenden zelf, tot hervorming leiden. De Werkvereniging draagt daar graag aan bij.”

Roos Wouters, aanjager van de Werkvereniging

  ‘Ook Rutte III zal de economische groei niet tegenhouden’  

Herbert Prins 

2018 wordt ook weer een mooi jaar. Het kabinet zal daarin de stormen in het glas water laten uitrazen zonder veel echte acties te ondernemen. De wetten DBA en WWZ blijven een dankbaar onderwerp en leveren weer veel geschreeuw maar weinig veranderingen op. De groeiende vraag dwingt werkgevers tot snelle acties op het gebied van recruitment en inhuur en velen begrijpen dat een langetermijnstrategie en -aanpak nodig is om de cumulatieve resource-planning te borgen. Flexwerk moet duurder worden ten opzichte van vast werk wil men van een echte ‘arbeidsmarkt’ spreken. Risico’s nemen behoort beloond te worden. De vraag blijft of Rutte III de moed heeft om de noodzakelijke maatregelen te nemen. Mensen met een tijdelijk contract of uitzendkrachten moeten meer verdienen dan mensen met een vaste baan.

Herbert Prins (Foraneo)

  ‘Een sociaal stelsel dat iedereen dezelfde basis aan zekerheden biedt’  

Pierre Spaninks

Geen voorspelling, meer een wens. Dat we in 2018 de discussie over werk en zekerheid op een hoger plan weten te brengen, dat we ons bevrijden uit denken in tegengestelde belangen, dat we werk maken van wat verbindt in plaats van wat scheidt. Met als stip op de horizon een sociaal stelsel dat iedereen dezelfde basis aan zekerheden biedt, waardoor we in vrijheid de manier van werken kunnen kiezen die ons past.

 Pierre Spaninks,  ZZP-expert en deelnemer aan de Werkvereniging

 

  ‘Licht aan het eind van de tunnel’  

Annemarie Stel

 

Misschien ben ik ten prooi gevallen aan het algemene optimisme van de laatste maanden – een economie met wind in de rug, meer vacatures en meer werk, mensen die (weer) positief durven te denken – maar ik heb het idee dat er eindelijk zaken beginnen te schuiven.Hoewel het nieuwe kabinet er nog maar net zit, word ik er blij van dat de oude Pavlov-reactie op flexibiliteit – alle flex is fout, weg ermee – is verdwenen en vervangen door genuanceerdere ideeën. Hoewel ik niet helemaal gerust ben op de maatregelen die zelfstandige professionals te wachten staan – verplichte verzekeringen, korten van aftrekposten – zie ik eindelijk de eerste stapjes richting een nieuwe, minder rigide arbeidsmarkt – zoals ik vorig jaar zei: met vrijheid voor wie dat wil en bescherming voor wie dat nodig heeft.

Licht aan het eind van de tunnel, al is het de in de fik gestoken wet DBA! Het zou tijd worden. Nu maar hopen dat de krimpende gevestigde orde – ja, ik bedoel jullie, vakbeweging en werkgevers – zich in 2018 eindelijk constructief gaat opstellen en niet blijft hangen in overtuigingen waar niemand iets aan heeft.

Wat als positief bijeffect heeft dat ik geen blogs meer hoef te schrijven over allerlei flutonderzoek naar ‘de positie van de zzp’er’. Daar heb ik namelijk helemaal geen zin meer in.

Annemarie Stel (Wervingsvisie.nl)

  ‘2018 wordt meer ondernemen in arbeidsvoorwaarden’   

Fedde Monsma

De hybridisering van arbeid zet in 2018 door. De inrichting van werk verandert steeds meer van functies naar taken en opdrachten. De arbeidsmarkt vraagt om maatwerk voor de organisatie én voor werkenden. Individuele maatwerkregelingen zijn steeds gewenster voor flexbanen, payrollers, uitzendkrachten, zzp’ers en in “echte banen”. Het vereist ondernemerschap in arbeidsvoorwaarden, maar ook in eigen loopbanen; HRM gaat een belangrijke strategische rol spelen in bedrijven om aan deze wensen te voldoen.

Centrale afspraken in c’o’s worden een handicap hiervoor en vakbonden krijgen minder voor elkaar doordat de polderparadox zijn tol gaat eisen; de inhoud en bedoeling van arbeidsvoorwaarden(-overleg) wordt langzaamaan uit het oog verloren en behoud van posities wordt leidend. Meer alternatieven als POinActie en De Werkvereniging zullen ontstaan. De langzaam maar gestage erosie en versnippering van de geïnstitutionaliseerde polder zet in 2018 door. Werkenden en organisaties gaan het meer zelf doen.  Huphup!

Fedde Monsma (auteur Poldermodel 3.0)

‘De Wet DBA. Wat was het probleem ook alweer?’  

Hugo-Jan Ruts 

Wanneer ze in Den Haag, onder andere dankzij Deliveroo, vaart maken met een minimum-inhuurtarief voor zzp’ers  (dat, zo voorspel ik, hoger komt te liggen dan de nu genoemde 15 tot 18 euro per uur) en de opt-out-variant voor de bovenkant van de markt (met, zo voorspel ik, een lager tarief dan de nu genoemde 75 euro per uur) en (zo hoop ik) Den Haag ook tot het inzicht komt dat het slim is om korte opdrachten definitief als verkeer tussen ondernemers te beschouwen, dan ebt de aandacht voor de hervorming van de Wet DBA langzaam weg.

Zo ergens rond Prinsjesdag 2018 verzucht iemand in de Tweede Kamer: ‘Wat is het probleem eigenlijk nog’? Waarna een ambtelijk commissie aan het werk wordt gezet om die vraag te beantwoorden. Zo wordt de beloofde discussie over de modernisering van het arbeidsrecht (waar ze op het ministerie van SoZaWe geen zin in hebben) en de lastige webmodule (waar ze bij Financiën geen zin in hebben) vakkundig het moeras in gemanoeuvreerd.

Hugo-Jan Ruts (hoofdredacteur ZiPconomy)