"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Belastingdienst: 6 van de 10 bedrijven handelt onjuist bij inhuur zzp.

12 vervolgonderzoeken naar mogelijk kwaadwillende bedrijven. Nog geen boetes uitgedeeld.

De fiscus heeft 104 bedrijven uit verschillende branches gecontroleerd op naleving van de Wet DBA. Bij 12 bedrijven stelt de Belastingdienst een vervolgonderzoek in, omdat de inspecteurs hen ervan verdenken dat ze bewust zzp’ers inhuren via een schijnconstructie.

Er zijn tot op heden geen boetes uitgedeeld of naheffing opgelegd, schrijft staatssecretaris Menno Snel dinsdag aan de Kamer (zie hier)

De Belastingdienst kondigde vorig jaar zomer aan dat de inspecteurs een steekproef zouden houden onder 104 bedrijven uit diverse branches en sectoren. Dit deden de inspecteurs  in het kader van het “Toezichtsplan Arbeidsrelaties”, de controle op de naleving van de Wet DBA.

Wel onderzoek, geen boetes

De handhaving van de Wet DBA is opgeschort tot in ieder geval 1 januari 2020. De fiscus legt tot die tijd geen boetes op, behalve dan aan ‘kwaadwillende’ bedrijven. Maar voordat een bedrijf zo’n boete op de mat krijgt, vindt eerst een onderzoek plaats. En dat kan volgens de fiscus ‘enkele jaren’ duren. Dat er nog geen boetes zijn opgelegd tijdens de steekproef, is dus niet verrassend. Bij twaalf bedrijven wordt nu vervolgonderzoek ingesteld. “Het vermoeden van kwaadwillendheid wordt onderzocht”, schrijft de staatssecretaris. “Dit komt bovenop het onderzoek dat bij 8 opdrachtgevers al plaatsvindt naar kwaadwillendheid.”

Staatssecretaris Snel wijst op de zware bewijslast voor de Belastingdienst als argument waarom er geen boetes zijn uitgedeeld. Zijn voorganger Wiebes had het ook met regelmaat over de ‘coachende rol’ van de Belastingdienst in dit dossier.

Minder dan de helft doet het goed

Uit de 102 bedijfsbezoeken kwam de Belastingdienst bij 45 bedrijven tot de conclusie dat er ‘voldoende kennis en ervaring met de huidige zzp-wetgeving (is) en de wet op de juiste manier wordt toegepast’. Dat is dus iets minder dan de helft.

Bij de overige 59 bedrijven trekt de Belastingdienst “de conclusie dat bij het merendeel van de opdrachtgevers sprake lijkt van in meer of mindere mate onjuist handelen.”

De staatssecretaris geeft een opsomming van wat er onder andere mis was:

  • De werkzaamheden van de zzp’er zijn een wezenlijk onderdeel (kernactiviteit) van de bedrijfsvoering, wat een aanwijzing kan zijn voor werken in dienstbetrekking.
  • Er is geen vervanging van de zzp’er mogelijk of wenselijk, en er lijkt tevens sprake te zijn van gezag.
  • De zzp’er heeft geen mogelijkheid om zelfstandig zijn werk in te delen.
  • De duur van arbeidsrelatie is dermate lang dat het werk van de zzp’er lijkt te zijn ingebed in de organisatie.
  • Er lijkt sprake van een fictieve dienstbetrekking.
  • Er wordt niet conform de modelovereenkomst gewerkt.

Dit zijn punten die ook in het nieuwe Handboek Loonheffingen 2019 zijn opgenomen. Daarin is nog sprake van ‘indicaties’, uit de brief wordt niet duidelijk hoe zwaar de Belastingdienst deze punten nu weegt. Dat is wel relevant.


lees ook: 


Waarom houden zij zich niet aan de wet?

De Belastingdienst vroeg de bedrijven waarom zij zich niet aan de regels houden.

  • Opdrachtgevers vinden de huidige wet- en regelgeving inzake de kwalificatie van een arbeidsrelatie complex en tijdrovend;
  • De meeste opdrachtgevers zijn gemotiveerd om de wet- en regelgeving goed toe te passen, maar staan daarbij voor het dilemma om hun concurrentiepositie te behouden;
  • Op de krappe arbeidsmarkt is niet altijd voldoende personeel voorhanden dat bereid is om de werkzaamheden in loondienst te verrichten;
  • De (fiscale) voordelen van het ondernemerschap voor opdrachtnemers kunnen zwaarder wegen dan de zekerheden die een dienstbetrekking hen biedt;
  • Ingehuurde personen willen per se werken als zzp’er. Dit geldt vooral in sectoren waar toenemende krapte op de arbeidsmarkt bestaat, zoals de ICT, het onderwijs en de zorg.

Een interessante opsomming die duidelijk maakt hoe opdrachtgevers momenteel afwegingen maken, ook bij het ontbreken van scherpe regels over wanneer je nu wel of niet zzp’ers kan inzetten.

Snel schrijft tot slot: “Bij de Belastingdienst melden zich ook steeds meer bedrijven die willen voldoen aan wet- en regelgeving maar zich ‘gedwongen voelen’ met opdrachtnemers te werken omdat opdrachtnemers niet meer in dienst willen treden en liever zzp-er zijn. De Belastingdienst is echter niet in staat om bij alle bedrijven tegelijkertijd onderzoek te doen. De Belastingdienst staat dan ook voor de uitdaging een toezicht- en handhavingsstrategie uit te werken die niet  leidt tot marktverstoring en een gelijk speelveld creëert.”

Zoals aangekondigd wordt het handhavingsmoratorium afgebouwd na invoering van nieuwe wetgeving. Gezien het hoge percentage opdrachtgevers dat niet werkt conform wat de Belastingdienst verwacht, valt er nog wel wat te doen in het geven van helderheid over die regels en in de voorlichting daarover.

Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts

7 reacties op dit bericht

  1. Een vermakelijke maar niet verrassende uitkomst.
    Ik begrijp alleen de toevoeging over de “(fiscale)” voordelen van ondernemerschap niet.
    Dat ze er zijn weet ik, maar van alle concullega’s die ik ooit heb gesproken over zzp-er zijn (in mijn branche), heb ik hier echt nog nooit iemand over gehoord. Volgens mij is dat echt geen reden om werk als zzp-er aan te nemen i.p.v. in loondienst.

    Het zou aardig zijn wanneer het onderzoek ook bij de ministeries plaats zou vinden.
    Ik denk dat daar nl precies dezelfde uitkomst zal zijn.

    Wat ik jammer vind is wel dat er in toenemende mate rechtsongelijkheid begint te ontstaan tussen gedetacheerde ICT-ers en zzp ICT-ers. Beide worden als externe ingehuurd voor exact dezelfde klus, afdeling, bedrijf, voor dezelfde (lange) duur.
    De gedetacheerde ICT externe mag blijven, en de zzp ICT externe moet weg vanwege deze ondoordachte wet.
    En vanwege de krapte op de markt wordt er géén vaste medewerker gevonden, zijn er ook nog steeds te weinig gedetacheerde externen, en dus gaat het werk naar India of andere outsourcing partijen.
    Daardoor vervallen uiteindelijk ook de banen van de vaste medewerkers.
    Dit heb ik nu de afgelopen jaren sinds dit DBA geneuzel speelt al twee maal gezien bij grote bedrijven in NL.
    Door de outsourcing worden er in NL minder nieuwe krachten opgeleid, en wordt de druk op bestaande (Specialistische) ICT-ers alleen maar groter, wat weer tot bovenstaande leidt bij andere bedrijven. En zo gaat de sector kapot.
    Al met al dus een bijwerking die volgens mij nooit beoogd was, door een wet die zwakken moest beschermen en extra vaste banen creëren….

    • De centrale overheid is de eerste die hand in eigen boezem moet steken. Als je daar als zelfstandige ICT-er aan de slag wil, dan moet je wel bereid zijn om gelijk een opdrachtovereenkomst van een jaar aan te gaan. Een overeenkomst van 3 maanden met optie tot verlenging (wat bij veel commerciele bedrijven gangbaar is) zit er niet in. Waarom, de inkoopafdelingen van de overheid hebben geen zin om elke keer die contracten te verlengen, dan wel weer een uitvraag te moeten doen voor nieuwe inhuur. Sterker nog, ik heb mijn intermediair erop gewezen dat een contractbijlage van de overheidsinstantie waar ik aan de slag zou gaan niet klopte mbt de modelovereenkomst die ik met hun zou afsluiten en dat ze dit aan moesten kaarten bij die overheidsinstantie. Reactie van de inkoopafdeling van die overheidsinstantie was dat ze nog geen tijd hadden gehad om DBA-proof te worden en dat ik het maar moest accepteren of anders de opdracht maar niet moest doen! (Heb de reactie in mijn mailbox). De accountmanager van de intermediair wist me te vertellen dat ze bij die inkoopafdelingen allemaal denken, “wij worden toch niet gecontroleerd door de belastingdienst’.

      Ik ken daarnaast heel wat ICT-zzp’ers die al jaren bij dezelfde centrale overheidsinstantie aan de slag zijn. En ze doen vaak ook nog werk dat interne collega’s ook doen (of door internen gedaan zouden moeten worden…)

      Sowieso mag de belastingdienst eerst eens bij zichzelf te raden gaan, voordat ze andere organisaties gaan lastigvallen. Ze hebben daar een legio aan ICT-zzp’ers aan het werk. Van de week stonden er twee aanvragen uit voor ICT-architecten, beiden een domeinarchitect. Zzp’ers mogen daar ook op reageren. Een domeinarchitect is gewoon een lijnrol binnen de overheid. Dat is echt geen tijdelijk functie.

      Maar ja, zelfstandige ICT-ers wil de overheid ook eigenlijk helemaal niet aanpakken, want de meesten zitten qua tarief ruim boven de 75 Euro en leveren toch genoeg belastingcenten op. Want daar gaat dit hele verhaal natuurlijk om. En ze kunnen niet meer zonder hen.

      Dus dat lijstje met wat er mis is en waarom men zich niet aan de regels houdt geldt ook voor de meeste (centrale) overheidsinstanties.

  2. Als er nou voor iedereen werk is op hun
    niveau en goed salaris krijgen dan hoeven zij niet als zz-pers te werken.
    Er moet gezorgd worden dat er werk is
    voor iedereen.

    • Misschien dat Rob denkt dat ZZ-pers zielig zijn en maar al te graag een vaste baan willen. Maar ik kan je verzekeren, zowat mijn hele vriendenkring werkt als zelfstandig professional, en geen van hen ziet ook maar de geringste behoefte in een vaste baan. Een hond heeft een baas.. ik niet is het adagium.

      • Dat klopt, als hoogopgeleide wil je goed betaald worden, maar ook vrijheid, zeggenschap over je eigen leven. Dus Elf bepalen hoelang en wanner je vakantie neemt, hoe laat je begint, hoe laat je stopt, wanneer je thuis werkt, en hoeveel.uur je werkt. Als zzp’er heb je al deze zaken grotendeels zelf in de hand (anders doe je iets niet goed en ben je wellicht ook niet zelfstandig)

        Als bedrijven die zaken bieden, dan is hun personeel blij en willen zzp’ers oom wel een (vaste) baan denk ik.
        Maar bedrijven proberen ook in 2019 nog om werknemers uit te knijpen, net genoeg geven qua loon en vrijheid, zodat ze net niet weg gaan. Dat dit de werkmoraal niet ten goede komt hebben ze vaak niet door. Maar al te vaak meegemaakt, dat de ingehuurde de kar moesten trekken in een project en dat de vasten die erop zaten mopperkont en waren. Overwerken wil een zzp’er vaak wel (volledig betaald natuurlijk), een vaste werknemer krijgt soms niet eens overuren betaald.

  3. Ik neem aan, dus zonder inhoudelijke kennis, dat de belastingdienst met die 104 bedrijven niet ook naar zichzelf heeft gekeken.
    In de regio Apeldoorn, maar ook bij andere vestigingen, is de BD een grote afnemer van ZZP-ers. Zowel de redenen om dit te doen als de fouten die er formeel bij gemaakt worden passen vrijwel allen ook bij de werkwijze van de BD.
    Als de reden is dat je niemand anders kunt vinden maar wel mensen die graag als ZZP-er van de ene naar de andere opdracht blijven wisselen dan zou daar formeel niets mis mee moeten zijn. Er wordt een behoefte ingevuld. De ZZP-er is dan niets meer of minder dan een éénpersoons detacheringsbureau.

    • Dat is niet helemaal waar, want hij of zij betaald een groot deel van de sociale premies niet, wat wel het geval is bij iemand die in loondienst is bij een detacheerder.
      Tijdelijk een goed omschreven klus uitvoeren is prima, maar jarenlang blijven hangen 40 uur per week is meer een virtueel dienstverband.

      Je hebt wel een goed punt de de BD zich er zelf ook schuldig aan maakt, hoe vreemd dat ook moge klinken.