FNV: Onderzoek Belastingdienst noopt tot acuut handelen van het kabinet

De belastingdienst heeft bij 104 bedrijven uit verschillende branches onderzocht of de regels rondom het werken als zelfstandige goed worden toegepast. Dat blijkt in de meeste gevallen niet zo te zijn. Bij 59 van de 104 bedrijven blijken de regels niet goed toegepast te worden. In 12 gevallen wordt verder onderzoek gedaan door de belastingdienst om te bezien of er sprake is van kwaadwillendheid. Er zijn (nog) geen boetes opgelegd.

Opdrachtgevers geven aan dat zij de huidige wet- en regelgeving inzake de kwalificatie van de arbeidsrelatie “als complex en tijdrovend ervaren”.  Wel zouden de meeste opdrachtgevers gemotiveerd zijn om de wet- en regelgeving goed toe te passen, maar daarbij voor het dilemma staan om hun concurrentiepositie te behouden.

Een zelfstandige moet een eerlijk tarief betaald krijgen, waaruit ondernemersrisico’s kunnen worden afgedekt en pensioen kan worden opgebouwd

Marjan van Noort, manager expertise centrum zelfstandigen FNV : “dat is juist waar de schoen wringt. Het kan niet zo zijn dat zelfstandigen worden ingehuurd zodát een opdrachtgever een betere concurrentiepositie kan behouden. Dat betekent namelijk dat de zelfstandige voor de opdrachtgever mínder kost dan een werknemer. En dat kan nooit de bedoeling zijn. Een zelfstandige moet een eerlijk tarief betaald krijgen, waaruit ondernemersrisico’s kunnen worden afgedekt en pensioen kan worden opgebouwd. “

Ongewenste effecten niet handhaven

Tegelijkertijd constateert de belastingdienst ook een ander fenomeen. Daar waar sommige opdrachtgevers erkénnen dat de arbeidsrelatie wellicht toch een dienstbetrekking moet zijn, lopen zij tegen het probleem aan dat de ingehuurde personen niet in dienst willen. Of dit ook bij de ingehuurde personen is gecheckt, wordt niet erg duidelijk uit de brief.

Wel ziet de FNV dit fenomeen steeds meer toenemen, met name in sectoren waar het werk voor het oprapen ligt en de werkdruk hoog is. Voorbeelden uit de zorg laten zien dat helaas ook hier een onwenselijke situatie optreedt. Mensen gaan uit dienst en laten zich weer inhuren als zelfstandige, maar hoeven zich dan niet meer te houden aan roosters, nachtdiensten en administratieve rompslomp. De werkdruk voor de achterblijvers wordt nog hoger. Van Noort: “het kan toch niet zo zijn dat we straks alleen nog maar overdag zorg kunnen krijgen? Zo maakbaar is het leven niet. Handhaving is essentieel om ook deze maatschappelijke neveneffecten tegen te houden.”

Meer doen dan advies geven

Tussen de regels door verwijst de staatssecretaris ook naar de recente uitspraak in de zaak van Deliveroo: “Overigens is het zo dat als er tegengestelde rechterlijke uitspraken liggen over een concrete casus er sprake kan zijn van een pleitbaar standpunt van partijen. Kwaadwillendheid is dan niet aan de orde.”

Van Noort: “we hebben eerder gezien dat het kabinet niet in staat blijkt onderscheid te maken tussen de uitkomsten van twee hele verschillende procedures over één bedrijf. De eerste was een individueel geval, de tweede gaat over alle bezorgers van Deliveroo als groep. Als er sprake is van een dienstbetrekking, hetgeen bij Deliveroo is vastgesteld door de rechter, is er sprake van kwaadwillendheid als je die rechterlijke uitspraak naast je neerlegt. Een beter bewijs is er niet na een oordeel van de rechter.”

Niet alleen gesprekken voeren en adviezen geven, maar ook daadwerkelijk een naheffingsaanslag opleggen

FNV roept al langer op om de handhaving per direct weer op te pakken. Van Noort: “en dan bedoelen we niet alleen gesprekken voeren en adviezen geven, maar ook daadwerkelijk een naheffingsaanslag opheffen. Wij vinden het onacceptabel dat zelfstandigen worden ingehuurd om op arbeidskosten te besparen. Zelfstandigen verdienen een stevige positie op de arbeidsmarkt en moeten worden beloond om hun flexibiliteit en expertise. Dat kan als de Wet DBA wordt gehandhaafd en zelfstandigen en werknemers worden ingezet waar dat logisch is. Dan komt de balans op de arbeidsmarkt weer terug.“