Betaalbare AOV en pensioen voor zp’ers: In Canada is dat vanzelfsprekend

In tegenstelling tot Nederland zijn in Canada een betaalbare arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) en een pensioen (AOW en andere pensioenregelingen) beide met hun aanvullende opties al decennia een feit voor alle werkenden, inclusief zelfstandige ondernemers. Het grootste verschil met Nederland is dat in Canada beide grotendeels geregeld zijn door de overheid en/of werkgevers en veel minder door commerciële partijen. Volgens Statistics Canada zijn er 2.9 miljoen zelfstandige ondernemers op een bevolking van iets meer dan 37 miljoen.

Alle Canadezen kunnen in principe een AOV afsluiten. Zelfstandige ondernemers betalen een zelfstandige premie, hun eigen gedeelte en het gedeelte van de werkgever (dus: het deel van de premie dat bij werknemers door hun werkgever wordt betaald). Het lijkt natuurlijk veel, maar is niet meer dan logisch als je je eigen werkgever bent. Bovendien lijkt het ook makkelijker om een goede uitkering te ontvangen dan bij de privé-verzekeringen in Nederland het geval is: iemand die tijdelijk niet kan werken of deels of volledig arbeidsongeschikt raakt vanwege blessure of ziekte ontvangt tussen 60 en 85% van een gewoon inkomen tot een bepaald maximum.

Eén instantie

Voor alle werkenden in Canada is er één nationale overheidsinstantie, de Canada Employment Insurance Commission (CEIC), die alle uitkeringen omtrent werk regelt. Zorg en bijstand zijn op provinciaal niveau geregeld: Canada is zeer groot, en het is logisch om deze zaken aan de provincies die hun eigen inwoners het beste kennen over te laten. De Franstalige provincie Québec is een uitzondering en heeft onder andere zijn eigen immigratiebeleid, belastingstelsel, onderwijs, commissie voor gezondheid en veiligheid op het werk die AOV regelt en een pensioensysteem. Er is geen dubbele belasting maar inderdaad soms meer administratie voor de 8.4 miljoen inwoners van Québec. Broodfondsen of bedrijven die een pensioenfonds opzetten als gat in de markt zijn niet nodig. Zulke initiatieven in Nederland leggen vooral bloot hoe slecht het systeem in Nederland functioneert als je niet in loondienst ben.

Wat betreft pensioen hebben alle Canadezen een AOW, dat laatste gecombineerd met sparen samen met een werkgever of een aparte spaarregeling die aftrekbaar is, dus vergelijkbaar met Nederland. Maar zelfstandige ondernemers doen hier ook aan mee door een premie af te dragen. Als ze in Québec werkzaam zijn, wordt dat geharmoniseerd. En extra sparen kan altijd. In Nederland bestaat een pensioenregeling voor zelfstandige ondernemers zoals in Canada niet: er is een AOW en voor een aanvullend pensioen moeten mensen bij een privé-verzekeraar aankloppen. Bovendien is het voor de meeste zelfstandigen niet te betalen.

Versplinterd

In Nederland is veel versplinterd: een privé-verzekeraar voor zorg, een lokale overheid voor mantelzorg, het UWV voor bijvoorbeeld een uitkering en ga zo maar door: Er zijn te veel verschillende instanties en partijen. Dat is al moeilijk voor de meeste Nederlanders, laat staan voor nieuwkomers. Wij weten ook inmiddels dat het UWV intern niet goed functioneert.

Of er in Nederland een betaalbare AOV voor zelfstandige ondernemers gaat komen is zeer de vraag. Ook niet onbelangrijk is dat zorg gratis is voor alle Canadezen, vergelijkbaar met de NHS [National Health System] in het Verenigd Koninkrijk. Niemand gaat daarvoor de armoede in zoals in de Verenigde Staten.

Andere dingen die geen punt zijn: kleine ondernemers hoeven geen btw af te dragen zowel op nationaal als provinciaal niveau als ze minder verdienen dan CDN 30,000 (EUR 20,522). Zelfstandige ondernemers hebben ook geen BSN-nummer in hun btw-nummer en zzp’ers hoeven niet ingeschreven te worden bij de KVK. Gelukkig komt Nederland er eindelijk achter dat kleine zelfstandigen niets hebben aan het innen van btw om vervolgens het weer terug te krijgen door de kleine ondernemersregeling (KOR) en dat een BSN-nummer als btw-nummer ontzettend dwaas was en wordt vervangen, alhoewel op een onhandig manier.

Niet uit te leggen

Deze ‘Nederlandse toestanden’ zijn niet uit te leggen aan mijn vrienden en familie in Canada. Hopelijk is het beeld van ‘zo kan het ook’ uit te leggen aan Nederlandse belanghebbenden die echt voor een vernieuwde arbeidsmarkt voor moderne werkenden staan.

Auteur: Natasha Cloutier