Nieuwe testversie webmodule beoordeling arbeidsrelatie blijkt complex

De tweede testversie van de webmodule is voor een periode van 1 maand openbaar gemaakt. De bouwers van deze webmodule, die opdrachtgevers duidelijkheid moet geven of een bepaalde opdracht wel of niet door een zelfstandige uitgevoerd kan worden, willen de feedback op deze versie gebruiken om de definitieve versie aan te scherpen. Daarnaast worden de ingevulde antwoorden (die zijn anoniem) gebruikt om een analyse te maken op welke manier opdrachtgevers nu met zzp’ers omgaan.

Ook deze versie van de webmodule geeft geen inzicht in de prangende vraag: hoe zwaar wegen de verschillende criteria? Duidelijk is dat geen enkel criterium apart leidt tot de conclusie dat er geen zzp’er ingezet kan worden. Een samenhang van de criteria kan leiden tot een negatieve beoordeling. Het blijft dus nog ongewis hoe die weging is.

Overigens werd gisteren bekend dat de grootste werkgevers- en werknemersorganisaties negatief oordelen over de Wet minimumbeloning zelfstandigen en de Wet Zelfstandigenverklaring. Een advies dat het Kabinet lastig naast zich neer kan leggen. Deze webmodule staat daar op zich los van. Het is op dit moment nog niet duidelijk wat de Kabinetsreactie op deze kritiek is en wat dat betekent voor de webmodule.

• Lees ook dit artikel voor meer achtergrond over de webmodule

De webmodule wordt geen verplichting. Wanneer er geen twijfel is dat iemand als zzp’er kan worden dan kan gewoon een overeenkomst afgesloten worden. Ook kan gewerkt blijven worden met de bestaande (branche) modelovereenkomsten of vooraf een beoordeling aangevraagd worden bij de Belastingdienst (vooroverleg).

De vragen

De webmodule in zijn huidige vorm bestaat uit een 44 tal vragen die aan een opdrachtgever gesteld worden.

Voor de variant ‘aangenomen werk’ (‘stoffelijk werk’) zit er ergens een afslag in de vragenlijst, waardoor zij een korte vragenlijst krijgen.

Ook bemiddelingsbureaus kunnen de webmodule gebruiken, daar is op enig moment een optie voor. Ze krijgen vervolgens wel exact dezelfde vragen als andere opdrachtgevers.

De 44 vragen komen niet uit de lucht vallen. Het gaat immers niet om nieuwe wetgeving of regels maar om een manier om antwoord te krijgen op basis van bestaande wetgeving en jurisprudentie. Veel vragen zijn een afgeleide wat er nu al in het Handboek Loonheffingen staat.

algemene vragen

Om een goed antwoord te geven op de eerste set aan vragen is toch wel de nodige basiskennis arbeidsrecht nodig. Bij vragen over aanneming van werk, fictieve dienstbetrekking, de gelijkgesteldenregeling, rechtspersonen en het verschil tussen de resultaatsverplichting en inspanningsverplichting staat wel een toelichting. Maar het blijft weinig toegankelijk voor een gemiddelde opdrachtgever voor wie het inhuren van een zzp’ers geen dagelijkse kost is.

omschrijven activiteiten

Verder moet bij een tweetal open vragen de invuller (=opdrachtgever) een beschrijving geven van de kernactiviteiten van de eigen organisatie en omschrijven welke werkzaamheden door de opdrachtnemer worden verricht.

Dit is waar opdrachtgevers die veel verschillende zelfstandigen inhuren bang voor zijn: het betekent dat ze voor elke aparte opdracht de webmodule moeten invullen. Ook omdat er vragen zijn over de lengte van de opdracht die vaak per zelfstandige verschilt.

regelvrijheid

De overige vragen gaan over bekende thema’s. Bijvoorbeeld in hoeverre iemand zich kan laten vervangen en wie de contractvoorwaarden bepaalt. En vragen over de mate van vrijheid om de inhoud van de opdracht zelf te bepalen dan wel vrijheid over tijd en plaats.

wezenlijk onderdeel

In het verlengde daarvan ook de vraag of werkzaamheden een ‘wezenlijk onderdeel’ van de bedrijfsvoering uitmaakt is interessant om zien. Over de juridische onderbouwing van dit criterium heeft Boris Emmerig hier op ZiPconomy al eens zijn vraagtekens gesteld (met deze tegenreactie van Jeroen Ermers).

Interessant is de toelichting bij de term ‘wezenlijk onderdeel’: een HR manager bij een bedrijf of IT-er bij een bank is voor de bouwers van de webmodule een ‘wezenlijk onderdeel’ van de bedrijfsvoering. Dat is dus een bredere benadering van deze definitie, waar veel ingehuurde zelfstandige professionals onder zullen vallen.

vergelijking met werknemers

In het verlengde daarvan een aantal interessante vragen over de vergelijking tussen de werkzaamheden van medewerkers en zelfstandigen:

lengte en inzet per week

Vragen omtrent de lengte van de opdracht en inzet per week staan niet het Handboek. Interessant wordt wel hoe zwaar deze vragen gaan wegen.

Drie opties

De webmodule wordt geen verplichting. Wanneer er geen twijfel is dat iemand als zzp’er ingehuurd kan worden dan kan gewoon een overeenkomst afgesloten worden. Ook kan gewerkt blijven worden met de bestaande (branche) modelovereenkomsten of vooraf een beoordeling aangevraagd worden bij de Belastingdienst (vooroverleg).

Na de beantwoording van de vragen kan de uiteindelijke webmodule drie mogelijke uitkomsten geven:

1. Een verklaring dat een opdracht buiten dienstbetrekking verricht kan worden. De opdrachtgever heeft dan de zekerheid dat er geen loonheffing hoeft ingehouden te worden (tenzij er blijkt dat er in de praktijk anders wordt gewerkt dan wat bij de antwoorden is aangegeven).
2. Er volgt “een indicatie dienstbetrekking”. Dit wil volgens het kabinet “niet zeggen dat de arbeidsrelatie per definitie een dienstbetrekking is”, maar het is wel een sterke indicatie en daarmee advies om een ander type contract af te sluiten of de werkzaamheden anders in te richten. Een indicatie dienstbetrekking heeft geen rechtsgevolgen.
3. Een derde mogelijke uitkomst is: “Er kan geen oordeel gegeven worden.”

Zoals gezegd: deze testversie geeft na het beantwoorden van de vragen nog geen uitslag.

Dossiervorming

Een niet onbelangrijk detail dat nog niet bekend is, is de manier waarop het antwoord van deze webmodule omgezet wordt tot een dossier. Een belangrijk punt, zeker voor opdrachtgevers die veel zelfstandigen inhuren.