‘De arbeidsmarkt heeft een Urgenda-zaak nodig’

“Het is typisch de gedoogcultuur in Nederland. Als twee regels geen effect opleveren, dan verzinnen we er een derde bij, in plaats van die eerste twee te handhaven,” aldus Jurriën Koops, directeur van de  Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU). De brancheorganisatie voegt zich bij een brede groep organisaties en professionals die het voorstel voor een minimumtarief voor zzp’ers afwijzen.

Dit  minimuminhuurtarief draagt volgens de ABU  ‘niet of onvoldoende bij aan een goede regulering van het zzp-schap, noch een goede ordening van de arbeidsmarkt’.

Volgens Koops legitimeert een minimuminhuurtarief een te lage prijs en hij vreest dat zzp’ers daardoor juist vaker worden ingezet voor werk dat niet door een zelfstandige gedaan hoort te worden. “Voor je het weet ontstaat de indruk dat alles kan, als je maar minimaal 16 euro betaalt.”

Handhaving

Koops ziet tal van voorbeelden in de markt waar het wat hem betreft misgaat. “Noem me maar een fundamentalist op dit vlak. Maar zzp-afwassers, zzp- house-keepers die op de minuut nauwkeurig moeten werken, zzp-medewerkers in logistieke centra: dat zijn wat mij betreft echt geen zelfstandig ondernemers.”

Volgens de directeur van de ABU moet de overheid nu ingrijpen. “Anders is het hek van de dam”, vreest hij. Hij verwijst naar de Wet Arbeidsmarkt in Balans, die in januari ingaat en  (flexibele) arbeid duurder maakt, terwijl wetgeving over zzp’ers nog op zich laat wachten. “Een uitzendconstructie omzetten naar zzp-bemiddeling via een platform is niet zo ingewikkeld. Uitzenders zijn ondernemend genoeg om dat vlug op te pakken. Maar dit moet je als maatschappij niet willen. Ik snap niet dat de Belastingdienst niet simpelweg  de Amsterdamse horeca inloopt. Het moet toch een koud kunstje zijn om daar aan te tonen dat al die zogenaamde zzp’ers daar een gezagsverhouding hebben.”

In uren daalt de uitzendsector al 14 maanden, in omzet ook al 9 maanden, zo laat de ABU marktmonitor zien. ABU-directeur Jurriën Koops: “De daling is wel een stuk minder sterk dan in 2009 3. De groeiverwachting van de economie neemt af en dat merkt onze sector als eerste. Ook krapte op de arbeidsmarkt remt de branche. Daarbij zien we dat door de Wab  klanten uitzend vervangen door zzp,  en vaste krachten. De marktmonitor meet echt alleen uitzendomzet. Veel leden kunnen dat compenseren met andere vormen van dienstverlening.” Volgens Koops heeft de uitzendsector zeker toekomst. “Vooral voor nichespelers, spelers met schaalgrootte en ondernemers die de relatie met de kandidaat centraal stellen dus.”

Waarde van werk centraal stellen

Het is hard nodig dat de neerwaartse spiraal stopt, zowel qua prijs als qua sociale bescherming van werkenden. “Een van onze bestuursleden trok onlangs een terechte parallel met de Urgenda-zaak. Pas na deze rechtszaak kwam de politiek in beweging rond het thema klimaat. Zoiets zou ook in de arbeidsmarkt nodig zijn. Een zaak die de overheid dwingt haar eigen regels te handhaven. Ook in de uitzendsector. Ondernemers die de wet overtreden komen daar nu te makkelijk mee weg.”

De waarde van werk moet wat betreft Koops uitgangspunt zijn op een duurzame arbeidsmarkt. “We moeten ons inzetten om werkgeluk te maximeren en risico’s zo goed mogelijk collectief af te dekken. Met daarbij voldoende keuzevrijheid. Minder contractvormen met wel duidelijkere voorwaarden En een heldere definitie van ondernemerschap voor zzp’ers. Minder verschillen in sociale zekerheid en fiscaliteit zorgen er ook voor dat er minder oneigenlijke mogelijkheden zijn om te concurreren op prijs.”

Borstlap

Koops kijkt met belangstelling uit naar de voorstellen van de commissie Borstlap. Al zal het waarschijnlijk nog jaren duren voordat die voorstellen ook omgezet zijn in nieuwe wetgeving. “Als we met z’n allen blijven wachten op de overheid, dan duurt de toekomst wel erg lang,” zegt hij: “Daarom moeten wij als markt de waarde van werk centraal stellen en niet de prijs. Het is een gesprek tussen onze leden, hun klanten en andere stakeholders. De politiek hoeft niet leidend te zijn, maar moet wel de grote lijnen uitzetten.”

Het initiatief van een aantal grote werkgevers in de financiële sector om met een werkcode te komen, vindt Koops interessant. “Ik kan me uitstekend vinden in de uitgangspunten. Ik zeg er – net als bijvoorbeeld de Werkvereniging – wel bij: betrek ons erbij. Uiteindelijk zullen we het toch met elkaar moeten doen.”