Ophef in cultuursector over partnertoets

Voor dirigent Tom Suters is de maat vol. Hij is zelfstandig ondernemer en door de coronacrisis verloor hij zijn opdrachten, net als vele anderen in de cultuursector. Maar hij kan geen aanspraak maken op de Tozo (Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers) door de partnertoets.

De partnertoets houdt in dat als het gezinsinkomen door het inkomen van een partner boven bijstandsniveau blijft, een zelfstandige geen Tozo-steun krijgt. Bijstandsniveau betekent een maximum van 1536 euro netto voor twee partners.

Petitie tegen de partnertoets

Suters noemt de partnertoets een ingrijpende, onbillijke maatregel. “Zzp’ers worden hiermee benadeeld ten opzichte van werknemers. De Tozo steekt schril af tegen de NOW-regeling.”

Daarom is Suters een petitie begonnen, waarin hij pleit voor het afschaffen van de partnertoets. De petitie wordt ondersteund door de Werkvereniging en ontving in de eerste week direct honderden digitale handtekeningen.

Zoom is geen optie

Aanleiding voor de petitie is dat Suters zijn werk niet meer kan uitvoeren. Sommige ondernemers kunnen met creatieve online oplossingen toch hun werk uitvoeren, maar dat geldt niet voor iedereen. “Online bijeenkomen en repeteren via Zoom is voor een koorzanger geen optie. Dat gaat technisch niet.”

Nederland kent naar schatting 1.700.000 koorzangers. Het merendeel van deze zangers komt op vrijwillige basis bij elkaar, vanuit allerlei kerkelijke stromingen en van alle leeftijden. Vaak hebben koren een bestuur, penningmeester en betaalde dirigent. Werkzaam als zzp’er, vallen zij onder de Tozo-regeling.

Tozo 4 wordt uitgebreid met vermogenstoets

De Tozo 3 is beschikbaar sinds 1 oktober en heeft de partnertoets als voorwaarde. Bij de Tozo 4, die beschikbaar komt vanaf 1 april 2021, komt er nog een voorwaarde bij: de vermogenstoets. Daar hebben ondernemers in de cultuursector wat minder last van. Zij hebben vaak relatief lagere financiële buffers en dus minder te vrezen van de vermogenstoets. Suters: “Het grote probleem is de partnertoets, daardoor vallen kleine zelfstandigen met groot omzetverlies buiten de boot.”

Onder de cultuursector vallen bioscopen, theaters, musea, bibliotheken en beeldende kunst. Denk hierbij ook aan de pianoleraar, het lokale muziekfestival en het kleinschalige kunstenaarsinitiatief. Volgens cijfers van het CBS was het aantal zelfstandige ondernemers in de culturele sector voor de coronacrisis opgelopen tot meer dan een miljoen.

Grote verschillen in verdeling culturele steun

Volgens Suters worden professionals in de amateurkunst nog extra benadeeld omdat ze ook geen aanspraak kunnen maken op 480 miljoen euro steun via gemeentes.

Naast de Tozo voor zzp’ers, is er namelijk ook coronasteun voor de culturele sector op gemeenteniveau. Gemeentes bepalen zelf hoe zij de toegezegde coronagelden besteden.

Het aantal en de variatie aan culturele instellingen verschilt enorm per gemeente. Terwijl de ene gemeente het lokale theater behoudt, stopt de andere gemeente de coronagelden in kunstenaarsateliers. Hierbij krijgen grotere en middelgrote culturele instellingen meer aandacht dan kleinschalige eenmanszaken. “Zuur”, vindt koordirigent en muziekproducent Tom Suters, “de professionals in de amateurkunst piesen naast het potje.” Gevolg is het verdwijnen van kleinschalige initiatieven.

Culturele Taskforce

Binnen de cultuursector verzamelen professionals zich in diverse branche-, beroeps- en belangenorganisaties. Een samenwerkingsverband daarvan heeft een Taskforce opgezet om de culturele en creatieve sector te redden. Deze Taskforce heeft sinds 12 maart veertien brieven gericht aan ministers. In de meest recente brief vraagt de Taskforce om perspectief op de fase na corona, het doen van testevenementen en afschaffing van de partner- en vermogenstoets. De Taskforce heeft eerder invloed uitgeoefend op de totstandkoming van specifieke steunpakketten voor de culturele en creatieve sector.

• Lees ook: Partnertoets in Tozo moet van de baan