Hoe corona omwenteling in de arbeidsmarkt versnelt

De grootste disrupties in de arbeidsmarkt werden voorheen teweeg gebracht door nieuwe technologie en globalisering van de handel. Incidentele ontwrichtingen, zoals de opkomst van het internet, hebben bijgedragen aan structurele ontwikkelingen op lange termijn, zoals globalisering. Momenteel worden deze structurele ontwikkelingen vooral aangejaagd door corona. Voor het eerst in de geschiedenis is fysieke nabijheid een bepalend aspect voor de arbeidsmarkt.

Thuiswerken

Door de pandemie werkt het merendeel van de mensen thuis en is videobellen normaal geworden. Economen Susan Lund, Anu Madgavkar e.a. deden voor het McKinsey Global Institute (MGI) een onderzoek om te voorspellen of deze trends zich zullen doorzetten na de pandemie. Zij kwamen tot de conclusie dat minimaal 20-25% van het werk in ontwikkelde landen ook na de pandemie vanuit huis plaats kan vinden.

Ongeveer 20% van de zakenreizen zal wegvallen, omdat virtuele meetings in het algemeen meer geaccepteerd worden. In hoeverre de noodzaak aan fysieke nabijheid wegvalt, verschilt per beroepsgroep.

Fysieke afstand als nieuwe graadmeter

De onderzoekers hebben een nieuwe indeling gemaakt van beroepen: niet per sector, maar gemeten naar fysieke afstand. Voor bepaalde beroepsgroepen zijn fysieke aanrakingen onvermijdelijk, zoals voor medisch personeel. Daarnaast is sommig werk locatie-afhankelijk. Voor sterk fysieke beroepen is een omwenteling naar werken op afstand niet mogelijk.

Sterke groei in webshopbestellingen

Een ontwikkeling die bijdraagt aan de omwenteling van de arbeidsmarkt, is de opkomst van e-commerce.

Veel consumenten bestellen online. E-commerce groeit twee tot vijf keer zo snel als voor corona. Ook onder mensen die pas sinds kort online winkelen, verwacht driekwart dit voort te zetten nadat de pandemie voorbij is. De besteleconomie blijft.

Automatisering en AI

Er wordt meer geïnvesteerd in automatisering, Artificial Intelligence (AI) en robotisering. Historisch gezien is automatisering vaker gebruikt als manier om recessies op te vangen. In een enquête van juli 2020 gaf twee derde van de 800 senior directieleden aan hun investeringen in automatisering en AI te vergroten.

Corona is een aanjager van ontwikkelingen die al langer gaande waren, zoals automatisering, de opkomst van e-commerce en remote of hybride werken. De combinatie van deze verschuivingen zorgt ervoor dat een carrière switch voor 25% meer mensen nodig is dan in de pre-coronasituatie.

In geavanceerde economieën wordt meer automatisering verwacht en ligt het verwachte aantal carrièreswitchers hoger. Mensen zullen switchen van laagbetaalde naar hoogbetaalde beroepen.

Hoe bedrijven omgaan met de ontwikkelingen

De onderzoekers stellen dat bedrijven met buitengewone flexibiliteit en wendbaarheid op de pandemie hebben gereageerd. Ze voorspellen dat deze trend zich doorzet. Bedrijven denken meer in taken dan in banen en in nuttige skills dan in vereiste diploma’s. Deze omwenteling in denken faciliteert de mogelijkheden om een deel van het werk op afstand te laten uitvoeren. Een onderzoek van McKinsey in augustus 2020 wees uit dat bedrijven gemiddeld 30% van de kantoorruimte gaan reduceren.

Het McKinsey onderzoeksinstituut voorspelt dat talenten worden aangeboord die normaal gesproken niet worden opgemerkt. De verwachting is dat de arbeidsmarkt billijker wordt, met veerkrachtige, beter betaalde talenten.