Meningen, motieven en belemmeringen over ‘goed opdrachtgeverschap’ in beeld

In een onderzoek van ZiPconomy naar de trends in inhuur wordt organisaties gevraagd of ze een actief beleid hebben voor goed opdrachtgeverschap. Maar liefst 60% van de organisaties antwoordt positief. 10% heeft geen actief beleid en 30% geeft eerlijk aan dat ze het niet weten.

Promovenda Sjanne Marie van den Groenendaal bevestigt dat er ruimte is voor verbetering. Als onderzoeker op het gebied van loopbaanontwikkeling doet ze voor Tilburg University onderzoek naar de heterogeniteit van zelfstandigen en de arbeidsrelaties tussen zelfstandigen en opdrachtgevers. “Ik ben geïnteresseerd in wat er in de praktijk gebeurt. Wat zijn de pijnpunten en hoe kunnen we die oplossen?”

Ruimte voor verbetering

“Er is zoveel ruimte voor ontwikkeling als het aankomt op goed opdrachtgeverschap. Investeren in een duurzame inzetbaarheid van zelfstandigen is waardevol,” legt ze uit, “omdat je als organisatie daarmee gelijk andere zaken meepakt. Zelfstandigen worden minder kwetsbaar, het is minder de vraag of er sprake is van misbruik, en er ontstaat een duurzame samenwerking waarmee je het netwerk van zelfstandigen ondersteunt en beter met elkaar samenwerkt.”

Het klinkt als een utopia waarin iedereen happy, healthy en productive is

Verantwoordelijkheid van het individu of van de organisatie?

Binnen sommige organisaties lukt het niet om verder te kijken dan de huidige projecten. In hoeverre is het dan realistisch om van organisaties een langetermijnvisie te verwachten? “Het klinkt als een utopia waarin iedereen happy, healthy en productive is,” vertelt de promovenda. “Maar voor organisaties valt hier winst te pakken. Je bindt interessante freelancers aan je en stimuleert hun professionele ontwikkeling en netwerk.”

De ontwikkeling van de zelfstandige, is dat eigenlijk niet de verantwoordelijkheid van het individu zelf? “Zzp’ers hebben lusten en lasten. Ze zijn verantwoordelijk voor hun eigen hachje,” geeft Van den Groenendaal toe.

“Van zelfstandigen wordt soms gedacht dat ze niet investeren in hun professionele ontwikkeling. Maar uit alle interviews die ik de afgelopen jaren met zelfstandigen heb gehad voor mijn onderzoek, blijkt dat ongeveer de helft uit proactieve crafters bestaat. Zij nemen verantwoordelijkheid, zijn bezig zich te ontwikkelen en denken na over wie ze in hun netwerk willen en wat ze daarvoor moeten doen.”

Toch is er een gedeelde verantwoordelijkheid. “Organisaties trekken zich teveel terug,” vindt Van den Groenendaal. “Met heel weinig moeite kun je veel bereiken. Als organisatie ondersteun je zzp’ers al met hele kleine stappen, bijvoorbeeld door het gesprek aan te gaan.”

Belemmeringen voor goed opdrachtgeverschap

Als er zelfs met hele kleine stapjes veel te winnen valt, waarom zetten we die stappen dan niet? 62% van de organisaties ervaart onduidelijkheden in de wet- en regelgeving omtrent zzp’ers als een belemmering, blijkt uit ZiPconomy-onderzoek.

Er heerst spanning tussen betrokkenheid creëren en voorkomen dat ongewenst sprake is van een arbeidsovereenkomst. Enkele organisaties nemen zelfs in modelovereenkomsten voor zzp’ers op dat ze geen kerstcadeau ontvangen en niet op mogen dagen bij borrels.

Daarnaast ervaart 23% van de organisaties weerstand bij de zelfstandigen. “Voor zelfstandigen die meerdere opdrachtgevers hebben, is het niet haalbaar om bij alle teamuitjes en vergaderingen aanwezig te zijn,” legt de promovenda uit. “Maar goed opdrachtgeverschap is heel breed. Door het gesprek aan te gaan, kun je inspelen en anticiperen op hun behoeften. Daar zit de winst.” Zelfstandigen zitten niet altijd te wachten op een organisatie die zich om ze bekommert door middel van ‘goed opdrachtgeverschap’.

Zelfstandigen moet je niet managen, maar een klein stuk coachen.

Wat houdt goed opdrachtgeverschap in?

Van den Groenendaal stelt dat een inclusief HRM-beleid zorgt dat zelfstandigen zich betrokken voelen bij de organisatie. Als zelfstandigen net als werknemers mogelijkheden krijgen om zich te ontwikkelen, dan zijn ze duurzaam inzetbaar.

“Geef zelfstandigen een podium binnen de organisatie, bijvoorbeeld door ze een presentatie te laten geven,” stelt ze voor. “Hiermee krijgen ze een gezicht, bouwen ze aan hun netwerk en krijgen ze feedback op hun kennis en kunde. Daarnaast zetten ze door hun expertise te delen met het team een beweging binnen de organisatie in gang.” Deze kennisdeling is mogelijk ook gelijk de oplossing voor kennisuitstroom binnen organisaties.

Motieven achter goed opdrachtgeverschap

Wat goed opdrachtgeverschap inhoudt, is onlosmakelijk verbonden aan de motieven erachter. Uit onderzoek van ZiPconomy blijkt dat 54% van de organisaties met goed opdrachtgeverschap stuurt op een optimale samenwerking zodat er betere prestaties worden geleverd. 11% wenst zelfstandigen aan zich te binden. Slechts 9% beoogt met duurzame inzetbaarheid bij te dragen aan een beter functionerende arbeidsmarkt. Het optimaliseren van rendement is dus een grote drijfveer.

Waar begin je?

Dat goed opdrachtgeverschap hoog op de agenda staat, is positief. Maar hoe valt dit in de praktijk te brengen? “Het begint met een strategie,” vertelt Van den Groenendaal. “Belangrijk is waarom externen worden ingehuurd. Is dit vanwege hun flexibiliteit, expertise of een combinatie daarvan?”

“De volgende stap is zelfstandigen meenemen in de organisatiecultuur, samen met de vaste kern van werknemers. Dit moet worden geïmplementeerd op de werkvloer. Een vraagstuk kan bijvoorbeeld zijn of het extra kosten oplevert om zelfstandigen mee te nemen naar trainingen. Zelfstandigen moet je niet managen, maar een klein stuk coachen. Bij het vormgeven van opdrachtgeverschap draait het uiteindelijk om een match met de strategie die erboven hangt.”

Anoniem en vrijblijvend deelnemen aan het ZiPconomy-onderzoek naar inhuurtrends? Vul nu de enquête in en blijf op de hoogte over de resultaten.