Schaf niet de tijdelijke lijfrente af, maar voer tijdelijk pensioen in

Een beknoptere versie van deze column verscheen eerder in het Financiële Dagblad.

Uitgangspunt van het pensioenakkoord is dat voor alle werkenden die pensioen opbouwen, dezelfde spelregels gelden. Of je nu in loondienst bent en pensioen opbouwt via de tweede pijler, of een ondernemer bent die voor zijn pensioen op de derde pijler is aangewezen. Een nobel streven dat ervoor moet zorgen dat meer werkenden pensioen opbouwen.

Het kabinet wil de fiscale ruimte voor beide pijlers gelijktrekken en de regels voor de uitkering gelijkstellen. Daar valt best iets voor te zeggen, maar waarom worden de regels voor de tweede pijler als uitgangspunt genomen?

Flexibiliteit

Juist de flexibiliteit die de derde pijler op uitkeringsgebied biedt, is voor veel deelnemers aantrekkelijk. Het is één van de redenen waarom mensen gebruik maken van lijfrente. Als die flexibiliteit verdwijnt, zullen juist minder mensen pensioen in de vorm van lijfrente opbouwen.

Als het doel is de verschillen wegnemen: waarom dan juist niet méér flexibiliteit in de tweede pijler? In plaats van de derde pijler stroever maken. Zou het niet wenselijk zijn kleine aanvullende pensioenen – bijvoorbeeld van minder dan € 150 per maand – voor een kortere periode uit te kunnen keren?

Als het doel is de verschillen wegnemen: waarom dan juist niet méér flexibiliteit in de tweede pijler?

Geen pensioenuitvoerder zit te wachten op het levenslang uitkeren van enkele tientjes. Deze kleine aanvullende pensioenen zijn daarnaast vaak van praktisch opgeleide werknemers. Zij hebben een lagere levensverwachting en dus waarschijnlijk liever een hogere uitkering voor een kortere looptijd.

Perverse solidariteit

Om nog een steen in de vijver te gooien: waarom zou ‘levenslang’ de standaard moeten zijn? Waarom niet de uitkering standaard maximeren op twintig jaar na AOW-leeftijd? Waarbij het resterende langlevenrisico bijverzekerd kan worden. De theoretisch opgeleide met hogere levensverwachting betaalt via een verzekeringspremie zelf voor dit risico. Zo wordt ook het probleem van de perverse solidariteit – waarbij de stratenmaker de hoogleraar subsidieert – deels opgelost.

Vanwege de stijgende levensverwachting en de bijbehorende onzekerheid voor ons pensioenstelsel, is het zeer onwenselijk lijfrente-uitkeringen aan te passen aan de systematiek van de tweede pijler. Het introduceren van een tijdelijke pensioenuitkering is wenselijker. Maar als dit nog een brug te ver is, laten we dan in ieder geval de tijdelijke lijfrentes in stand houden.

Lees hier: Zzp’er wordt de dupe van het verdwijnen van de ‘tijdelijke lijfrente’, vrezen verzekeraars