De platformdiscussie is veel te plat!

De afgelopen tijd is er veel commotie ontstaan rond de klus-economie en dan vooral over de platformen. Het gaat al snel over Uber of Deliveroo en de teneur is meestal negatief. Zo zouden de platformen de werkgeverslasten bij de werkenden zelf neerleggen en daarmee de ‘concurrentie naar het putje’ aanjagen. De zzp’er is namelijk zelf verantwoordelijk voor het opbouwen van een pensioen, een buffer voor het moment dat ze minder werk hebben en voor het zich verzekeren van een inkomen bij arbeidsongeschiktheid.

Omdat men veronderstelt dat de zzp’ers deze zekerheden niet of nauwelijks opbouwen (met alle gevolgen van dien), zouden zij hun diensten goedkoper kunnen aanbieden dan werknemers. Daarmee zouden bedrijven die alleen met zzp’ers werken het sociale zekerheidsstelsel uithollen.

Onlangs heeft de Amsterdamse Rechter bepaald dat de Uber-chauffeurs geen zzp’ers zijn maar werknemers die in dienst moeten bij Uber. Op die manier proberen zij Uber te dwingen om ‘gewoon’ werkgeverslasten voor hun werkenden te betalen. Uber laat het er echter niet bij zitten en gaat in hoger beroep. Zij willen niet in een traditionele werkgever veranderen.

Platformen bieden kansen aan mensen die niet in het traditionele plaatje (willen) passen.

Wat is er mis met flexibiliteit en contractneutrale zekerheid?

Natuurlijk zijn er platformen die de randjes van het betamelijke opzoeken maar bij de traditionele werkgevers is dat niet anders. Bovendien lijkt er in de platformdiscussie weinig ruimte voor het feit dat er meerdere wegen naar Rome leiden. Je zou het opbouwen van zekerheden bijvoorbeeld prima aan de werkende zelf kunnen koppelen in plaats van aan de contractvorm.

Wanneer de platformen hun werkers iets meer betalen, en met hun werkers afspreken dat zij dit extra geld ook daadwerkelijk opzij zetten voor de opbouw van hun sociale zekerheden, dan behouden zowel de platformen als de platformwerkers hun flexibiliteit en bouwen de werkers toch aan hun sociale zekerheid. Op die manier kunnen de platformwerkers ook naar hartenlust voor verschillende platformen tegelijk werken, zonder dat dit gevolgen heeft voor hun sociale zekerheid.

Wij zien namelijk ook veel goede kanten en mogelijkheden aan platformwerk. Het geeft mensen de optimale autonomie om hun eigen werkzame leven in te richten en bovendien bieden platformen mensen die, zoals vaak wordt gezegd, ‘een afstand tot de arbeidsmarkt hebben’ wel toegang tot werk en inkomen.

Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt?

Wij zien juist dat de traditionele arbeidsmarkt een steeds grotere afstand tot een steeds sneller groeiende groep werkenden heeft. Een groep mensen die niet in het ‘9-5 op kantoor’-hokje past. Denk aan mensen die niet de ‘juiste’ achternaam, afkomst of seksuele geaardheid hebben. Of aan mensen die niet langer mee willen of kunnen draaien in de tredmolen van de traditionele werkgevers. Zij kunnen via platformen wel van waarde zijn.

Platformen bieden kansen aan mensen die niet in het traditionele plaatje (willen) passen. Juist nu de krapte op de arbeidsmarkt toeneemt, moeten we ieders kwaliteiten optimaal benutten. En hoe mooi zou het zijn als de platformeconomie zich dusdanig doorontwikkelt dat je elke dag opnieuw kan beslissen wat je vandaag wil worden. Mij lijkt dat persoonlijk een heerlijk vooruitzicht, want dan kan ik al mijn talenten en kwaliteiten optimaal benutten.

Het is ons al langer opgevallen dat de traditionele arbeidsmarktpartijen veel over Modern Werkenden beweren, maar opvallend slecht naar ze luisteren.

Wat wil de platformwerker zelf?

Toch is vooral de FNV druk bezig om de verschillende platformen via rechtszaken te dwingen hun werkers in dienst te nemen. Dat is volgens FNV namelijk wat de meerderheid van hen wil. De platformen zeggen op hun beurt dat de platformwerkers juist liever zzp’er blijven, omdat ze hun flexibiliteit willen behouden. Wie heeft er gelijk? En waarom zouden flexibiliteit en zekerheid niet samengaan, zonder dat een platform in een traditionele werkgever verandert?

Onlangs hebben een aantal platformen in kaart gebracht wat hun werkers willen. Toch worden de uitkomsten van dit onderzoek met de nodige scepsis bekeken. De opdracht kwam vanuit de platformen zelf, en dan wordt er al snel gedacht: ‘zij van WC-Eend adviseren natuurlijk niets anders dan WC-Eend’. Al zijn de resultaten uit dit onderzoek consistent met de resultaten uit eerdere onderzoeken. Zo geven platformwerkers aan hun flexibiliteit te willen behouden maar wel wat meer zekerheid te willen.

Lees over dit onderzoek ook de zipfactchecks:

• Relevante insights over wie platformwerkers nu precies zijn en wat zij willen
• Was will das Weib? Waarom de conclusie dat platformwerkers geen vast contract willen onzin is.

Eigen stem voor platformwerkers

Het is ons al langer opgevallen dat de traditionele arbeidsmarktpartijen veel over Modern Werkenden beweren, maar opvallend slecht naar ze luisteren. Op dit moment zijn er zo’n 3 miljoen Modern Werkenden en wij voorzien dat dit er de komende jaren alleen maar meer zullen worden.

Juist nu er zoveel beweerd wordt over de platformwerkers en er op basis daarvan ook verstrekkende politieke en gerechtelijke besluiten worden genomen, is het de hoogste tijd dat de platformwerkers een onafhankelijke stem krijgen. Wij zijn daarom in gesprek met een aantal platformen om te kijken hoe wij hun werkers een onafhankelijke stem kunnen geven zodat we ons zo goed mogelijk in kunnen zetten voor deze Modern Werkenden.

Platformwerker, laat jouw stem horen

De Werkvereniging brengt onder de noemer Jouw Stem in kaart wat Modern Werkenden zelf willen. Jouw Stem bestaat uit korte online vragenlijsten, waarin we de behoeften van Modern Werkende uitvragen en de uitkomsten terugkoppelen naar politiek, media en dienstverleners.

Wat de platformwerkers precies willen, daar hebben wij alleen nog te weinig zicht op. Dat moet veranderen. Daarom roepen we de mensen die (soms) werk aannemen via een of meerdere digitale platformen dan ook op om ook onze vragenlijst in te vullen.