Personeelskrapte ongekend hoog. Aantal baanwisselaars ongekend laag.

Intelligence Group verzamelt elk kwartaal cijfers over de dynamiek op de arbeidsmarkt. Het bedrijf vergeleek de resultaten van het tweede kwartaal van 2021 met die van het derde kwartaal, van juli tot en met september 2021.

Het aandeel personen uit de Nederlandse beroepsbevolking dat actief op zoek is naar een baan, is in het derde kwartaal verder gedaald van 11,1% naar 10,7%. Bovendien is het aandeel mensen dat helemaal niet op zoek is naar (ander) werk verder gestegen.

Tegelijkertijd is de vraag van bemiddelaars en werkgevers nooit eerder zo groot geweest. Ruim 34% van de Nederlandse beroepsbevolking is afgelopen kwartaal minimaal één keer benaderd door een bemiddelaar/werkgever voor een nieuwe baan.

Krapte en schaarste bij vast en flex

Het dalen van het actieve arbeidsaanbod heeft gevolgen voor het werven van vaste medewerkers, maar ook voor de flexmarkt. Volgens Intelligence Group scheelt dit miljoenen sollicitaties of aanbiedingen door bemiddelaars van flex. Recruiters merken dat een gemiddeld aanbod van acht sollicitaties per vacature en/of vier zzp’ers per opdracht, nu opdroogt naar geen of enkele sollicitaties of aanbiedingen.

Een aantal ontwikkelingen op de arbeidsmarkt versterken het gevoel van krapte en schaarste, zegt Intelligence Group. Ze noemen: lege banken bij detacheerders, de sterke groei in het aanbod van mensen op platforms en uitzendkrachten die niet makkelijk in beweging komen voor minder aantrekkelijke voorwaarden nadat ze hebben gewerkt bij de GGD.

Werkgevers reageren op de lage arbeidsmarktactiviteit door nog actiever mensen te gaan benaderen. Nog nooit eerder zijn zoveel mensen benaderd voor een andere baan als in het afgelopen kwartaal, namelijk 34,3%. Dit vindt inmiddels plaats over de volle breedte van de arbeidsmarkt. Maar bij een aantal vakgebieden zijn er uitschieters, zie kader.

Top 10 meest benaderde vakgebieden (% dat minimaal eens per kwartaal wordt benaderd)

1. Engineering (63%)
2. Consultancy/ Advies (60%)
3. ICT/Automatisering (58%)
4. Directie/(interim)-management (53%)
5. Installatie, reparatie en onderhoud (53%)
6. Marketing (50%)
7. Onderzoek/ Wetenschap/ R&D (48%)
8. Financieel/ Accountancy (48%)
9. Juridisch (46%)
10. Kwaliteitsmanagement/ Procesverbetering (45%)

Verklaring dalende arbeidsmarktactiviteit

Dat de arbeidsmarktactiviteit dit derde kwartaal nog lager is dan daarvoor, is onverwacht, zegt Intelligence Group. “De verwachting was dat na de vakantie de arbeidsmarktactiviteit zich zou herstellen. Het tegenovergestelde lijkt eerder waar. Het is gissen naar de redenen hiervoor. “

De verklaring zit wellicht in de combinatie van een aantal factoren. Zo is er onzekerheid over de impact van de coronamaatregelen, zoals wel/niet vaccineren. Daarnaast slagen werkgevers en opdrachtgevers er kennelijk niet goed in om met hun arbeidsvoorwaarden tegemoet te komen aan de wensen van werkzoekenden. Er zijn wellicht minder werkzoekenden die op dit moment ‘slecht management’ ervaren. En daarnaast is er volgens de Intelligence Group een toegenomen afwachtende houding van werknemers in bredere zin.

Meer van hetzelfde bij werkgevers en recruiters

Ook aan de kant van werkgevers en recruiters zijn er verklaringen voor deze impasse, schrijft de Intelligence Group. Omdat de meeste werkgevers dezelfde middelen inzetten, neemt de druk op de arbeidsmarkt alleen maar toe, terwijl andere delen van de arbeidsmarkt onbenut blijven.

“Werkgevers vissen allemaal in dezelfde vijver en werven via dezelfde kanalen. Ze gebruiken vooral LinkedIn als wervingskanaal voor hoger opgeleiden en uitzendbureaus voor middelbaar- en praktisch opgeleiden, gecombineerd met jobboards zoals Indeed.”

“Recruitment richt zich nu vooral op kwantiteit, zoals meer vacatures plaatsen, meer recruiters inschakelen, en meer doen van wat altijd al werd gedaan. Hierdoor wordt het drukker in de al overbeviste vijvers van de arbeidsmarkt en worden nieuwe visvijvers en alternatieve doelgroepen genegeerd.”

De oplossing zit volgens de Intelligence Group in het moderniseren van de recruitmentaanpak, het benaderen van alternatieve doelgroepen of inzetten van out-of-the-box wervingsmethodieken. “Deze worden nog beperkt ingezet, maar winnen wel snel aan terrein. Voorbeelden zijn werk.nl, outdoor recruitment, promotieteams, goede vacatureteksten, snelle wervingsprocessen.”

Personeelskrapte bedrijfseconomische beperking

“De krapte en schaarste is niet een blijvend fenomeen, maar vormt voor de komende maanden en misschien zelfs wel kwartalen een grote bedrijfseconomische beperking voor bedrijven, waarschuwt Geert-Jan Waasdorp, directeur van Intelligence Group. “ Het niet kunnen aantrekken van de juiste mensen gaat tot veel faillissementen leiden en daardoor tot een normalisatie op de markt.” Willen bedrijven niet tot de verliezers op de arbeidsmarkt behoren, dan zullen ze zich moeten aanpassen aan “het huidige normaal” op de arbeidsmarkt, met bijvoorbeeld trends als hybride werken, zo zegt hij.

Ook volgens de Sectorprognoses van ABN AMRO voor 2021 en 2022 stelt de arbeidsmarktkrapte grenzen aan de groei van bedrijven. Vooral in de zakelijke dienstverlening en IT-sector wordt personeelstekort gezien als ‘groeiremmer’. Lees daarover: ‘Groeiremmers’ – waaronder personeelstekorten – zorgen voor hoofdbrekens in vrijwel alle sectoren.