Europese freelancers zijn zeldzamer dan je denkt

Het aantal zelfstandig professionals in Europa wordt vaak overschat. Dat komt door gebrek aan data en misvattingen over deze groep werkenden, vertelt business consultant Robert Vlach. De Tsjechische freelance-expert sprak tijdens de WebExpo 2021 in Praag.

Lager percentage dan gedacht

Minder dan 3,8 procent van de Europese beroepsbevolking is freelancer, vertelt hij. In de Verenigde Staten is dat aandeel vergelijkbaar.

De cijfers die Vlach noemt zijn fors lager dan de percentages die regelmatig terugkomen in internationale media. Uit onderzoek van platform Upwork zou bijvoorbeeld blijken dat een derde van de Amerikanen freelance werk doet. En volgens het Bureau voor de Statistiek van de Europese Unie (Eurostat) is 14% van de Europese beroepsbevolking zelfstandig ondernemer.

Zzp’ers, freelancers, zelfstandig professionals

Bovengenoemd onderzoek van Upwork wordt regelmatig foutief aangehaald, zegt Vlach. Het gaat namelijk niet over zzp’ers of freelancers, maar over iedere Amerikaan die het afgelopen jaar een klus heeft uitgevoerd. Daaronder vallen ook mensen met een vaste baan die op de buurkinderen passen of weleens iets verkopen via Etsy. “Zij zouden zichzelf geen freelancer noemen.”

Ook de cijfers van Eurostat zijn te hoog, want ze gaan over meer werkenden dan freelancers. “Niet alle zelfstandig ondernemers zijn freelancer. Een deel van die groep heeft een eigen zaak, soms met personeel. Een ander deel is schijnzelfstandig: ze hebben wel de wettelijke status van ondernemer maar in de praktijk werken ze in dienst van een werkgever.”

Ik definieer freelancers als zelfstandig werkend professionals

Tegelijkertijd zijn niet alle freelancers zelfstandig ondernemer. “In sommige landen kun je freelancer zijn zonder jezelf te registreren als ondernemer”, legt Vlach uit. Volgens hem is freelancen vooral een manier van werken. “Ik definieer freelancers als zelfstandig werkend professionals.”

Specifieke definitie

Het recente Freelance Economic Impact Report van platform Fiverr is accurater, zegt hij. De onderzoekers keken namelijk specifiek naar vakbekwame werkenden in de creatieve, technische en zakelijke dienstverlening, zonder dienstverband, met een inkomen van meer dan 1000 dollar.

Als je freelancers op deze manier definieert, zijn zij samen 3,8% van de totale Amerikaanse beroepsbevolking.

• Lees ook: De zzp’er bestaat wel. Feiten en cijfers over zelfstandigen zonder personeel

Freelancers in Europa

Het percentage zelfstandig professionals in Europa ligt tussen de 1,2 en 3,8% (bron: Eurofund, zie onderstaande afbeelding). “Een nog een veel kleiner percentage is ervaren, beschikbaar en geschikt voor jouw organisatie”, benadrukt hij.

Volgens Vlach zijn Europese freelancers al met al lastiger te vinden voor opdrachtgevers dan Amerikaanse. Vlach: “De Europese freelancegemeenschap is gefragmenteerd en verdeeld op nationaal niveau. De meeste freelancers werken namelijk alleen voor opdrachtgevers in hun eigen land.”

Ouderwets zakendoen

Heel weinig professionals werken grensoverschrijdend via digitale platformen, vertelt hij. “De platformeconomie groeit, maar is relatief klein. Freelancers doen zaken op een ouderwetse manier: de meeste zelfstandigen vinden klussen offline, via hun persoonlijke en professionele netwerk.”

Opdrachtgevers hebben het niet makkelijk, zegt Vlach. Van de 2,6 tot 8,3 miljoen Europese freelancers is een nog kleiner deel ervaren én werkzaam in jouw sector. Ze hebben niet allemaal een website en bovendien hebben lang niet alle goede freelancers tijd voor nieuwe opdrachten.

Tips: zo vind je goede freelancers

Vlach heeft tips voor ondernemers, HR-managers en inkopers die op zoek zijn naar goede freelancers:

1. Zoek niet op marktplaatsen waar freelancers tegen elkaar opbieden. Je vindt hier geen ervaren experts. Ga in plaats daarvan op zoek naar netwerken waar freelancers elkaar ontmoeten. Denk aan netwerkevents, businessclubs of Facebookgroepen.
2. Bied een fatsoenlijk tarief. Goede freelancers zijn tenslotte schaars en gewild.
3. Jouw onderhandelingspositie als opdrachtgever is zwak. Overtuig zelfstandig professionals van alle voordelen en mogelijkheden die jij biedt als opdrachtgever.
4. Breng zelfstandig professionals meteen in contact met de persoon die de besluiten mag nemen in jouw organisatie.
5. Werk samen op basis van vertrouwen en respect. Freelancers hebben een groot netwerk en als jij een goede opdrachtgever bent, kun je daarvan profiteren.

• Bekijk de volledige presentatie: