Kabinet voelt niets voor nieuwe Tozo, wil zzp’ers liever helpen met heroriëntatie

Rectificatie: in een eerdere versie van dit artikel stond dat ondernemers voor Bbz geen levensvatbaarheidsplan hoeven in te leveren. Dat klopt niet, er is ook nu een levensvatbaarheidstoets. Hierbij is wel meer ruimte voor maatwerk.

Het kabinet eindigde op 1 oktober een deel van het coronasteunpakket, waaronder de Tozo-regeling voor zelfstandig ondernemers. In plaats daarvan hoeven ondernemers aan iets minder eisen te voldoen om bijzondere bijstand (Bbz) aan te vragen. Ze hebben geen vermogenstoets en de gemeente stelt het inkomen vast per kalendermaand in plaats van per boekjaar.

Volgens demissionair staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Dennis Wiersma biedt de Bbz meer ruimte voor maatwerk dan de Tozo. Als een ondernemer Bbz aanvraagt, kan een gemeenteambtenaar namelijk met hem in gesprek over de toekomst. Zo kan de ambtenaar suggereren een vaste baan te zoeken of te ondernemen in een andere sector.

Wiersma: “Gemeenten zien dat een levensvatbaarheidstoets ingewikkeld en tijdrovend is. Tegelijkertijd zou ik het zonde vinden dat je geen gesprek over heroriëntatie hebt. Wij zeggen dus tegen gemeenten: als je maatwerk moet bieden op je levensvatbaarheidstoets heb je alle ruimte, als je maar daadwerkelijk helpt bij heroriëntatie.”

• Lees ook: De Tozo stopt. In juli nog 40 duizend aanvragen.

Onwenselijk

Wiersma: “Openstelling van de Tozo ligt niet voor de hand, gemeenten vinden het bovendien onwenselijk en niet noodzakelijk”, benadrukte Wiersma tijdens het kamerdebat over het economisch steunpakket. “Met de Bbz bieden we zowel financiële steun als specifieke bijstandsregelingen zoals actieve hulp bij heroriëntatie.”

De verruimde Bbz geldt tot 1 januari 2022. Wiersma laat na 14 december, als duidelijk wordt of de huidige corona maatregelen verlengd worden, weten of die verruiming verlengd wordt.

• Lees ook: 10 voorstellen om ondernemers door tweede lockdown heen te loodsen. “Geef meer aandacht aan persoonlijke situatie van de ondernemer zelf.” 

‘Oneigenlijk onderscheid’

Tijdens het debat over de coronamaatregelen pleitten linkse oppositiepartijen voor een herinvoering van de Tozo. Zij vinden het oneerlijk dat zelfstandig ondernemers alleen in aanmerking komen voor een vergoeding op bijstandsniveau, terwijl werkgevers opnieuw NOW kunnen aanvragen voor hun medewerkers in loondienst.

Bart van Kent (SP) noemt het een ‘oneigenlijk onderscheid’ tussen werknemers en eenpitters. “Voor de één wel een nieuw pakket, voor die ander niet. Bovendien geeft de Bbz zzp’ers geen garantie op steun, de uitvoering verschilt per gemeente.”

Motie voor nieuwe Tozo zonder partnertoets

In een uitzending van Nieuwsuur noemde Roos Wouters van de Werkvereniging het onderscheid ‘schandalig’. “Dit wordt gewoon uit ieders belastinggeld betaald. Dus is het heel raar om te zeggen: we vinden het alleen de moeite waard om mensen met een vast contract tegemoet te komen die eigenlijk al het minst hebben geleden.”

Van Kent dient een motie in voor een nieuwe Tozo, zonder partnertoets. Bij de Bbz telt namelijk ook het inkomen van de partner mee voor de hoogte van de uitkering. De motie wordt gesteund door de Partij van de Arbeid (PvdA), GroenLinks en Denk. Dat kans dat deze motie voldoende steun in de Kamer zal krijgen, lijkt gering.

• Lees ook: Partnertoets in Tozo moet van de baan
• Zie ook deze twitter-draad. Daarin zet ZiPconomy hoofdredacteur op basis van CBS cijfers en ABN AMRO onderzoek op een rij hoe groot de impact van corona op zzp’ers is. Die is – zo concludeert hij – groter dan mogelijk lijkt op basis van het beperkt aantal tozo-aanvragen

Het kabinet start het economische steunpakket weer op. Maar er komt geen nieuwe TOZO regeling voor zelfstandigen. @Nieuwsuur besteedt daar vanavond aandacht aan. Is het uitblijven van de TOZO een probleem en zo ja hoe groot? Een draadje: pic.twitter.com/uDbigxzvMr

— Hugo-Jan Ruts (@hugojanruts) December 7, 2021