Arbeidsmarktkrapte en extra projecten nopen Rijksoverheid tot bijna 18% meer externe inhuur

Groei externe inhuur zit vooral bij ministeries EZK en Financiën, zo laten rapportages ministeries zien. Inhuur interim-managers stijgt met bijna een kwart.

De Rijksoverheid huurde in 2021 voor 2,3 miljard euro aan extern personeel in. Dat is 17,6 procent meer dan in 2020. In totaal 13,4 procent van de totale personele uitgaven wordt besteed aan het inhuren van interim-managers, ICT’ers, adviseurs en uitzendkrachten. Dat blijkt uit cijfers van Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk 2021 en onderliggende jaarverslagen van de verschillende ministeries.

De ‘Roemer-norm’, die inhuur wil beperken tot 10 procent van het totale personeelsbudget, lijkt daarmee steeds verder uit beeld. Het is niet bekend voor welke deel deze kostenstijging te maken heeft met hogere tarieven of het inhuur van meer mensen.

*Bron: Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk 2021*

Meer projecten, meer krapte

De Rijksoverheid, dat zijn de 12 ministeries plus veel uitvoerende diensten, inspecties en de Hoge Colleges van Staat. Zij gebruiken externe inhuur in principe bij piekbelastingen, ziekte, moeilijk vervulbare vacatures en specialistisch en innovatief werk.

Dat de uitgaven aan externe inhuur stijgen, komt volgens de opstellers van het rapport door ‘fluctuerende opdrachtportefeuilles’. De Rijksoverheid kiest er daarbij vanuit ‘doelmatigheidsoverwegingen’ voor om met extern personeel te werken. Projecten naar aanleiding van de coronacrisis zorgen voor extra uitgaven bij verschillende ministeries. Maar dat geldt ook voor de afwikkeling van de toeslagenaffaire en schadeloosstellingsdossiers ‘Groningen’. Het gaat dan om inhuur van tijdelijke capaciteit, maar ook om specifieke kennis voor ‘complexe dossier’.

Dat verklaart onder andere waarom bij de ministeries EZK en Financiën de uitgaven aan extern personeel het hardst zijn gegroeid. Bij EZK wordt bijna 30 procent van het personeelsbudget uitgegeven aan extern personeel, overigens vooralbij de bestuursorganisaties DICTU, RVO en het Agentschap Telecom die onder dat ministerie vallen. Het inhuren van interim-managers bij het Ministerie van Financiën steeg met 163%.

Ook krapte op de arbeidsmarkt wordt veel genoemd als reden voor meer – en normoverschrijdende – inhuur. Dat geldt dan met name voor ICT-personeel. Het Agentschap Telecom heeft flink meer extern personeel ingehuurd, juist om vast personeel aan te kunnen trekken.

Verschillen per categorie

De grootste inhuurcategorieën zijn net als vorig jaar te vinden in de IT-gerelateerde uitgaven (meer dan 1 miljard aan inhuur, 44% van het totaal) en in de uitvoering van de beleidsondersteuning/uitvoering (36%, dat zijn veelal uitzendkrachten).

*Bron: Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk 2021 (klik op afbeelding voor betere weergave)*

IT en uitvoering mogen dan de grootste categorieën inhuur zijn, ze zijn toch maar beperkt verantwoordelijk voor de toename in inhuur. Zo is de inhuur van juridisch adviseurs meer dan verdubbeld het afgelopen jaar. Ook nam het inhuren van financieel specialisten fors toe.

Kwart meer interim-management

In totaal werd er in 2021 voor 23,9 procent meer aan interim-management besteed. Overigens een kleinere stijging dan in de afgelopen jaren. Met name bij EZK, Financiën en VWS werd er flink meer gebruikt gemaakt van interim-managers.