Ondernemende generalist verdient meer erkenning op de arbeidsmarkt

Waarom heb je dit boek geschreven?

Succesvolle bedrijfsleiders zijn vaak generalisten, onder andere omdat ze makkelijk verrassende verbanden kunnen leggen. Toch associëren veel mensen ‘generalist’ juist niet met ‘succesvol’. Ze zien zo iemand eerder als ‘maar’ een generalist, dus eigenlijk ‘niet goed genoeg’.

Dat is dan ook hoe sommige generalisten naar zichzelf kijken. We worden al heel vroeg in ons leven gestimuleerd om keuzes te maken. Ons hele onderwijssysteem is erop gericht. En ook in onze loopbaan oogsten we vaak meer bewondering als we ons beperken tot één vak. Mensen die een carrièreswitch maken, krijgen vaak als commentaar: “jammer, want nu heb je een mooie ervaring opgebouwd en moet je weer vanaf nul beginnen.”

Dat heb ik ook zelf ervaren. Ik was ooit balletdanseres en actrice, en nu combineer ik het runnen van een bedrijf met werk in de media. Dan krijg ik vaak het commentaar: “Maar wat is dan je focus?” Waarop ik dan antwoord dat ik erg goed mijn focus kan verleggen. En uiteraard stel ik als interviewer en moderator een ander soort vragen dan een standaard-journalist.

Ik wil creatieve generalisten met mijn boek de boodschap meegeven dat er niets mis met ze is, integendeel. Het is een managementboek met een stappenplan gebaseerd op de letters van het woord REBEL. Maar ik wou ook origineel uit de hoek komen en een prettig leesbaar boek maken. Daarom heb ik in de non-fictie stukken ook een fictief verhaal verweven, gebaseerd op mensen in mijn omgeving en op mezelf.

Het boek is een “pleidooi voor rebels ondernemerschap”, zo staat op de flaptekst. Is de creatieve generalist per definitie een ondernemer?

Nee, maar het zijn wel ondernemende types. Creatieve generalisten kunnen entrepreneurs zijn, maar ook intrapreneurs. Dat zijn mensen die binnen het bedrijf ondernemend zijn, veel verantwoordelijkheid nemen en zelfsturend zijn. Maar ze houden er daarom niet allemaal van om zelf een bedrijf te runnen.

Ik vrees dat organisaties generalisten soms in de rol van freelance ondernemer duwen, terwijl ze in wezen geen ondernemer zijn. Het ondernemen bezorgt ze veel stress, maar ze zijn gevlucht uit het werken in loondienst omdat ze het benauwd kregen.

Generalisten gedijen bij afwisseling. Als ze worden vastgepind in een bepaalde rol, dan gooien ze uiteindelijk de handdoek in de ring. Dat ze dat verveelde gevoel krijgen – ‘been there, done that’ – maakt ze echter niet perse ‘spoiled brats’.

Ik vrees dat organisaties generalisten soms in de rol van freelance ondernemer duwen, terwijl ze in wezen geen ondernemer zijn

In veel organisaties is er een enorm gebrek aan interne mobiliteit. Daarmee doen werkgevers of opdrachtgevers overigens zowel de generalisten als de specialisten tekort. Specialisten willen vaak blijven doen wat ze deden en willen daar steeds beter in worden. Maar als ze graag carrière willen maken, dan moeten ze vaak generalistischer worden, door bijvoorbeeld leiding te geven en uitvoerende taken te delegeren. Daar worden ook zij niet altijd gelukkig van.

Wat is de meerwaarde van creatieve generalisten voor organisaties? In welke rol kunnen ze schitteren?

Veel generalisten houden van een projectmatige aanpak. Ze zijn goed in het opstarten van nieuwe projecten met een nieuw team, en hebben snel door wie daarbij zwakke en sterke schakels zijn. Vaak hebben de generalisten het talent om de lijm tussen verschillende onderdelen te zijn. Externen, zoals interim-managers, zijn mensen die dat leuk vinden en daar extreem goed in zijn geworden.

Generalisten vullen als vanzelfsprekend de gaten in de organisatie. Het zijn een soort ‘barbapapa-poppetjes’ die zich makkelijk aanpassen aan veranderende behoeften. Dat is juist hun grote kracht. Generalisten zorgen daardoor ook voor de broodnodige innovatie. Want er is geen organisatie die vijftien jaar na elkaar dezelfde blauwdruk heeft. Organisaties moeten om de zoveel tijd ‘vervellen’ om zichzelf opnieuw uit te vinden.

Natuurlijk zijn er in organisaties ook specialisten nodig. Maar specialisten zijn als puzzelstukjes, ze passen maar op een bepaalde manier in de organisatie. Als er de organisatie verandert en er geen plek meer voor hen is, dan moet je een hoekje van het puzzelstukje afbreken. Je kunt het vergelijken met het hockeyspel: ook daar heb je vaak een combinatie van specialisten en generalisten. De specialisten zijn erg goed op één plek, maar zet ze in een andere rol en het lijkt alsof ze nog nooit hebben gehockeyd. Een generalist is meer allround en leest het spel vaak veel beter.

Word je geboren als creatieve generalist, of is het een rol waarin je kunt groeien?

Creatieve generalisten beginnen vaak op jonge leeftijd al dingen te combineren. Daarmee bedoel ik dan carrières, het gaat niet om iedereen die een hobby naast zijn baan heeft. Maar veel mensen ontwikkelen zich ook, onder andere door wie ze tegenkomen. Soms komen mensen in hun loopbaan tot de conclusie dat ze een verkeerde keuze hebben gemaakt of dat ze uit hun jasje zijn gegroeid.

Organisaties zouden die mensen de ruimte moeten gunnen om zich in een andere richting te ontwikkelen. Zelfs als dat betekent dat een medewerker daarvoor eerst de organisatie moet verlaten, om dan – een ervaring rijker – terug te komen. Het zou mooi zijn als werkgever en werknemer elkaar in die zin meer gaan zien als opdrachtgever en klant.

HR-afdelingen zouden moeten bekijken in welk profiel werkenden het beste passen: komen ze het beste tot hun recht als generalist of als specialist? En beide types verdienen carrièrekansen. Dat geldt ook voor mensen die eigenlijk liever een specialist zouden zijn, maar nooit zover zijn gekomen omdat ze niet op de schoolbanken wilden zitten. Geef die mensen dan alsnog de kans om specialist te worden.

Ik denk overigens dat er op de arbeidsmarkt steeds meer ruimte komt voor creatieve generalisten. Jonge mensen willen steeds meer dingen combineren. Dat leidt ook tot meer freelancers en meer ondernemerschap. Onze kinderen gaan niet maar één job uitoefenen. Ik hoop dat we ze daar ook niet toe gaan dwingen, en dat onze maatschappij inziet dat levenslang leren een groot cadeau is.

Boek “Tijd voor de creatieve generalist” Pleidooi voor rebels ondernemerschap

“Als creatieve generalist ben je in staat om veel verschillende creatieve projecten, ideeën en mensen samen te brengen”, stelt Suyin Aerts.

In het boek “Tijd voor de creatieve generalist” lees je hoe je als creatieve duizendpoot in vijf stappen je eigen definitie van succes kunt bepalen en echt met je ideeën aan de slag kunt gaan. Het zal je de drang geven om op jouw eigen unieke manier te ondernemen, maar het geeft ook het inzicht en de nodige hulpmiddelen om eindelijk te springen in een bad vol uitdagingen.

Het boek is onder andere te bestellen bij managementboek.nl.