Kabinet wil bewijslast schijnzelfstandigheid kwetsbare zzp’ers omdraaien

Het kabinet wil de bewijslast voor het aantonen van schijnzelfstandigheid gaan omdraaien. De werkgever moet dan voortaan bewijs leveren dat er geen sprake is van een dienstverband. Het kabinet wil met het principe van een ‘rechtsvermoeden van werknemerschap’ gaan werken voor situaties waarin zzp’ers in een (economische) kwetsbare positie zitten. De werkende kan er dan van uitgaan dat hij werknemer is, tenzij de werkgevende kan bewijzen dat er geen sprake is van een dienstverband. Ook uitvoeringsinstanties als de Belastingdienst kunnen gebruik gaan maken van deze omkering van de bewijslast.

Dit schrijft minister Karien van Gennip (SZW) in een haar ‘hoofdlijnenbrief Arbeidsmarkt’ die vandaag naar de Tweede Kamer is gestuurd. “Juist werkenden die (economisch) kwetsbaarder zijn, kunnen via een rechtsvermoeden-manier een (procedurele) steun in de rug krijgen.”

Van Gennip wil daarbij een advies van de SER volgen, dat een rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst koppelt aan een uurtarief van tussen de 30 – 35 euro (zie hier, variant 7). Het rechtsvermoeden moet ook gaan gelden voor platformwerk, conform een voorstel (zie hier) van de Europese Commissie.

In het najaar komt de minister met een nadere uitwerking van deze plannen.

Uitvoerbaarheid

Bij de uitwerking van de plannen zal ook onderzocht worden welke gevolgen het werken met een ‘rechtsvermoeden heeft voor de processen van uitvoeringsorganisaties. “Daarbij zal in het bijzonder aandacht worden geschonken aan de vraag hoe de doorwerking van een rechtsvermoeden gekoppeld aan een uurtarief richting publieke instanties die een taak hebben rondom de beoordeling van arbeidsrelaties (zoals UWV en de Belastingdienst) voorkomen kan worden. Voor deze autoriteiten is het berekenen en vaststellen van uurtarieven niet uitvoerbaar en leidt dit tot een hoge administratieve belasting, zo is duidelijk geworden rondom het wetsvoorstel minimumtarief zelfstandigen.”

Verduidelijking term gezag, gelijk speelveld

Het plan van het kabinet maakt onderdeel uit van een pakket van maatregelen om het Wet DBA-dossier op te lossen, maar is ingegeven als reactie op de ‘negatieve kanten’ van de ‘forse groei van het aantal zzp’ers’.

Naast het werken met het rechtsvermoeden van werknemerschap, wil het kabinet het begrip ‘gezag’ gaan verduidelijken. Dat is immers een belangrijk criterium voor het bepalen van het verschil tussen een werknemer en een zelfstandige. Daarbij wordt ook nadrukkelijk gekeken naar manier waarop in België omgegaan wordt het dit kwalificatievraagstuk.

Zoals vorige week al duidelijk werd, wordt het toezicht en de handhaving op schijnzelfstandigheid verbeterd, waarbij het handhavingsmoratorium uiterlijk 1 januari 2025 wordt afgeschaft.

Het kabinet zet – zoals bekend – ook in op een ‘gelijker speelveld tussen contractvormen. Met de al aangekondigde komst van een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen (waarvan de uitvoering overigens forse vertraging oploopt) en de beperking van de zelfstandigenaftrek, wil het kabinet de oneigenlijke financiële prikkels om als zelfstandige te werken verminderen.

Meer lezen:

In de ZiPconomy paper ‘Acht varianten voor de vervanging van de Wet DBA‘ staat onder meer informatie over het genoemde voorstel van de SER, het Europese voorstel over het platformwerk en de genoemde Belgische wetgeving.