"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Zzp’er wil vooral zzp’er blijven en niet terug in loondienst

Praktisch opgeleiden ((v)mbo) blijven liever zzp’er dan theoretisch opgeleiden (hbo+).

Tien procent van de zzp’ers wil liever (weer) als werknemer in loondienst werken. In 2015 wat dat nog 18 procent. Toen lag het percentage dus bijna twee keer zo hoog. De groep zzp’ers (‘eigen arbeid’) die expliciet aangeeft niet te willen terugkeren in loondienst is van 43 procent in 2015 gestegen tot 55 procent in 2022. De groep ‘misschien’ blijft over de jaren nagenoeg stabiel op een derde van de gehele doelgroep.

De praktisch opgeleiden hebben een nog sterkere voorkeur voor het zzp-schap dan de theoretisch opgeleiden. Dit blijkt uit een analyse van Intelligence Group op haar data van zo’n  1.100 ondervraagde zzp’ers per jaar sinds 2015.

Nog nooit wilden zo weinig zzp’ers terug in loondienst

Van gedwongen zelfstandigheid lijkt nauwelijks nog sprake wanneer zzp’er gevraagd wordt of zij terug in loondienst willen. 10 procent zou (weer) willen werken als werknemer in loondienst, en als wordt ingezoomd op de groep met een (v)mbo-opleiding is dit zelfs nog minder, namelijk 8 procent. De groep die als werknemer in loondienst wil is zowel in absolute als relatieve zin de afgelopen jaren kleiner geworden, terwijl het aantal zzp’ers alleen maar is gestegen. Binnen alle opleidingsniveaus is dezelfde dalende trend te zien, waarbij praktisch opgeleiden nog uitgesprokener zijn.

‘De arbeidsmarkt is de afgelopen jaren zo goed, dat wanneer een zelfstandige onvrijwillig zzp’er is, en/of graag terug wil in loondienst, hij of zij dat nu wel zou hebben gedaan’, aldus Geert-Jan Waasdorp, directeur Intelligence Group. ‘De wens van loondienst of een vast contract is niet de wens van het overgrote gedeelte van de huidige zzp’ers. Zij prefereren de voordelen van het zzp- en ondernemerschap.’

Waasdorp uit zijn zorgen met betrekking tot de plannen van het beperken van de beweegruimte van zzp’ers, de zogenoemde ‘inbedding’. ‘Wanneer zzp’ers niet meer kunnen werken in kernberoepen van organisaties, worden zij eerder dat beroep uitgejaagd dan verleid naar een vast dienstverband. Dat zou een catastrofe betekenen voor samenlevingskritische infrastructuur. De zeer krappe arbeidsmarkt en de al haperende dienstverlening zouden daarmee in nog grotere problemen komen. De zzp-geest is uit de fles en die krijg je er in deze krappe arbeidsmarkt – salaris en flexibiliteit zijn de belangrijkste drivers op deze arbeidsmarkt – niet meer in met beperkingen.

De ZiPredactie plaatst hier interviews en eigen artikelen. Daarnaast persberichten, aankondigingen of (met toestemming) overgenomen artikelen. (contact: info[AT]zipconomy.nl) Bekijk alle berichten van ZiPredactie

6 reacties op dit bericht

  1. De zzp-geest is uit de fles… en daartegenover staat de uitspraak van Van Gennip dat werken als zzp’er in het onderwijs, kinderopvang en de zorg onmogelijk moet worden. Voor de zorg vooralsnog tot en met de voor de zorgcontinuïteit noodzakelijke mogelijkheden van waarneming. Vervanging van een ‘ingebedde’ arts, tandarts of andere cruciale zorgverlener bij calamiteiten, ziekte of om andere redenen. De bij het wetgevingsproces betrokken ambtenaren volgen het coalitieakkoord, ook wanneer dat tegen de maatschappelijke opvattingen in gaat.
    Of handhaving van de Wet DBA, al dan niet met toevoeging van het inbeddingscriterium of verplichte toepassing van de Webmodule, de zzp-geest weer in de fles krijgt? Ik ben benieuwd wat opdrachtgevers gaan doen wanneer een dienstbetrekking wordt aangenomen en het uitbetaalde honorarium voor de Loonheffingen wordt aangemerkt als netto salaris, met invordering van de loonheffingen en premies werknemersverzekeringen…. dan is loondienst een veiliger alternatief

  2. De beoogde wetgeving van Van Gennip heeft hoe dan ook zeer grote gevolgen voor de arbeidsmarkt. Ik ben bang dat ook deze wet zal uitdraaien op een ramp. Gevolg zal zijn dat hij ook deze keer na invoering moet worden teruggedraaid. Ik kan me nauwelijks voorstellen dat de tweede kamer er voor de tweede keer intrapt. Maar ja, geschiedenis herhaalt zichzelf.

  3. Dat “inbeddingscriterium” zou catastrofaal zijn voor de arbeidsmarkt en slaat volledig de plank mis indien dit voor alle typen zzp’ers wordt ingevoerd. Ik als goedverdienende specialistische zzp’er (IT consultant) met een tarief van >100eur, ga absoluut niet meer in loondienst (en met mij _alle_ zzp’ers die ik ken). Het alternatief zou dan een BV met andere zelfstandigen zijn, maar waarom al dat extra onnodige administratieve gedoe? Mijn opdrachten zijn langlopend en bestaan voor 50% uit zogenaamd ingebed werk.

    Ik begrijp dat platformbedrijven zoals Uber en Deliveroo gereguleerd moeten worden. Ik begrijp ook dat een AOV verplicht kan zijn (ik heb zelf al een AOV..). Ik begrijp echter totaal niet waarom deze ministers alle zzp’ers in loondienst wil duwen. Moet ik, volgens deze minister, dan weer voor een groot consultancybedrijf gaan werken dat mij voor 200/u verhuurt voor EXACT hetzelfde zogenaamd ingebedde werk dat ik als zzp’er deed, en waarvan ik 40-50eu/u zelf krijg uitbetaald als salaris? Waarom zou dat goed zijn?

    Of moet ik voor zo’n detacheerder gaan werken die precies hetzelfde business model hanteert? Ik wil direct waarde toevoegen voor de klant, zonder tussenpersonen die 80% van mijn tarief in de zak steken. Toch is dit precies wat deze plannen beogen.

    Als men op zoek is naar iets dat regulering door de overheid nodig heeft, kijk dan naar al die tussenpartijen/brokers/recruitmentbedrijven. Zij vangen soms exorbitante bedragen (tot wel 30eu/u van jouw tarief!), voor een beetje bemiddeling. Er zijn teveel van dit doort boevenbedrijven. Een maximum van 7,50-10eu/u zou hier redelijk zijn.

    Beperk alle voorgestelde regulering van zzp’ers tot de zzp’ers met een uurtarief van <50eu. Dat zou de kwetsbare groepen beschermen en de rest terecht met rust laten.

    Hoogachtend en hopend op rationele denkprocessen in het kabinet,
    Een grote groep zzp’ers die met rust willen en moeten gelaten worden.

  4. Ik voorzie voornamelijk de meeste problemen in de zorg. In de zorg wordt er via ZZP vele malen meer verdient dan dat je met een contract kunt verdienen. Ik denk dat heel veel mensen niet terug gaan. Dus dat moet dan anders opgelost worden, door de zorg uit te kleden, door de kwaliteit van de zorg te verlagen ect. De zorg zal daardoor wel veel goedkoper worden… Maar de kwaliteit zal veel en veel minder worden.

    Kinderdagopvang, daar nemen ze op dit moment iedereen aan. En nog kunnen ze het niet bij benen, en dan hebben we het nog niet eens over dat het bijna gratis moet worden, waardoor het helemaal niet bij te benen is. Zonder ZZP,ers al helemaal niet. Dus dan zul je de kinderopvang niet gratis maar veel duurder moeten maken. Anders kun je ook dat probleem niet oplossen.

    Onderwijs is nog het minst grote probleem. Zijn relatief ook weinig ZZP,ers maar het bekt natuurlijk wel lekker omdat er bij te noemen.

    En dan heb je nog twijfel gevallen. Stel een docent geeft les via internet, met zijn eigen middelen. (gebruikt hooguit Teams van school) Dan hoeft er helemaal geen gezags verhouding te zijn. Ja als hij zijn werk niet goed doet dan hoeft i niet meer terug te komen dus gezagsverhouding. En een schilder die zijn werk niet goed doet dan niet?

    Dus vaagheid allom. Of ze leggen wettelijk vast welke sectoren geen zzp,ers mogen hebben. Ik snap het probleem wel met ZZP,ers maar het moeilijke eraan is wel, dat je ga je ze verbieden in veel sectoren, je wel met minder kwaliteit genoegen moet nemen. Of, je moet het salaris echt flink gaan verhogen van iedereen. Maar dat gaat ook niet gebeuren…

    Eigenlijk is het probleem dat ze het niet zo ver hadden moeten laten komen. Nu dat wel zo is, kunnen ze beter lichtere middelen gebruiken. Ik noem maar iets minimaal 5 verschillende opdrachten per jaar bij verschillende partijen , met minimaal 70% voor de ene opdracht ect ect Ook veel beter te controleren.

  5. Na het lezen van dit artikel, vroeg ik mij af: wat is nu eigenlijk het probleem met die zzp-ers?
    Ik ging even op zoek, en kwam hierover een aardig relaas van 20-12-2022 tegen van Alexander Kist, gepubliceerd bij Zipconomy. In zijn relaas benoemt Alexander drie problemen:
    – Leegloop in (vooral) publiek bekostigde sectoren, zoals zorg en onderwijs.
    Hij concludeert dat deze zzp-ers de sector waarschijnlijk verlaten, zodra zij gedwongen worden weer werknemer te worden. Bovenstaand artikel bevestigt Alexanders’ conclusie.
    Het paternalistische terugduwbeleid van minister Van Gennip zal m.i. dus averechts werken, en het probleem van leegloop blijft bestaan.
    – Uitbuiting van schijnzelfstandigen.
    Geert-Jan Waasdorp merkt m.i. terecht op dat in de huidige arbeidsmarkt die ‘zielige’ (mijn woord!) schijnzelfstandige, mocht hij/zij problemen hebben met diens zelfstandigheid, inmiddels wel weer in vaste dienst werkt.
    – Ontwijken van belasting en (meebetalen aan) sociale zekerheid.
    Veel regelingen voor ondernemers zijn inmiddels afgeschaft (fiscale oudedagsreserve) of uitgekleed (zelfstandigenaftrek). Dus fiscaal is het verschil met een werknemer niet zo groot meer.
    Wel kan ik mij voorstellen dat zzp-ers ook bijdragen aan een collectief sociaal vangnet. Maar dan op gelijke wijze als werknemers. Ik stel me voor dat zowel werknemers als zzp-er premie betalen voor een collectief vangnet voor arbeidsongeschiktheid en werkloosheid, tot op bijstandsniveau. Pensioen op bijstandsniveau is al via de collectieve AOW geregeld. Saillant detail: dit vangnet valt voor werknemers dan niet meer onder de werknemersverzekeringen.
    Uiteraard ontvangen zzp-ers dan ook, na een gepaste wachttijd, een uitkering op bijstandsniveau, als ze arbeidsongeschikt of werkloos worden. Dus geen speciale regelingen, alleen voor zzp-ers (zoals destijds de WAZ). Als zzp-ers of werknemers het uitkeringsniveau te laag vinden, of de wachttijd te lang, kunnen zij zich bijverzekeren. Werknemers via werknemersverzekeringen, zzp-ers via aanvullende verzekeringen in de markt.
    Zo bereik je dat zzp-ers die over voldoende eigen middelen beschikken wel bijdragen aan het collectief, maar daarboven niet verplicht worden tot aanvullende verzekeringen.

    Volgens Alexander is de kern van de drie problemen dat veel ondernemers geen ondernemer zijn, maar werkenden zonder arbeidscontract. De vraag is dan: klopt dit in essentie wel? En zo dit al klopt, hoe erg is dit dan?
    Als je als overheid voorziet in een collectief sociaal vangnet, zoals ik hierboven beschreef, waarin wijkt zo’n contract dan nog af van een arbeidsovereenkomst? Ik ben niet bekend met de gehele zzp-markt, maar in mijn beeld kan iedere zzp-er een contract krijgen voor de opdracht die hij/zij uitvoert. In dat contract kun je je rechten en plichten voor die overeenkomst regelen. En via collectieve regelingen heeft de zzp-er (tot bijstandsniveau) een financieel vangnet.

    Wat is dan nu nog het probleem?
    Allereerst is de leegloop in bepaalde sectoren met een sociaal vangnet niet opgelost. Maar, zoals ik al eerder concludeerde, dat wordt ook niet opgelost met gedwongen werknemerschap. M.i. los je dit alleen op, door als werkgever een job zo interessant te maken, dat het wel werknemers of zzp-ers aantrekt. Beloning is een belangrijk emolument, maar met wat creativiteit bedenk je ook andere voordelen, die niet altijd geld hoeven te kosten. Ik denk dat hier vooral de werkgever aan zet is.
    Een ander probleem zou kunnen zijn dat zzp-ers aan werkverdringing doen, door lagere tarieven, of meer productiviteit voor hetzelfde geld. Tja… misschien zijn in die situatie de werknemers wel wat ingedommeld, met hun goudgerande werknemersregelingen, en is het hoog tijd dat ze wakker geschud worden.

    Met mij kanttekening voor een collectief sociaal vangnet, zie ik geen enkel probleem met zzp-schap. Ik zie alleen maar voordelen om zzp-ers naast werknemers te hebben. Het versterkt elkaar en houdt elkaar scherp.

  6. In mijn branche wordt steeds minder binnenshuis gedaan. Mijn functiegroep werd dan ook ontslagen. Het bedrijf kan het blijkbaar prima doen met zzp’ers. Het is me jaren niet gelukt in mijn branche een vaste baan te vinden. Toen ik zzp’er werd, kreeg ik voldoende werk. Dus hoe vrijwillig ben ik (en andere ‘collega’s’) zzp’er, kun je je afvragen. Ik werkte liever in loondienst maar nu ik zzp’er ben, vind ik dat zeker veel voordelen hebben en heb ik mijn leven zo ingericht dat ik niet meer terug wil naar loondienst.