‘De weg naar je hart in plaats van de top’

Uit onderzoek blijkt dat 71 procent van de mensen niet bevlogen aan het werk is. Slechts 29 procent is echt bevlogen. Een van de gevolgen is dat er in 2020 in Nederland alleen al 9,4 miljoen dagen verzuim vielen te noteren vanwege een burn of bore out. Is er een verklaring voor die onvrede of gebrek aan bevlogenheid?

Een van de verklaringen is dat we met een nieuwe generatie te maken hebben. De oorlogsgeneratie en de babyboomgeneratie vond werk belangrijk en leidend in het leven. De nieuwe generatie is veel meer bezig met zingeving. Was het in het verleden: ‘ik wil naar de top, ik wil carrière maken’, nu is het veel meer: ‘wat wil ik echt’. Het is zoeken naar zingeving. De stap naar je hart in plaats van de stap naar de top. En ook: ik wil zelf bepalen met wie en wanneer ik werk. Dat levert een zoektocht op die hand in hand gaat met betrokkenheid. Hier ligt een gedeelde verantwoordelijkheid. De werkgever moet het gesprek aangaan om te kijken wat de medewerker nodig heeft om te floreren. De medewerker moet zijn grenzen bewaken en aangeven wat haar/zijn drijfveren zijn.

De ondertitel van je boek luidt: waarom je blijft zitten in een energievretende baan. Een signaal dat betrokkenheid er niet is, is als je zondag denkt: ‘ik zie op tegen de maandag’?

Dat mag je best een keer denken, maar niet elke week. Dan is het een signaal dat je niet echt doet wat je wilt. Toch zie je dat heel veel mensen moeite hebben om de stap te maken naar waar hun hart echt ligt. Daar zijn diverse redenen voor. De angst dat het elders niet beter is, is er daar één van. Of: je weet eigenlijk niet waar je moet beginnen qua vervolgstap en de echte noodzaak ontbreekt ook. Je verdient eigenlijk prima en je bent bang voor conflicten zijn voorbeelden van argumenten om de vervolgstap niet te maken. In mijn boek benoem ik tien van die ‘breekijzers’.

In dat kader heb je het over een burn out maar ook over bore out. Wat bedoel je met die laatste?

De bore out levert vergelijkbare klachten op als de burn out. Bij een bore out heb je het gevoel dat je er niet toe doet. Het bedrijf gaat ook wel verder zonder mij. Er is geen voldoening en zelden een ‘wow-effect’. Dat je denkt: ‘zo gaaf wat ik net heb gedaan’. Door bore outs komen steeds meer mensen ziek thuis te zitten, omdat bevlogenheid ontbreekt. Onderzoek heeft uitgewezen dat bevlogen medewerkers ook veel effectiever zijn. Bevlogenheid creëren is goed voor productiviteit.

Hoe kom je daar uit? Hoe maak je die stap naar wat je echt wilt, wel?

Zie je loopbaan als een Google Maps. Je moet allereerst weten waarvandaan je vertrekt. En je moet ook een eindpunt aangeven. Maar wat je ziet, is dat mensen heel vaak in de actie schieten, zonder dat ze weten waar ze heen willen. Ze gaan uit onvrede weg bij een organisatie. Maar als je geen eindstation hebt, navigeer je nergens heen. Die route begint met zelfreflectie. Wat zijn mijn kernwaarden? Waar haal ik mijn persoonlijke energie vandaan? Zowel fysiek, emotioneel, mentaal als spiritueel. Net als bij een telefoon: wat zijn mijn oplaadmomenten? Hoe is mijn werk-privé balans? Wat is mijn persoonlijkheid en wat zijn mijn competenties en gedrag? Maar ook: hoe ziet mijn omgeving en hoe zien mijn leidinggevenden eruit? Mijn boek helpt te navigeren op zoek naar een eindbestemming.

Fysiek oké zijn heeft bijvoorbeeld ook met voeding te maken. Bizar voorbeeld in je boek over het effect van voeding.

Ja, een onderzoek uit Israël. Reclassering bepaalde daar of een gedetineerde vrij mocht. Wat bleek. Bij alle zaken die vlak voor de lunch werden afgehandeld, bleek dat niemand vrij kwam. De aanstaande lunch was dus bepalend voor hoe rechters oordeelden. Je zult maar de pech hebben dat jouw casus net voor het eten is behandeld. Het is een voorbeeld van wat persoonlijke energie met je doet.

En dan heb je je droombaan gevonden. Je weet wat je echt wilt. Maar die baan is 150 kilometer verderop en de familie wil niet verhuizen. En drie uur in de file is ook zo wat. Wat dan?

Uiteindelijk is alles een afweging. Als je uiteindelijk nee zegt tegen die baan, is kennelijk je thuisbasis en de balans werk-privé belangrijker. Het is een totaalpuzzel die de inrichting van je leven bepaalt. Het begint vooral met een goede analyse. Zoeken wie je bent en wat je wilt.

Er zijn talloze testen op de markt om te kijken waar iemands potentie ligt. Dat begint al op school en inmiddels is het een hele industrie. Je hebt een haat-liefde verhouding met dit soort testen schrijf je in je boek.

Testen kunnen nuttig zijn als je ze goed inzet. Maar te vaak zegt men: je bent groen, blauw, rood of geel en word je in een hokje gedrukt, in plaats van: je toont blauw gedrag in een bepaalde situatie. Testen moet je eigenlijk als een vertrekpunt zien. Ben ik dit echt? Klopt het en wat kan ik er vervolgens mee. Het is net als dit boek: testen zijn triggers. Krijg scherp waar je staat en hoe je in actie komt vanuit je eigen kernwaarden. In het boek staat ook een kernwaardentest en via een QR code kun je verdieping vinden. Het boek is een wake up call, awareness. Een zoektocht naar iets waarvan jij denkt: het is een no-go dat ik die kans of route laat liggen. Iets waarvoor je Google Maps aanzet en uiteindelijk hoort: bestemming bereikt.

In je boek schrijf je ook dat LinkedIn een rol heeft in het gevoel van tevredenheid over je werk en betrokkenheid.

Op LinkedIn lezen we dat anderen het prachtig voor elkaar hebben. Dat maakt dat we niet meer tevreden zijn over onze huidige situatie. Zo ontstaan nieuwe behoeften maar ook onvrede. Zeker met een krappe arbeidsmarkt zet LinkedIn mensen aan tot een zoektocht naar ander werk met meer zingeving. Maar LinkedIn kan een vertekend beeld geven, in de wetenschap dat 71 % van de mensen zich helemaal niet bevlogen en betrokken voelt.

tekst: Ronald Buitenhuis voor Managementboek.nl