Prinsjesdag: kabinet snijdt verder in belastingen voor zelfstandigen

Het kabinet verlaagt na de zelfstandigenaftrek nu ook de mkb-winstvrijstelling. Dankzij koopkrachtmaatregelen gaan zzp’ers met een laag- tot middeninkomen er voorlopig toch op vooruit. Maar zelfstandigen met een belastbaar inkomen van meer dan circa 90.000 euro moeten volgend jaar juist meer belasting betalen.

Een deel van de zzp’ers verliest dus aan koopkracht, terwijl vrijwel alle werknemers (zie dit plaatje) erop vooruitgaan. Dat blijkt uit het Belastingplan 2024.

De verlaging van aftrekposten is onderdeel van het plan om fiscale verschillen tussen werknemers en zelfstandigen te verkleinen. Ondertussen raken de maatregelen ook ondernemers die niet concurreren met werknemers op de arbeidsmarkt. Denk aan zzp’ers die producten verkopen of ondernemers die diensten leveren aan particulieren.

Geen nieuwe maatregelen

In de kabinetsbegroting staan verder weinig nieuwe maatregelen voor zzp’ers. Dat is niet verrassend, want het kabinet is voor de zomer gevallen en mag geen grote beslissingen nemen. Desondanks komt ook dit demissionaire kabinet traditiegetrouw met een Miljoenennota en het Belastingplan op de derde dinsdag van september.

De meeste zzp-plannen waren al bekend, zoals de afbouw van de zelfstandigenaftrek en de stijging van de arbeidskorting. Verder wisten we ook al dat de speciale arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen (aov-zzp) vertraging oploopt. De minister van Sociale Zaken mag ook demissionair doorwerken aan deze plannen.

Minder mkb-winstvrijstelling

De afbouw van de mkb-winstvrijstelling is dus wel nieuw. Die vrijstelling daalt van 14% naar 12,7%. Ondernemers moeten volgend jaar dus over een groter deel van hun winst belasting betalen. Ondernemers met de hoogste winsten gaan er het meest op achteruit door deze aanpassing, staat in het Belastingplan.

Afhankelijk natuurlijk van je inkomen, scheelt dat een zelfstandigen zo 100 tot 400 euro netto per jaar. Voor inkomens tot 37k wordt wel de arbeidskorting verhoogd met 115 euro.

— Hugo-Jan Ruts (@hugojanruts) September 19, 2023

Zelfstandigenaftrek daalt verder

Verder blijft de zelfstandigenaftrek dalen. Een jaar geleden versnelde het kabinet de afbouw. In 2023 maakte het kabinet bekend dat het belastingvoordeel voor zelfstandig ondernemers daalt van 6310 euro in 2022 naar 900 euro in 2025. Zoals eerder aangekondigd, daalt de zelfstandigenaftrek in 2024 naar 3750 euro. De startersaftrek blijft hetzelfde.

Arbeidskorting stijgt

“Daarnaast wordt volgend jaar de arbeidskorting verhoogd, zodat werken meer loont”, zei Koning Willem-Alexander in zijn Troonrede.

De arbeidskorting stijgt met 115 euro voor alle werkenden met een inkomen rond het wettelijk minimumloon (tussen 23.000 en 40.000 euro). Zij betalen daardoor minder inkomstenbelasting en dit moet leiden tot meer koopkracht.

Hoger inkomen, meer belasting

De inkomstenbelasting voor werkenden bestaat uit twee schijven. Het tarief in de eerste belastingschijf stijgt met 0,03 procentpunt en daardoor betalen ondernemers maximaal 20 euro meer belasting. In 2024 wordt de tweede belastingschijf minder geïndexeerd, met 3,55% in plaats van 9,9%. Ook daardoor betalen ondernemers met een hoog inkomen meer belasting.

Pakket koopkrachtmaatregelen

De aanpassing van de inkomstenbelasting is een van de koopkrachtmaatregelen om armoede bij lage- en middeninkomens te voorkomen. Het kabinet investeert voortaan jaarlijks zo’n 2 miljard euro in koopkracht. Dat houdt verder in dat de huurtoeslag en het kindgebonden budget stijgen. Ook wordt het Noodfonds Energie verlengd. Dat is een vangnet voor mensen die hun energierekening niet meer kunnen betalen.

Door al deze maatregelen gaat de gemiddelde Nederlander er 1,7% op vooruit. Het kabinet verwacht dat het aantal Nederlanders dat in armoede leeft, komend jaar gelijk blijft: 4,8% van de bevolking.

Duidelijkere definities en handhaving

Verder herhaalt het kabinet dat het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) bezig is met allerlei wetswijzigingen rondom zzp’ers. Zo gaat de Belastingdienst strenger handhaven op schijnzelfstandigheid en werkt de minister aan verduidelijking van de regels voor het inhuren van zzp’ers. Er komen duidelijkere definities van ‘gezag’ en ‘inbedding in een organisatie’. Ook komen er nieuwe criteria bij die te maken hebben met ondernemerschap.

Daarnaast moet het makkelijker worden voor zelfstandigen met een laag uurtarief om te bewijzen dat zij schijnzelfstandig zijn. Onder een bepaald tarief (de Sociaal-Economische Raad (SER) adviseert 30 à 35 euro) is een werkende in loondienst, tenzij de opdrachtgever het tegendeel bewijst.

Meer weten? Luister of kijk naar de speciale aflevering van ZiPtalk over Prinsjesdag 2023.