Ondernemerschap toetsen binnen of buiten de opdracht, wie mag kiezen: rechter of politiek?

Zijn de chauffeurs van taxiapp Uber werknemers of zzp’ers? Daarover gaat de rechtszaak die vakbond FNV voert tegen Uber. Deze week deed het gerechtshof in Amsterdam een tussenuitspraak. Daarin staat dat de rechter vermoedt dat de chauffeurs werknemers zijn, omdat zij instructies moeten volgen en kernactiviteiten van het bedrijf uitvoeren. Maar het Hof weet het nog niet zeker.

Om te bepalen of iemand als zzp’er mag werken, moeten rechters namelijk ook naar het criterium ‘ondernemerschap’ kijken. Maar dat is onduidelijk, vindt het Hof. Gaat het om het ondernemerschap binnen of buiten de opdracht? Anders gezegd: beoordeelt een rechter de voorwaarden van een opdracht of het ondernemerschap van de persoon?

Het Hof komt daar niet uit en stelt deze vraag aan de Hoge Raad.

Controversieel

Het antwoord op die vraag is extra relevant in het kader van het aangekondigde conceptwetsvoorstel Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelatie en Rechtsvermoeden. Demissionair minister Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) komt daar naar verwachting vrijdag mee naar buiten. In dat wetsvoorstel staat dat straks drie elementen bepalen of een opdrachtgever met een zzp’er mag werken: a/ werkinstructies, b/ inbedding in de organisatie en c/ ondernemerschap.

Er is veel discussie over de vraag of je dat ondernemerschap nu binnen of buiten de opdracht moet beoordelen. Politieke partijen zijn het oneens, ook binnen de coalitie. Ook belangenbehartigers van werknemers, zelfstandigen en werkgevers verschillen van mening.

Wie maakt de keuze: de rechter of de politiek?

Het Hof wil de beslissing overlaten aan de Hoge Raad. Het lijkt alleen zuiverder dat de politiek hier verantwoordelijkheid over neemt. Het is namelijk meer een maatschappelijke keuze dan een juridische vraag.

Het duurt nog even voordat we het antwoord weten. Voordat het Hof haar vraag aan de Hoge Raad definitief heeft geformuleerd zijn we zo twee maanden verder. De Hoge Raad neemt in de regel ook ruim de tijd voor een antwoord.

Ondertussen zijn er over een kleine zeven weken verkiezingen. Het lijkt mij goed als de partijen duidelijk voor hun mening uitkomen. Zowel de zaak Uber als het conceptwetsvoorstel van Van Gennip geven daar aanleiding toe.