Loonkloof tussen vrouwelijke en mannelijke zzp’ers krimpt

Op welke datum Equal Pay Day ‘gevierd’ wordt, verschilt per land: de datum wordt bepaald op basis van het gemiddelde verschil in loon. Hoe kleiner de loonkloof in een land, des te later in het jaar valt de Equal Pay Day. In Nederland is 14 november de dag waarop mannen het jaarsalaris van een vrouw verdiend hebben.

In 2018 meldde ZiPconomy nog dat het uurtarief van vrouwelijke freelancers bijna 10% lager lag dan dat van mannelijke freelancers. Dit verschil is de laatste jaren bijzonder veel kleiner geworden, blijkt uit de data van Intelligence Group. Waar in de data van 2018 tot 2020 vrouwelijke zzp’ers nog een 14% lager uurtarief kregen dan mannen, is dit verschil in de periode tussen 2020 en 2023 gedaald naar slechts 0,8%.

Opmerkelijk: deze trendbreuk valt gelijk met het begin van de coronapandemie. Waarom deze trendbreuk en de pandemie verband houden met elkaar, kan Intelligence Group niet met zekerheid zeggen.

Dataverantwoording
De analyse van Intelligence Group is uitgevoerd op basis van hun eigen data, waarin zij zzp’ers vragen naar hun uurtarief. Dit betreft het gemiddelde uurtarief dat de respondenten zeggen te hanteren. Hierbij filteren zij op zzp’ers die arbeid of diensten aanbieden, waardoor zij zelfstandigen met een winkel niet meenemen in het onderzoek. In de analyse wordt een model gemaakt dat het uurtarief probeert te verklaren uit, maar waarbij Intelligence Group in het bijzonder op zoek is naar het effect van geslacht op het uurtarief.

Inkomen per gewerkt uur

Door een analyse met data van het CBS, kan Intelligence Group deze trend hard maken. Hoewel het CBS geen data van uurtarieven beschikbaar heeft, kan Intelligence Group wel nagaan wat het inkomen van zzp’ers is en dat afzetten tegen het gemiddelde aantal uren dat er per jaar gewerkt wordt. Daarin groeit het inkomen per gewerkt uur van vrouwelijke en mannelijke freelancers steeds meer naar elkaar toe, maar met name de laatste twee jaar wordt het verschil kleiner.

Verder blijkt uit een andere dataset dat vrouwelijke zzp’ers vaker tot een deal komen dan mannelijke. Wanneer vrouwen zich als zzp’er aanbieden voor een opdracht, komen zij gemiddeld 50,24% tot een deal. Dit in tegenstelling tot 31,24% onder de mannen. Intelligence Group ontdekte dat dit komt omdat zelfstandige vrouwen vaker een opdracht gegund krijgen. Een kanttekening bij deze bevindingen is dat het hoofdzakelijk om hoogopgeleiden gaat en de IT-sector oververtegenwoordigd is in deze dataset.

Vrouwen minder vaak geheadhunt

Ondanks het positieve nieuws, wil dit niet zeggen dat er geen werk aan de winkel is. Intelligence Group ontdekte namelijk ook dat vrouwen minder vaak geheadhunt worden, omdat zij minder uren beschikbaar zijn. Daarom zijn zij voor bemiddelings- en detacheringsbureaus vaak commercieel minder aantrekkelijk.

Intelligence Group merkt op dat er in de markt voor zzp’ers veel meer sprake is van equal pay door de opdrachtgever. Dit komt deels doordat dit zo georganiseerd is (bureaus hanteren bijvoorbeeld vaste tarieven), maar ook deels doordat vrouwen zich beter presenteren dan mannen.

Het is mogelijk dat de winstmarge van bemiddelings- en detacheringsbureaus bij vrouwen groter is per uur, omdat zij hen een lager tarief geven, maar dit is niet vast te stellen zonder dat bureaus daar zelf inzage in geven. De ervaring leert dat bemiddelings- en detacheringsbureaus een voorkeur hebben voor personen die meer uren maken, zodat de bureaus meer uren kunnen declareren.