Wat is werk eigenlijk en hoe vind je als recruiter mensen voor dat werk?

Bij het Employer Branding event van Recruiters United begon de dag met een prikkelende key note van filosoof Bas Haring. Hij vroeg zich af wat werk is, wat dat betekent voor een ‘werkgever’ en een ‘werknemer’, en of je als recruiter de kandidaten niet een beetje voor de gek houdt en het werk of de werkgever mooier voordoet dan het is. Een filosofische reality check voor het recruitmentvak.

Wat is werk?

De basisvraag, filosofen zijn vooral goed in vragen stellen, is wat werk eigenlijk is? Is het een activiteit doen waar je voor betaald wordt? Nee, dat kan het niet zijn, want de werkloze die zijn staatslot naar het UWV stuurde om te laten zien dat ie werk had gedaan om geld te verdienen werd niet beloond. Is het dan iets doen wat je niet leuk vindt? Niet echt, want de afwas doen is niet leuk, maar kun je geen werk noemen. Wel als je de afwas voor de hele straat gaat doen. Daar zit de crux.

Werk is iets doen ten behoeve van een ander. En van daaruit is het logisch dat je daarvoor betaald wordt en dat het minder leuk is, want iets voor jezelf doen is meestal leuker.

Wat is de consequentie voor werkgevers en werknemers?

Als je op bovenstaande manier naar werk gaat kijken, dan is de term ‘werkgever’ en net zo goed ‘opdrachtgever’, eigenlijk heel vreemd, want je ‘geeft’ geen werk, je ‘vraagt’ iemand om werk voor je te doen. Je bent meer een ‘werkvrager’, of hulpvrager, want je hebt hulp nodig om werk gedaan te krijgen. Daar hoort, zeer relevant op een employer branding event, dan toch wel iets meer nederigheid bij, want je mag toch blij zijn als iemand je komt helpen! Als je langs de kant van de weg staat met autopech, vraag je toch ook niet naar het cv van de automobilist die stopt om je te helpen.

Als je langs de kant van de weg staat met autopech, vraag je toch ook niet naar het cv van de automobilist die stopt om je te helpen.

En andersom, hoe zit het dan met een werknemer? Als je iets doet ten behoeve van een ander dan bepaalt die ander meestal ook wat je doet en wanneer je werkt. ‘Neem’ je dan werk? Als werknemer is het vooral belangrijk om zelf te bedenken of dat werk is wat je wilt doen. Misschien kun je beter jezelf de vraag stellen wat jij voor anderen zou willen doen? Wil je 40 jaar hetzelfde werk doen? Als je je eigen positie accepteert dan is het ook logischer dat je werk in de loop der jaren verandert, want je verandert zelf ook. 

Is een zzp’er dan een (externe) werknemer?

Een overdenking die ik na de keynote nog met Bas besprak is of dit misschien ook de reden is van de opkomst van de zzp’er, die minder wil dat iemand anders bepaalt wat je doet en wanneer je dat doet. De wetgever lijkt zelfs te vinden dat dat niet mag, je moet als zzp’er zelf bepalen hoe je je werk doet en wanneer. Misschien nog net niet wat je doet. Als zzp’er doe je wel ‘werk’ ten behoeve van een opdrachtgever, maar ben je dus geen ‘werknemer’. Dan is dat duidelijk.

Als zzp’er doe je wel ‘werk’ ten behoeve van een opdrachtgever, maar ben je dus geen ‘werknemer’. Dan is dat duidelijk.

Hoe ga je als recruiter mensen vinden om werk gedaan te krijgen?

Hoe kijkt hij dan naar een zaal vol recruiters, een vakgebied waar hij niet veel mee te maken heeft? Op de vraag of er ook zzp-recruiters in de zaal zaten, ontving hij dan ook een duidelijke lach. Zelf ‘recruit’ hij hooguit werklieden voor klussen in zijn huis. Maar hij ziet zich daarin niet echt als werkgever, want geeft die mensen het volste vertrouwen in wat, hoe en wanneer ze hun werk doen. 

Het werk van een recruiter is dus om mensen te vinden die werk willen doen ten behoeve van de werkgever, iemand die hulp nodig heeft. De eerste vraag voor het publiek hierin is: doe je het werk en/of de werkgever dan mooier, toffer of stoerder voor dan het in werkelijkheid is? 

Hou je iemand dan niet voor de gek? Employer branding is mooi, maar hoe eerlijk ben je hierin, leek zijn onderliggende vraag.

Zijn tweede vraag voor het publiek is ook een heel interessante voor de recruitmentwereld en voor de managers die mensen aannemen of inhuren. Haring begint met de vergelijking over het om en om kiezen van spelers voor twee teams tijdens de gym vroeger op school. Degene die mocht kiezen koos dan de beste voetballer, softballer of andere sport die er nog beschikbaar was. Maar als je dan de gelukkige was en als eerste de uitblinker in die sport in je team had, won je dan ook? De vraag die Haring stelde: is het echt nodig om de beste kandidaat te kiezen?

Als je als organisatie nieuw talent nodig hebt en je kiest de beste kandidaat, doe je dat dan om de beste aannemer of bank of wat dan ook van Nederland te worden? Nee toch. Je wilt gewoon een goede aannemer of bank of wat dan ook zijn (uitzonderingen daargelaten). Waarom is alles in het recruitmentproces dan erop gericht om ‘de beste’ kandidaat te kiezen? Wat is er mis met nummer twee of drie?

Een leerzame vraag, want we zien vaak dat ‘de beste’ kandidaat hoge salaris- of tariefeisen stelt of andere voorwaarden wil, waar HR dan uitzonderingen voor moet gaan maken. Waarom doen we dat eigenlijk?

Mensen zijn het doel, niet een hulpmiddel

Los van over het vak recruiter wilde Haring ook nog iets kwijt over HR, Human Resources. Een term die ethisch zelfs verwerpelijk is, want hoe kan een mens een bron of hulpmiddel zijn? De mens is altijd ‘het doel’, het mens zijn.  En werk is iets tussen twee mensen, een hulpvrager en een hulpgever. Daarin kan niet een mens ondergeschikt zijn als bron voor een ander mens. Een fijne afsluiter van zijn keynote.