Inhuur extern personeel door Rijksoverheid weer fors gegroeid: verdubbeling groei in 5 jaar tijd

Schaarste, extra projecten en hogere kosten stuwen uitgaven externe inhuur naar een nieuw record.

15,4 procent van de totale loonkosten van de Rijksoverheid werd in 2023 uitgegeven aan extern personeel. Dat blijkt uit de “Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk 2023.” In 2022 lag het percentage nog op 14,2%.

De overheid streeft er naar om die inhuur te beperken tot maximaal 10 procent, zoals voorgeschreven in de Roemernorm. Die norm raakt steeds verder uit het zicht. De totale kosten van externe inhuur zijn in bijna vijf jaar bijna verdubbeld: van 1,7 miljard in 2019 naar 3,3 miljard in 2023, zo blijkt uit een vergelijking gemaakt door ZiPconomy.

De groei in uitgaven zit het laatste jaar – en in de afgelopen jaren – vooral bij de categorie ‘beleidsgevoelig’ (oa interim-management), wat gelijk ook de profielen zijn met de hoogste tarieven. IT personeel (beleidsondersteuning) is verreweg de grootste categorie. De kosten voor uitzendkrachten stijgt veel minder hard. In absolute aantallen daalt het aantal uitzendkrachten zelfs (van 6.557 in 2019, naar 5.882 in 2022 en 5.526 in 2023).

Schaarste en projecten

Als belangrĳkste oorzaak voor de overschrĳding van de Roemernorm verwijzen diverse departementen in hun jaarverslagen naar de noodzaak om specialistische ICT- kennis in huis te halen. Ook is inhuur met specifieke (technische) kennis nodig voor bijvoorbeeld de schadeafhandeling Groningen en de tĳdelĳke uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen.

Daarnaast blijft ook de Rijksoverheid last houden van de krapte op de arbeidsmarkt. In totaal gaf de Rijksoverheid in 2023 7 miljard minder uit dan gepland. Deels komt dat door gebrek aan personeel, wat dus deels wordt opgelost door extern personeel in te zetten.

Ook stijgende salarissen en bijbehorende tarieven spelen een rol bij de groei aan uitgaven aan extern personeel. De lonen van Rijksambtenaren zijn de afgelopen jaren fors gestegen, meer dan gemiddeld in de arbeidsmarkt. Vanwege de ‘inlenersbeloning’ (extern personeel mag niet minder verdienen dan vast personeel) zullen salarissen van gedetacheerden en uitzendkrachten vaak automatisch mee stijgen. Zo stijgen de kosten van uitzendpersoneel, terwijl het aantal uitzendkrachten gedaald is.

Departementale verschillen

Op departementaal niveau valt op dat met name EZK relatief veel inhuurt. Dat komt vooral omdat een aantal agentschappen onder dat ministerie vallen. Vooral daar wordt – projectmatig – veel met externen gewerkt.