VZN: “Minimale handreiking kabinet helpt de zelfstandige niet”

 ‘Dat het kabinet niet doof blijkt voor geluiden uit de markt doet ons deugd, maar het gebaar om het eerste jaar geen (vergrijp)boetes op te leggen is onvoldoende om opdrachtgevers en zelfstandigen de duidelijkheid te verschaffen die nodig is om met elkaar te kunnen blijven samenwerken.’ Dat zegt Cristel van de Ven, voorzitter van Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN)  in reactie op de brief van het kabinet over de opheffing van het handhavingsmoratorium beoordeling arbeidsrelaties.

Aanbod kabinet

In de brief die het kabinet vrijdag naar de Tweede Kamer stuurde staat dat de beoogde handhaving op de schijnzelfstandigheid vanaf 1 januari aanstaande gewoon doorgaat. Er komt wel een overgangsjaar.

In dat jaar krijgen zowel werkgevers als zelfstandigen nog geen ‘vergrijpboete’ als ze kunnen bewijzen dat ze stappen zetten tegen schijnzelfstandigheid hebben gezet. Wel kunnen ze een naheffing of een verzuimboete (als er te laat wordt betaald) krijgen. Het kabinet meent op deze manier ‘het goede gedrag’ afdoende te belonen.

• Lees alles details over deze Kamerbrief hier

Onrust in de arbeidsmarkt

Het voornemen van de Belastingdienst om de handhaving op bestaande wetgeving door te zetten zorgt voor veel onrust in de markt. Vergelijkbaar met 2016 bij de afschaffingen van de VAR, stelt VZN. Volgens de belangenbehartiger worden in toenemende mate opdrachten van zelfstandigen nu al niet meer verlengd, omdat opdrachtgevers het risico van boetes niet willen riskeren. Het beperkte gebaar van de regering dat geen boetes worden opgelegd is volgens VZN niet voldoende om de onrust uit de markt te nemen. VZN vreest dat de krapte op de arbeidsmarkt zich hierdoor zal verscherpen.

Gerichte handhaving op basis van duidelijke wetgeving

Afgelopen donderdag nam VZN aan het rondetafelgesprek in de Tweede Kamer over de opheffing van het handhavingsmoratorium. Daarin pleitte de zelfstandigenkoepel voor gerichte handhaving op basis van duidelijke regelgeving. Dat schort er nu aan omdat de nieuwe wet die in de maak is, de conceptwet VBAR, nu nog voor advies bij de Raad van State ligt. ‘We handhaven de gedane oproep om de ‘R’ uit die conceptwet te lichten’, aldus Van de Ven. ‘Die staat voor rechtsvermoeden van arbeidsovereenkomst en kan snel worden ingevoerd, zodat daar handhaving op kan plaatsvinden. Dan komt er de gewenste duidelijkheid. Met een focus in de handhaving op de lage tarieven, kan de rest van de conceptwet dan in de prullenmand.’

In dat gesprek pleitte de ABU, ook namens de Bovib, voor gerichte controles op sectoren met lage tarieven. FNV wil juist controle op alle type opdrachten waar mogelijk schijnzelfstandigheid voorkomt.

• Verslag ronde tafelgesprek 

Stimuleer duurzaam zelfstandig ondernemerschap en voer bedrijfsbuffer in

Eerder dit jaar riep VZN het kabinet in een Manifest al op om meer werk te maken van het stimuleren van duurzaam zelfstandig ondernemerschap. Daarin is onder meer de invoering van een verplichte brede bedrijfsbuffer voor zelfstandig ondernemers bepleit. ZZP’ers kunnen die buffer aanwenden voor meerdere sociale en ondernemersrisico’s, om bijvoorbeeld AOV-premies te betalen, om vraaguitval op te vangen, een oudedagsreserve op te bouwen en kwalificatieveroudering tegen te gaan.

Politieke reacties

De Kamerbrief komt vlak voor een debat tussen de Tweede Kamer en Minister Van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (NSC) over het zzp-beleid. Het punt van de handhaving zal een prominente plek op de agenda hebben

In aanloop van dat debat laat VVD Kamerlid Thierry Aartsen aan ZiPconomy weten nog twijfels hebben het kabinetsvoornemen. “Of het (overgangsjaar, red.) voldoende is om de hardwerkende zelfstandige echt te beschermen? Ik durf het nog niet te zeggen.” Ook NSC Kamerlid Tjebbe van Oostenbruggen verwacht meer. Hij vindt het kabinetsplan een goede eerste stap maar “qua handhavingsstrategie ben ik het niets eens met de FNV, ik zou de handhaving richten op sectoren waar de meeste misstanden te verwachten zijn. Daarmee herstel je het draagvlak onder goedwillende opdrachtgevers en zzp’ers”. Mariette Patijn (GL/PvdA) noemt de stap van het kabinet ‘heel verstandig’.