Zzp-inhuur wacht zelfde lot als zonnepanelen

Aanschaf zonnepanelen ingestort

Eigenaren van zonnepanelen lopen kans op terugleverboetes. De politiek bleek de afgelopen jaren onbetrouwbaar op het vlak van de salderingsregeling. Dit heeft consequenties voor de praktijk. Nieuwe klanten weten niet precies waar zij aan toe zijn en bestaande eigenaren van zonnepanelen delen hun teleurstelling. Het gevolg: negatief sentiment verspreidt zich en de markt voor zonnepanelen is ingestort.

Deze reactie is logisch. Ieder mens blijkt gevoelig voor onduidelijke negatieve consequenties op de lange termijn. We delen allemaal de behoefte om te weten waar we aan toe zijn in het hier en nu. Leveranciers van zonnepanelen hebben het nakijken.

Inhuur van zzp’ers zal instorten

De zzp-inhuur in ons land loopt bij aanhoudende onduidelijkheid een grote kans op hetzelfde lot als zonnepanelen. Sinds 2016 zijn opdrachtgevers via de wet DBA verantwoordelijk gemaakt voor de gevolgen van verkeerde inhuur. Wanneer je het wel of niet goed doet, weet niemand precies uit te leggen. Of een organisatie geconfronteerd wordt met een boete of naheffing, wanneer dat moment komt en hoe groot de schade zal zijn, valt niet precies te voorspellen.

Ook hier geldt dat de mens gevoelig blijkt voor onduidelijke negatieve consequenties op de lange termijn. Zeker als je binnen een organisatie de verantwoordelijkheid draagt over de inhuur van zzp’ers, krab je je wel tweemaal achter de oren. Afgelopen vrijdag heeft de verantwoordelijk minister laten weten deze voortdurende onduidelijkheid te laten bestaan. De samenleving heeft straks het nakijken.

• Lees ook: Kabinet: volledige handhaving op schijnzelfstandigheid. Wel overgangsjaar zonder boetes.

Zzp-inhuur gaat over onze samenleving

De vergelijking tussen zzp-inhuur en zonnepanelen gaat op een belangrijk element mank. Waar zonnepanelen gaan over de substitutie van grijze stroom naar groene stroom, gaat het handhaven op zzp-inhuur over de continuïteit van onze samenleving. Zzp’ers zitten overal, in alle sectoren en op alle posities. Ze zijn zelfs actief voor de overheid zelf.

Voor de zorgsector geldt dat de continuïteit van zorg al jaren mede afhankelijk is van zzp’ers. Juist in deze sector is de Belastingdienst al gestart met handhaving en dat mist zijn uitwerking niet. Zorgorganisaties ervaren onduidelijke negatieve consequentie op de lange termijn en stoppen alvast met de inhuur van zzp’ers. De cliënt en patiënt hebben het nakijken, in het geval van de zorg. Andere sectoren treffen inmiddels dezelfde omstandigheden.

Belastingdienst als pleitbezorger

De Belastingdienst is tevreden over deze toegenomen onrust in ‘risicosectoren’, zo bleek deze week bij een Rondetafeloverleg over de aanpak van schijnzelfstandigheid. De ‘gepercipieerde pakkans’ bij opdrachtgevers neemt toe en dat is precies de bedoeling. De Belastingdienst liet zich als vurig en zelfs geëmotioneerd voorstander zien van de aanpak van schijnzelfstandigheid. Een controlerende instantie als pleitbezorger van onduidelijk beleid. Nederland is eraan toe, zo is het standpunt. Nette burgers en bedrijven hebben namelijk behoefte aan de aanpak van schijnzelfstandigheid, aldus de Belastingdienst. Anders zou ‘hun rechtvaardigheidsgevoel een enorme knauw krijgen’.

De gevolgen voor de samenleving bij de aanpak van schijnzelfstandigheid zijn onbekend. Ook bij de Belastingdienst.

Rechtvaardig gedrag verlangt rechtvaardige spelregels

Voordat je burgers de maat neemt over rechtvaardig gedrag, is het noodzakelijk dat je rechtvaardige spelregels introduceert en deze laat bestaan. Zowel zzp’ers en opdrachtgevers als eigenaren van zonnepanelen zijn gebaat bij voorspelbare en consequente spelregels voor de lange termijn. Bied je dat niet, dan krijg je verwijten zoals die van een ‘onbetrouwbare overheid’.

Opdrachtgevers en opdrachtnemers willen aan spelregels voldoen, mits die spelregels concreet, duidelijk, toepasbaar en meetbaar zijn. Dat zijn ze nu niet.

De huidige arbeidswetgeving biedt namelijk geen duidelijk kader. Het gevolg daarvan is dat de overheid zich ook op het dossier zzp een onvoorspelbaar partner toont. We zitten in een mix van onrechtvaardige spelregels, een vooringenomen houding richting een grote groep werkende mensen, aangevuld met de nodige rancune vanuit de Belastingdienst. We hebben bij de Toeslagenaffaire gezien waar dit toe leidt. Behandel zzp’ers niet als zonnepanelen. Stel duidelijke, consequente en rechtvaardige spelregels op. Start daarna pas met handhaven.

• Lees ook: VZN: “Minimale handreiking kabinet helpt de zelfstandige niet”