Aantal starters onder zzp’ers blijft dalen, toename aantal stoppers. Verzadiging of wetgeving?

In het derde kwartaal van 2024 (Q3) is het aantal startende ondernemingen opnieuw gedaald, terwijl het aantal bedrijven dat de deuren sloot juist is toegenomen. Volgens het meest recente trendrapport van de Kamer van Koophandel (KvK) daalde het aantal starters in Q3 2024 met 7,8% ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2023. Dit komt neer op 59.105 nieuwe ondernemingen, tegenover 64.071 een jaar eerder. Het gros daarvan is zzp’er, 80% daarvan start vanuit een eenmanszaak.

Het is al het vijfde opeenvolgende kwartaal waarin een daling van het aantal starters zichtbaar is. Tegelijkertijd steeg het aantal stoppers naar 34.087, een toename van 15,4% ten opzichte van de 29.526 stoppers in Q3 2023. Netto neemt het aantal ondernemingen dus nog wel toe.

Sectorale en regionale trends: logistiek en horeca blijven populair

Ondanks de afname in het totale aantal starters, blijven bepaalde sectoren zoals logistiek, horeca en detailhandel relatief populair. Aan de andere kant stoppen zzp’ers het vaakst in sectoren zoals persoonlijke dienstverlening, overig en de bouw.

Op regionaal niveau laat het rapport zien dat Noord-Holland het hoogste aantal starters per 10.000 inwoners had (44), gevolgd door Flevoland (39) en Zuid-Holland (38). Opvallend is dat dezelfde provincies ook het hoogste aantal stoppers per 10.000 inwoners rapporteren. Noord-Holland staat met 25 stoppers per 10.000 inwoners bovenaan, gevolgd door Flevoland (23) en Zuid-Holland (21).

Aandeel vrouwen daalt licht.

Wat betreft vrouwelijke ondernemers is er weinig verandering: het aandeel vrouwelijke starters blijft schommelen rond de 38%, maar vertoont een lichte daling, vooral bij de jongste en oudste leeftijdsgroepen.

“Consolidatie van de markt”

Volgens Joris Knoben, hoogleraar Strategie en Ondernemerschap aan Tilburg University, is de afname in het aantal starters en de toename van het aantal stoppers geen verrassing. “We zien enkele nieuwe overheidsmaatregelen die een afwachtende houding onder potentiële ondernemers kunnen verklaren. Denk bijvoorbeeld aan het wetsvoorstel Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR) en de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers. De aankondigingen van deze maatregelen maken mensen terughoudender om een onderneming te starten.”

Daarnaast speelt volgens Knoben een ander belangrijk fenomeen: verzadiging van de markt. “De afgelopen jaren zijn er veel nieuwe bedrijven bijgekomen, maar de Nederlandse economie lijkt een grens te bereiken. We zitten in een fase van consolidatie, waarin sterke bedrijven verder groeien en zwakkere bedrijven wegdrukken of overnemen. Dit verklaart ook het patroon van minder starters en meer stoppers dat we nu zien.”