"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Hoe groot is het financieel risico bij schijnzelfstandigheid?

Na 1 januari 2025 kan de Belastingdienst weer naheffingen opleggen. Maar hoe groot zijn financiële risico’s eigenlijk en hoe wordt er gerekend? Erg duidelijk is dat nog niet. Boris Emmerig haalt wat praktijkvoorbeelden naar boven.

“Arbeidsmarkt op drift nu controle op schijn-zzp’ers nadert” is de kop van een artikel in het FD. Ook cijfers in dit artikel op ZiPconomy laten zien dat er vaker gebruik gemaakt wordt van detachering en minder van zzp. De angst voor financiële risico’s zit er blijkbaar goed in. Maar hoe groot zijn die risico’s nu eigenlijk? 

De VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) geeft het volgende voorbeeld in haar “Handreiking voor flexibele arbeidsinzet gemeentelijke sector“.

  • Een zzp’er factureert in een jaar € 133.120 ex btw aan een gemeente
  • De Belastingdienst merkt de zzp’er als schijnzelfstandige aan
  • Het bedrag van € 133.120 is loon uit dienstbetrekking
  • De verschuldigde loonheffing bedraagt € 69.222,40 op basis van het anoniementarief van 52% (NB: het anoniementarief is niet van toepassing wanneer de gemeente een ID van de (ex-)zzp’er heeft)
  • De verschuldigde premies werknemersverzekeringen en de bijdrage Zvw bedragen € 21.818,37
  •  De VNG houdt een 25%-vergrijpboete van € 22.760,19 aan (m.i. zal er niet vaak een boete opgelegd kunnen worden)

Op basis van het bovenstaande komt de VNG op een na te heffen bedrag van € 113.800,96. Dat komt in de buurt van het door de (ex-)zzp’er gefactureerde bedrag. Het is daarmee nog niet klaar. De VNG stelt dat de gemeente wettelijk gehouden is om het bedrag van de loonheffing ad € 69.222,40 op de (ex-)zzp’er te verhalen. Dat klopt, zo blijkt uit de wetsgeschiedenis van de Wet op de loonbelasting. Ziet de gemeente af van verhaal, dan wordt het bedrag van € 69.222,40 ook weer als nettoloon gezien en is daarover aanvullend een bedrag van € 74.990,93 aan loonheffing verschuldigd (bij een bruteringspercentage van 108,3%). In totaal is dan door de gemeente verschuldigd € 188.791,89 (€ 113.800,96 + € 74.990,93). Dit zijn significante bedragen voor dan nog maar één zzp’er.

Bij het moeten verhalen van loonheffing zijn wel een paar kanttekeningen te maken. Zo hoeft bij “bijzondere omstandigheden” geen verhaal plaats te vinden (HR 19 oktober 1988, BNB 1988/336). Daarvan kan bijvoorbeeld sprake zijn als uit een advies blijkt dat de kans om succesvol in rechte te verhalen, heel klein is. Hier is overigens heel veel meer over te zeggen. Zie voor een voorbeeld waar verhaal niet lukt, een uitspraak van de rechtbank Limburg van 24 mei 2023.

Op 2 oktober 2024 heeft de Tweede Kamer unaniem een motie aangenomen waarin de Regering wordt opgeroepen om voor 1 november 2024 een duidelijk afwegingskader voor handhaving te publiceren. Ik zou het toejuichen als in deze publicatie ook uiteen wordt gezet onder welke omstandigheden af kan worden gezien van verhaal op (ex-)zzp’ers, teneinde allerlei discussies en onderhandelingen hierover in de praktijk te voorkomen. Het zou de uitvoerbaarheid van de handhaving zeker ten goede komen.

Boris Emmerig werkt sinds 1990 als belastingadviseur en sinds 1996 als advocaat. Hij heeft ruim dertien jaar ervaring als raadsheer-plaatsvervanger bij de Belastingkamer van het Gerechtshof te Amsterdam. Hij is als docent verbonden aan de Specialisatieopleiding Arbeidsrecht van het Leids Juridisch PAO, de beroepsopleiding van de Nederlandse Orde van Advocaten en LexLumen. Regelmatig verschijnen publicaties van zijn hand in de fiscale en juridische vakpers.Emmerig is een fiscalist pur sang. Zijn specialismen liggen op het terrein van de loonbelasting, vennootschapsbelasting en fiscale procedures. Hij is verbonden aan het kantoor Holla Advocaten. Bekijk alle berichten van Boris Emmerig

15 reacties op dit bericht

  1. Ik mis een ding hierin. De ZZPer heeft als het goed is over dit bedrag via zijn aangifte ook al 69.222,40 aan loonbelasting betaald. Dus als de gemeente dit bedrag aan de belasting gaat afdragen en bij de ZZPer claimt, is het dan ook niet zo dat de ZZPer het betaald bedrag via zijn aangifte van de Belastingdienst terug krijgt?

    • Inderdaad, wat een onzin artikel! De zzp’er betaalt inkomstenbelasting en zvw, dus het gaat alleen om premies werknemersverzekeringen. Dat zal iets van 11k zijn voor flexibele contracten. Klinkt toch anders dan 189k.

  2. Dit artikel valt voor mij toch een beetje in de categorie ‘juristen die opdrachtgevers angst aanjagen’. Natuurlijk zijn er financiële risico’s, maar 99% van de zzp’ers betaalt gewoon braaf inkomstenbelasting. En als dat bewezen kan worden hoeft de opdrachtgever dat niet ook nog te betalen voor zover ik me heb laten voorlichten door andere juristen. De belastingdienst zal toch niet dubbel gaan heffen?
    Risico management gaat over kans x impact. De impact is misschien zo groot als je beschrijft, de kans is erg klein. ZZP’ers zijn niet alleen maar een risico waar je bang van moet zijn, ze voegen heel wat waarde toe voor de opdrachtgevers.

    • Dacht ik ook… Het verhaal van heer Emmerig klopt gewoon niet, of is in iedergeval niet compleet. Overigens ben ik dat al wel gewent van Juristen…

  3. Een zzp’er die 133.000 kan factureren valt toch niet in de risicogebieden (gedwongen, onderbetaling, arbeidsmigratie, evidente schijnzelfstandigheid) waarop de belastingdienst haar handhaving op wil focussen (aangenomen motie sep 2024)?

    Heel misschien valt het onder ‘evidente schijnzelfstandigheid’.

    Maar als de belastingdienst nu al niet goed duidelijk kan maken wat schijnzelfstandigheid precies is, dan heeft het voor een rechter al helemaal geen zaak.

    Sowieso geen vergrijpboete, ZVW en loonheffingen zijn door de zzp’er al betaald en van anonimiteit zal ook geen sprake zijn. Maximaal 15.000 euro, worst case. Het is nog maar de vraag of de Belastingdienst hierover wil procederen. De opdracht kan ongetwijfeld ook anders worden uitgelegd door de werkgever, in het nadeel van de belastingdienst.

    Dit is bangmakerij.

  4. Ben ook wel benieuwd wat een eventuele claim op ambtenaarschap (met terugwerkende kracht) in dit voorbeeld doet. Bijvoorbeeld voor wat betreft recht op achterstallig pensioen.

  5. Valt mij tegen Zipconomy dat jullie een dergelijk onnauwkeurig artikel zomaar plaatsen. Dit klinkt als campagne voeren tegen de zzp’er.

  6. Destijds, in 2016 via Fractie Klein, meerdere kamervragen gesteld, inzake deze materie.

    Vraag 4
    Wat is uw mening inzake het feit dat de Belastingdienst modelovereenkomsten goedkeurt waarin is opgenomen dat werkgeversverzekeringen verhaald mogen worden op zzp’ers?

    Antwoord Wiebes
    Verhaalsbepalingen in overeenkomsten zijn niet relevant voor de fiscale duiding en
    beoordeling van een arbeidsrelatie. Om die reden zijn verhaalsbepalingen in de op de site
    van de Belastingdienst aangeboden modelovereenkomsten weggelaten. Hoewel dus niet
    relevant voor de fiscale duiding, ongebruikelijk zijn deze bepalingen niet. Als achteraf
    blijkt dat een arbeidsrelatie toch een dienstbetrekking is (geweest) en een opdrachtgever
    met betrekking tot die arbeidsrelatie te maken krijgt met een naheffing van loonheffingen,
    is het verhalen door de opdrachtgever op de opdrachtnemer van de nageheven
    loonbelasting en premie volksverzekeringen gebruikelijk. Dit deel van de heffingen dient
    immers door de werknemer te worden gedragen. Zolang een opdrachtgever/werkgever
    alleen de verschuldigde loonbelasting en premies volksverzekeringen verhaalt, handelt hij
    dus conform de wet. De opdrachtnemer/werknemer kan de op hem verhaalde premie
    volksverzekeringen en loonbelasting als voorheffing vervolgens verrekenen met de door
    hem in de inkomstenbelasting over zijn totale inkomen verschuldigde inkomensheffing.
    Voor de premies werknemersverzekeringen en de inkomensafhankelijke bijdrage
    Zorgverzekeringswet geldt een verhaalsverbod. Die heffingen worden immers door de
    werkgever gedragen. Een bepaling over het verhalen van deze premie of deze bijdrage op
    de werknemer, die wettelijk niet is toegestaan, is in zijn geheel nietig en converteert niet
    in een geldige bepaling. Hiermee is sprake van de bedoelde gedeelde
    verantwoordelijkheid voor de arbeidsrelatie, waarbij ieder de «eigen» lasten draagt.

    Het risico voor de inlener is dus, dat alsnog de werkgeverslasten alswel de pensioenpremies dienen te worden afgedragen. Interessant is op dit moment de casus rondom zzp-ers werkzaam bij de afhandeling van de toeslag affaire, de belastingdienst draagt werkgeverslasten wel af maar zover ik begreep de pensioen premies niet. Ik denk dat de schijnambtenaren die werkzaam zijn voor de overheid met succes een beroep kunnen doen op de pensioenregeling zoals deze ook van toepassing is voor ambtenaren. Deze claim in kaart brengen met terugwerkende kracht, kan weleens nog een krachtig instrument zijn om het kabinet te bewegen beter beleid te maken.

    Succes in elk geval voor allen, want het is voor velen een hele lastige situatie. Ik zou ook als een opdracht nu wordt opgezegd overwegen een dienstbetrekking te claimen. Dit omdat een zzp-er een nugger wordt, niet uitkering gerechtigde, terwijl als de werkgeverslasten waren betaald, de zzp-er wel recht zou hebben op WW. Al is het maar om de maandelijkse woonlasten te kunnen dekken.

  7. ik snap bovenstaande reacties (namelijk dat geen loonbelasting zou kunnen worden nageheven als de zzp-er al gewoon inkomstenbelasting heeft betaald) maar fiscaal werkt het als hoofdregel zo dat een naheffingsaanslag wordt opgelegd aan de inhoudingsplichtige en dat daarbij vanuit wordt gegaan dat de loonbelasting niet verhaald wordt op de werknemer (de vermeende zzp-er). Er moet dan zelfs gebruteerd worden (max tabeltarief 98%). Dit is het uitgangspunt.
    Je kan als inhoudingsplichtige (werkgever) verzoeken om een verhaalbare aanslag en dan wordt de loonbelasting slechts op enkelvoudige manier berekend (tegen max toptarief 49,5%) en opgelegd aan de “werkgever” (en ook betaald moet worden door de werkgever) en die kan dan vervolgens de loonbelasting verhalen op de werknemer (vermeend zzp-er). Hierdoor schuift de werkgever die last door naar de werknemer. En als de werknemer die loonbelasting ook betaalt, dan kan hij of zij dat verrekenen met zijn inkomstenbelasting. Dit verhalen lukt in de praktijk natuurlijk niet altijd (“vogel gevlogen” of “kale kip”) Er is ook fiscale rechtspraak bekend op grond waarvan de belastingdienst niet hoeft te kiezen voor navordering in de inkomstenbelasting (rechtstreeks bij de werknemer) als ook kan worden nageheven in de loonbelastingsfeer (bij de werkgever). Wel is het zo dat met de behandelend (en welwillende) inspecteur soms afspraken zijn te maken over het (deels) achterwege laten van een naheffing loonbelasting als al inkomstenbelasting is betaald over die inkomsten. Wat hierbij wel een moeilijkheid is, is dat de zzp-er inkomstenbelasting heeft betaald over de inkomsten als “winst uit onderneming” en hierbij gebruik heeft gemaakt van verschillende ondernemersfaciliteiten en een herkwalificatie “van winst naar loon” ook doorwerkt naar de inkomstenbelasting.
    Premies werknemersverzekeringen blijven altijd voor rekening voor de werkgever.

  8. Het zijn ambtenaren die zowel schijn ZZP-ers inhuren, vaak voormalige collega-ambtenaren, als de nieuwe regelingen bedenken met boetes. De overheid betaalt vervolgens de boetes. Maar wie draait er voor al die ambtenarij op? Juist, de belastingbetaler! De ambtenaren zelf worden niet gekort op hun inkomsten. De maffia is er niks bij.

  9. Het risico voor de opdrachtgever is geen 189k, maar ongeveer 11k. De zzp’er betaalt al inkomstenbelasting en zvw, en enkel de premies werknemersverzekeringen zijn dan verschuldigd. Mits de naheffing überhaupt opgelegd wordt, want het is prima mogelijk om te voldoen aan 1 van de nog geldig blijvende modelovereenkomsten.

  10. Ik heb een holding en een werkmaarsxhappij eronder. Door omstandigheden heb ik nu geen personeel in dienst, maar wel gehad nog net voor en ook in coronatijd, en werk al 2 jaar voor een klant aan een groot project. Naast dat project ben ik bezig met een partner is het bouwen van applicatie waarvoor ik binnenkort naar het buitenland ga voor ontwikkel ondersteuning.
    Eigen investeringen zijn dat.
    Ook geef ik opleidingen bij andere klanten. Word ik nu gezien als schijnzelfstandige? Ik ben flink aam het ondernemen!

  11. Het ligt er ook maar net aan of de zzp’er meerdere opdrachten heeft gehad in 1 jaar. 133k neigt toch echt meer naar ondernemerschap dan dat je in loondienst 133k opstrijkt. Ik vind allemaal bangmakerij!

  12. LB verhalen op de ZZPer? dan wordt het drama nog groter, gaan we beslag leggen op de woning van de ZZPer enz enz? Geen idee waar ze aan gaan beginnen maar dit gaat geen stand houden.

    Vreselijk dat ze hardwerkende ondernemers op deze manier dwars gaan zitten, het anonieme tarief nog al liefst, terwijl je geen ID bewijs mag bewaren van een ZZPer.! Redelijkheidtoets en dubbele belasting gaan zeker meespelen hoor.

    Advocaten likken hun vingers al af, het zal een sleep aan rechtzaken gaan opleveren.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *