Hoe is het met jouw ‘digitale mindset’ gesteld?

De recente Reshaping Work Conference 2024 in Amsterdam ging dieper in op de werkelijk transformerende invloed van AI op werk. Wat is de rol van AI in het hervormen van de toekomst van werk? Hoe en wat moeten we denken over die nieuwe technologie? Welke competenties hebben we echt nodig? Typisch voor Reshaping Work is dat de verschillende perspectieven van bedrijfsleiders, onderzoekers, beleidsverantwoordelijken en werknemersvertegenwoordigers hiervoor samengebracht worden.

Keynote over de digitale mindset

De Amerikaanse professor en keynotespreker Paul Leonardi begon de boeiende dag met een toepasselijke samenvatting van zijn boek “The Digital Mindset: What  it really takes to thrive in the age of data, algorithms, and AI”.  Hij wilde alleszins meteen weg van de doembeelden dat AI al onze jobs en heel onze carrière naar de verdoemenis helpt. Hij bekijkt de ontwikkelingen eerder vanuit de opportuniteit om je productiviteit te verhogen.

Houd je niet bezig  met de vraag hoe AI werkt. Denk eerder na over hoe je de AI-tools nog beter kan gebruiken.

Hij begon met de waarschuwing dat maar liefst 92% van de digitale transformatie-initiatieven in organisaties mislukken. De hoge verwachtingen worden meestal niet gerealiseerd omdat de medewerkers de productiviteitswinsten niet inzien of begrijpen. Of omdat de managementmodellen en de zorgen van de werknemers niet op elkaar zijn afgestemd. We moeten hier strategischer over denken: “Het is niet dat het hen niet interesseert maar iedereen is in de eerste plaats bekommerd om zijn nieuwe rol: zal ik nog werk hebben of wordt mijn job volledig geautomatiseerd? Wordt dat goed uitgelegd?”

In dit digitale tijdperk heeft iedereen niet enkel allerlei “tools” en “skills” maar vooral  een nieuwe ‘digitale mindset’ nodig, betoogt hij. Deze bevat minstens deze drie kernvaardigheden van de AI geletterdheid. Deze  3 C’s vormen samen het fundament voor een geslaagde digitale transformatie. En ja, zijn adviezen gelden ook voor freelancers.

1. Computation (Computationeel denken)

Leer je problemen zo te formuleren dat een computer je kan helpen bij de oplossing. Blijf altijd kritisch op de kwaliteit en context van je data en verdiep je kennis over statistiek. Zoek bij je data-analyse naar patronen en automatiseringsmogelijkheden. Je hoeft dus niet te kunnen programmeren, maar je moet wel begrijpen hoe computers ‘denken’ om problemen te kunnen oplossen. Door patroonherkenning en logisch denken kan je je problemen misschien omzetten naar opeenvolgende automatiseerbare stappen.

2. Collaboration (Digitale samenwerking & communicatie)

Werk effectief samen in digitale omgevingen. Begrijp de impact van digitale tools op je werkprocessen. Gebruik digitale platforms voor kennisdeling en innovatie. Probeer te begrijpen hoe AI en mens optimaal en eventueel asynchroon kunnen samenwerken. De nieuwe technologie en tools veranderen de manier waarop we in teams samenwerken fundamenteel.

3. Change (Blijf veranderen en aanpassen)

De digitale transformatie vraagt niet om complete technische expertise, maar om een pragmatische aanpak waarbij je genoeg leert om effectief te kunnen zijn. Focus op praktische toepasbaarheid en blijf je vaardigheden geleidelijk aan ontwikkelen. Durf experimenteren met de tools en leer van je fouten. Een continue aanpassing is essentieel in het digitale tijdperk want het tempo van de verandering neemt voortdurend toe.

Je hoeft geen expert te worden maar je moet genoeg begrijpen om alle mogelijkheden te zien, de juiste vragen te kunnen stellen en effectief te kunnen samenwerken met specialisten.

Hij ging nog een stapje verder en legde ook zijn flexibel en praktisch  ‘STEP’-framework voor digitale transformatie uit.

1. Segment: Maak een inventarisatie van alle werkprocessen en verdeel grote digitale transformaties in kleinere, behapbare delen. Identificeer specifieke processen en werkstromen die je gemakkelijk kan verbeteren.
2. Transition: Ontwikkel een gestructureerde aanpak voor de overgang en focus op geleidelijke verandering en kleine stappen in plaats van grote revoluties
3. Education: Creëer een cultuur van continu leren en ontwikkel de juiste competenties bij je medewerkers via verschillende leervormen.
4. Performance: Definieer meetbare doelstellingen en evalueer de impact van je digitale transformatie. Monitor zowel harde als zachte metrics. Weet dat AI een bekwame adviseur kan zijn die ons nieuwe manieren biedt om ons werk te verbeteren.

Debatten en workshops

De dag verliep daarna verder via razend interessante workshops met telkens zeer diverse en competente panels. Waar vind je bijvoorbeeld een panelgesprek over “AI & regulation” met daarin  vertegenwoordigers van zowel de VN, de OESO als de EU?

Concepten als competenties, productiviteit, output, toezicht, privacy, jobdefinities, databeheer,  regulering, partnerships, planning, ethische omkadering, platformwerk, creatief denken, innovatie,  levenslang leren, loopbaanadvies… ze kwamen er allemaal aan bod.

De paneldiscussies en de rondetafelgesprekken monden elk voor zich uit in  een algemene wake up call om zich nog meer in de mogelijkheden en gevolgen van AI te verdiepen: We moeten de positieve disruptie en de productiviteitswinsten door AI  omarmen maar tegelijk waakzaam blijven voor alle sociale gevolgen en de impact op allerlei gebieden.

Ik woonde een panelgesprek bij over hoe AI ethisch kan worden ingezet in HR, zodat het menselijk potentieel niet wordt overschaduwd door technologie, maar er juist door wordt versterkt. Een prangende vraag daar is ook voor Nextconomy partners heel relevant:  Hoe moet je als selectie- of bemiddelingskantoor dat AI gebruikt achteraf aan de kandidaat uitleggen dat hij of zij niet geselecteerd is? Hoe kan je extern garanderen dat je AI systeem in HR-materies altijd de beste oplossing kiest of de beste beslissing neemt?

Hoe moet je als selectie- of bemiddelingskantoor dat AI gebruikt achteraf aan de kandidaat uitleggen dat hij of zij niet geselecteerd is?

Slotboodschap

Bij het vormgeven van de toekomst van werk met AI wordt publiek-private samenwerking essentieel: geen enkele entiteit – of het nu het bedrijfsleven, de overheid of het onderwijs is – kan de complexiteit van de toekomst van werk nog alleen het hoofd bieden.

Meer samenwerking tussen ondernemers, docenten, onderzoekers en politici zal de enige manier zijn om ervoor te zorgen dat AI niet enkel ethisch wordt gebruikt en inclusiviteit bevordert maar ook mensen toerust met de nodige vaardigheden om zich verder te ontplooien. Samen moeten ze ervoor zorgen dat de toekomst van werk wordt gebouwd op een fundament van creativiteit, empathie en compassie, waarbij technologie en menselijkheid hand in hand gaan om een betere wereld voor iedereen te creëren.