Rikkers (BBB) en brancheorganisaties teleurgesteld over afwegingskader beoordeling Arbeidsrelaties

Vanuit de politiek, brancheorganisaties en experts wordt teleurgesteld gereageerd op het door de Belastingdienst gepubliceerde ‘afwegingskader dienstbetrekking’. Het kader geeft “absoluut geen duidelijkheid,” stelt BBB-Tweede Kamerlid Mariska Rikkers. Zij diende eerder een Kamerbreed aangenomen motie in die om helderheid vroeg. “In dit afwegingskader staat dan wel alles overzichtelijk bij elkaar, maar dat maakt het nog niet duidelijk,” zegt Margreet Drijvers, programmamanager zzp-dienstverlening bij de ABU.

Toelichting Beoordeling Arbeidsrelaties

Het “Toelichting Beoordeling Arbeidsrelaties – Beslis- en afwegingskader” (TBR) is te vinden op de nieuwe informatiewebsite van de Belastingdienst: Belastingdienst Arbeidsrelaties. Op die website staan ook verwijzingen naar het Handhavingsplan arbeidsrelaties 2024.

Eerder startte het Ministerie van SZW een publiekscampagne. Daarin zijn onder andere tweemaal tien criteria zijn opgenomen die respectievelijk wijzen op loondienst of zzp. Beide websites moeten zowel opdrachtgevers als zelfstandigen in staat stellen om zelf een beoordeling te maken van hun arbeidsrelatie. Dit is relevant nu het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 vervalt, waardoor de risico’s bij een onjuiste beoordeling toenemen.

Motie

In het nu gepubliceerde afwegingskader wordt niet veel meer dan een uitleg gegeven van negen gezichtspunten die de Hoge Raad formuleerde in de zaak rond Deliveroo. Minister Van Hijum (SZW) vindt dat hiermee toch voldaan is aan de motie van Rikkers, zo liet hij op 23 oktober weten in een overleg met de Kamer.

Rikkers is het daar duidelijk niet mee eens, zo laat zij in een reactie aan ZiPconomy weten: “Onze motie moest duidelijkheid geven aan zowel opdrachtgevers als zzp’ers. Met deze uitwerking is absoluut geen duidelijkheid gegeven en wij zullen dit dan ook tijdens de begrotingsbehandeling weer aan de orde stellen. Wij zullen ook blijven aandringen op de uitvoering van de motie zoals die bedoeld is.”

Zowel de ABU als de brancheorganisatie voor zzp-intermediairs en brokers, Bovib, delen die kritiek. Drijvers (ABU)L “Volgens mij hield de motie in dat er een duidelijk handhavingskader moet worden gepubliceerd. Dat is steeds de crux. Dit is in mijn ogen niet het afwegingskader waar in de motie van Rikkers om is gevraagd.”

Webmodule en Deliveroo-criteria

Ook de Bovib vindt dat de motie van Rikkers met dit TBR niet is uitgevoerd. Bovib voorzitter Saskia Kapper constateert dat zowel het TBR als de website van SZW verwijzen naar de webmodule. “Dat is geen valide afwegingskader, omdat de criteria van het Deliveroo-arrest voor zover wij weten niet in de webmodule zijn verwerkt. Deze module geeft bovendien in een groot percentage van de gevallen geen uitsluitsel, terwijl de motie juist vraagt om meer duidelijkheid.”

Dat in de TBR staat dat “de gezichtspunten uit het Deliveroo-arrest verwerkt” zijn in de webmodule verbaast ook Boris Emmerig, belastingadviseur en partner bij Holla Legal & Tax. Hij wijst erop dat de webmodule in 2020 is ontwikkeld, terwijl het Deliveroo-arrest uit 2023 dateert. “Er is wel iets veranderd in de volgorde van de vragen sinds de versie uit 2020, maar er worden geen nieuwe vragen gesteld. Hoe wordt bijvoorbeeld getoetst of er onderhandeld is over de overeenkomst en de beloning? Hoe wordt rekening gehouden met de aard van de werkzaamheden? Hoe wordt het externe ondernemerschap getoetst? De webmodule is selectief in de toetsing van de aard van een arbeidsrelatie. Zij biedt daardoor een niet-bruikbaar kader en komt in aanmerking voor een upgrade,” aldus Emmerig.

De webmodule is overigens niet geschikt voor de beoordeling van de arbeidsrelatie van zelfstandigen die vanuit een BV werken, noch voor de (veelvoorkomende) situatie waarin een zzp’er wordt ingehuurd via een bureau (‘tussenkomst’).

Kamervragen

Naast de verwijzing naar de webmodule wordt ook in het TBR ook verwezen naar de ondernemerscheck voor zelfstandigen. Rikkers stelde eerder in een debat aan de orde dat die online vragenlijst tot andere conclusies kan leiden dan de webmodule. VVD-Kamerlid Thierry Aartsen stelde daar onlangs nog Kamervragen over.

Rikkers (BBB) kondigt aan binnenkort het punt van een duidelijk afwegingskader opnieuw in de Kamer aan de orde te stellen. “We zullen blijven aandringen op de uitvoering van de motie zoals die bedoeld is.”